Tại Bệnh viện đa khoa Ðức Giang, bác sĩ Ðào Quang Trung - Phụ trách khoa Vi sinh cho biết, người bệnh sinh năm 1939, nhập viện ngày thứ mười của bệnh với biểu hiện sốt cao 38 đến 390C liên tục, có cơn rét run, đau đầu, mệt mỏi. Qua thăm khám toàn thân, các bác sĩ không phát hiện các ổ nhiễm khuẩn hay ổ áp-xe. Xét nghiệm cho thấy tình trạng nhiễm khuẩn với bạch cầu máu ngoại vi tăng cao. Người bệnh được điều trị kháng sinh theo kinh nghiệm. Kết quả xét nghiệm cho thấy người bệnh dương tính với vi khuẩn Burkholderia Pseudomallei, hay còn gọi là bệnh Whitmore.
Từ đầu năm đến nay, Bệnh viện Bạch Mai đã tiếp nhận 20 trường hợp mắc bệnh Whitmore, trong đó riêng tháng 8 có 12 trường hợp mắc và đã có bốn ca bị chết. Ðiển hình là trường hợp một bệnh nhân nữ, bị vi khuẩn Whitmore ăn cánh mũi. Trước khi đến BV, người bệnh được chẩn đoán bị nhiễm trùng huyết do tụ cầu, nhưng tại Trung tâm Bệnh nhiệt đới - Bệnh viện Bạch Mai, cấy máu và mủ ở vết thương cho kết quả dương tính với vi khuẩn Whitmore. "Khi đó chúng tôi phải thay đổi hoàn toàn phác đồ điều trị, nếu không bệnh nhân sẽ nguy hiểm tính mạng" - PGS, TS Ðỗ Duy Cường, Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai cho biết.
Tương tự, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cũng đã ghi nhận nhiều trường hợp nhập viện. Giám đốc Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương Nguyễn Văn Kính cho biết, Whitmore là một bệnh nhiễm trùng, vi khuẩn Whitmore có thể tồn tại trong bùn, đất và lây nhiễm sang người thông qua các vết xước, vết thương ngoài da. Bệnh được phát hiện ở Việt Nam từ những năm 50 của thế kỷ 20 và xuất hiện lẻ tẻ tại một số địa phương. Khi xâm nhập vào cơ thể, loại vi khuẩn này có thể ủ bệnh kéo dài trung bình từ 2 đến 21 ngày, nhưng nguy hiểm ở chỗ, khi khởi phát, bệnh tiến triển rất nhanh, có thể gây chết người chỉ sau 48 giờ nhập viện.
Ðề cập đến biểu hiện của bệnh, theo GS Nguyễn Văn Kính, người bệnh nhiễm vi khuẩn Whitmore thường bị sốt, giảm cân, đau dạ dày hoặc ngực, đau cơ khớp, đau đầu và co giật. Nếu nhiễm trùng phổi thì gây viêm phế quản nhẹ đến viêm phổi nặng, người bệnh có thể bị sốt, nhức đầu, chán ăn, ho, khó thở, đau ngực và đau nhức cơ nói chung. Khi nhiễm trùng trên da sẽ có các dấu hiệu như đau hoặc sưng, loét và áp-xe, kèm theo sốt và đau cơ. Nếu vi khuẩn xâm nhập vào máu, các triệu chứng có thể bao gồm sốt, nhức đầu, suy hô hấp, khó chịu ở bụng, đau khớp và mất phương hướng. Whitmore được coi là "kẻ mạo danh" vì bệnh không có những biểu hiện lâm sàng rõ ràng và thường bị chẩn đoán lâm sàng nhầm sang các bệnh khác như viêm phổi, lao phổi, áp xe cơ, nhiễm trùng huyết do các vi khuẩn khác như tụ cầu, liên cầu... Chẩn đoán chính xác bệnh phải dựa trên các xét nghiệm phân lập và định danh vi khuẩn trong các mẫu bệnh phẩm máu, mủ, đờm, nước tiểu hoặc dịch não tủy.
Cũng theo GS Nguyễn Văn Kính, người có nguy cơ nhiễm Whitmore nhiều nhất là những người thường xuyên tiếp xúc với bùn, đất, người có tiền sử đái tháo đường, người nghiện rượu, người có bệnh mạn tính về phổi và thận. Ðáng cảnh báo là bệnh điều trị hết sức khó khăn và phải dùng kháng sinh tấn công liều cao kéo dài liên tục trong ít nhất khoảng hai tuần, sau đó dùng kháng sinh duy trì khoảng từ ba đến sáu tháng. Nếu không được điều trị đúng liều, đúng phác đồ và theo dõi sát sao, bệnh dễ tái phát, người bệnh suy kiệt dần và vẫn có thể bị chết, dù đã được chẩn đoán đúng. Việc theo dõi điều trị bệnh kéo dài, lại tốn kém, cho nên không ít người bệnh bỏ cuộc. Ðây cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến thất bại trong điều trị và tỷ lệ chết do Whitmore còn cao, lên tới 40% số người mắc.
Để phòng bệnh, Bộ Y tế khuyến cáo những người làm việc tiếp xúc nhiều với môi trường đất và nước phải có phương tiện bảo hộ lao động, nếu bị trầy xước ngoài da cần điều trị sớm và triệt để. Người bệnh tiểu đường, bệnh phổi và bệnh thận mạn tính cần đề phòng hết sức. Khi phát hiện thấy có những dấu hiệu của bệnh, cần nhanh chóng đến cơ sở y tế chuyên khoa để được khám, xét nghiệm. Hiện nay, bệnh Whitmore chưa có vắc-xin phòng bệnh và cũng chưa có bất kỳ khuyến cáo nào về sử dụng kháng sinh dự phòng, cho nên biện pháp dự phòng cơ bản nhất vẫn là che chắn tốt đường hô hấp trong môi trường khói bụi; tăng cường biện pháp phòng hộ trong lao động sinh hoạt, tránh để da bàn chân, bàn tay, các bộ phận trong cơ thể tiếp xúc với bùn, đất.
| PGS, TS Bùi Vũ Huy, Cố vấn Khoa nhi, BV Bệnh Nhiệt đới Trung ương cho biết, bệnh Whitmore không phải là bệnh “ăn thịt người” như dư luận đồn thổi trong thời gian vừa qua, gây tâm lý hoang mang cho người dân. Đây là căn bệnh ít gặp nhưng không phải hiếm, không gây thành dịch, bệnh cũng không lây truyền từ người sang người. |
