Bữa sáng lẽ ra phải là bữa chính, nhưng mấy gia đình duy trì đều đặn được khẩu phần ăn hợp lý này. Với nhiều người dân ở đô thị, bữa tối mới thật sự trở thành bữa cơm đầy đặn nhất khi sum họp cả nhà, còn bữa ăn sáng thường rất nhanh gọn.
Cũng may, quà sáng ở Hà Nội thật phong phú, đa dạng, về cơ bản đáp ứng được nhu cầu của cư dân, cung cấp đủ năng lượng cho mọi người, trước khi vào một ngày làm việc hối hả. Giải pháp ăn sáng sao cho tốn ít thời gian mà bảo đảm năng lượng cho cả ngày được mọi người cân nhắc. Những gia đình có điều kiện tìm đến các tiệm ăn cao cấp, vừa ăn sáng vừa nhâm nhi ly cà-phê ngắm nghía phố phường nhộn nhịp. Còn phần lớn người lao động thường lựa chọn hàng quà sáng bình dân, khiêm nhường. Phở là thức quà đặc sắc tinh túy của người Hà Nội từ bao đời nay.
Những thương hiệu nổi tiếng như phở Bát Đàn, phở Lý Quốc Sư, phở Thìn ở phố Đinh Tiên Hoàng, phố Lò Đúc… luôn đông khách. Cùng với đó, hàng trăm quán phở, gánh phở lớn, nhỏ khắp nẻo đường, ngả phố hằng sáng miệt mài phục vụ thực khách gần xa. Rồi mấy món ăn sáng ngon lành, nóng hổi, gồm bún, miến, bánh cuốn xuất hiện khắp nội đô, lẫn vùng ngoại thành xa xôi. Một bát bún ốc, bún riêu ở cửa hàng mặt phố giá khoảng ba mươi, buốn mươi nghìn đồng; còn ở làng quê có khi chỉ cần bỏ ra mươi, mười lăm nghìn đồng đã có bữa sáng ấm bụng.
Với người làm công ăn lương, bữa sáng mà thưởng thức món phở, bún là xa xỉ. Công xá một ngày chỉ khoảng hai, ba trăm nghìn đồng, phải tính toán, chi li trăm thứ lo liệu cho bản thân, gia đình, con cái, lấy đâu tiền ăn sáng rôm rả? Bởi vậy, họ thường tìm đến hàng quà bình dân mà chắc dạ. Bữa sáng đôi khi chỉ là chiếc bánh mì kẹp trứng rán, pa-tê, thịt kho không vượt quá 20 nghìn đồng. Xôi là món quà sáng được đông đảo người lao động lựa chọn bởi ưu thế giá rẻ, lại chắc bụng. Hàng xôi thúng trên phố Hàng Hòm mỗi sáng bán tới cả trăm gói xôi lớn nhỏ, gồm các loại xôi gấc, xôi đỗ, xôi lạc với muối vừng thơm phức. Những quầy hàng xôi vò, xôi xéo, xôi chè trên nhiều con phố, mỗi sáng người lớn, trẻ nhỏ xếp vòng trong, vòng ngoài. Nếu muốn thưởng thức món xôi cao cấp hơn một chút thì tìm đến xôi Yến ở phố Nguyễn Hữu Huân. Quán xôi này nổi tiếng với món xôi trắng ăn với giò, chả đậm đà, tuy giá cao hơn, nhưng “tiền nào, của ấy” nên khách vẫn nườm nượp lui tới.
Sớm nay, có dịp đi trên phố Quán Thánh, tôi mải mê nhìn mấy quầy xôi vỉa hè đông khách. Ký ức gợi nhớ về hàng xôi ở khu vực Cầu Giấy cách đây mấy mươi năm. Ngày đó, tôi trọ học ở Nghĩa Đô, buổi sáng thường đi bộ qua đó, mua xôi ăn sáng. Cô bán xôi đặt chiếc thúng che đậy cẩn thận, ngồi bên vỉa hè sạch sẽ. Ăn gói xôi nhỏ nhắn, thơm ngon là no tới trưa. Món xôi dẻo thơm, bổ dưỡng càng thêm đông khách hơn vào ngày mùa đông lạnh giá. Trời đất đã chắt chiu tạo nên hạt gạo, hạt đỗ dẻo thơm cùng đôi bàn tay cần mẫn, khéo léo của người đồ xôi làm ra món ăn sáng bình dân, thật quý giá với nhiều người.
