Chủ động, bài bản, quyết liệt
Bám sát chủ đề công tác hằng năm của thành phố, Thường trực HĐND thành phố chủ động ban hành chương trình công tác của Thường trực, các ban và văn phòng HĐND thành phố. Thường trực, các ban, tổ đại biểu, Văn phòng HĐND thành phố tích cực phối hợp các cơ quan liên quan, tổ chức triển khai đồng bộ, hiệu quả các nhiệm vụ theo hướng quyết liệt, sâu sát, khoa học, thiết thực và hiệu quả; nâng cao chất lượng hoạt động giám sát, khảo sát; chủ động vào cuộc một cách tích cực, ngay từ sớm để cùng với các cơ quan chức năng của thành phố xem xét, đề xuất ban hành cơ chế, chính sách, góp phần hoàn thành các chỉ tiêu, nhiệm vụ của từng năm. Phó Chánh Văn phòng Đoàn đại biểu Quốc hội và HĐND thành phố Vũ Quang Chinh cho biết, năm 2020, chương trình công tác của Thường trực, các ban và Văn phòng HĐND thành phố gồm 306 nội dung trọng tâm, tăng 12% so với năm 2019. HĐND thành phố đã hoàn thành 296 nội dung trong 306 nội dung công việc theo kế hoạch, đạt 96,7% (có 10 nội dung do tình hình dịch bệnh đã được điều chỉnh theo chương trình công tác của Thành ủy) và 228 nhiệm vụ mới phát sinh theo chỉ đạo của Trung ương và thành phố.
Có lẽ, sự lan tỏa mạnh mẽ nhất trong hoạt động chính là hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn, các phiên giải trình. Hầu hết tại các kỳ họp thường kỳ, HĐND thành phố và HĐND các địa phương đều tổ chức hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn. Khác với nhiệm kỳ trước, ở nhiệm kỳ 2016 - 2021, HĐND thành phố và các quận, huyện, thị xã đều thực hiện khảo sát kỹ ở cơ sở trước khi diễn ra phiên giải trình, từ đó bên cạnh đặt câu hỏi chất vấn, các đại biểu còn đề xuất thêm các giải pháp khắc phục những hạn chế của vấn đề chất vấn.
Hoạt động giải trình có sức lan tỏa mạnh mẽ nhất từ HĐND thành phố đến HĐND cấp huyện, cấp xã. Năm 2017, phiên giải trình đầu tiên của Thường trực HĐND thành phố tổ chức về “Thu gom, xử lý chất thải rắn, chất thải y tế và quản lý hồ nước khu vực nội thành” đã có tác động mạnh mẽ đến công tác quản lý nhà nước của các cấp chính quyền ở lĩnh vực này. Với hình thức “ hỏi - đáp” trực tiếp giữa đại biểu và cơ quan chức năng, qua truyền hình trực tiếp, phản ánh vai trò giám sát của đại biểu, thêm sự giám sát của cử tri, nhân dân.
Chủ tịch HĐND phường Cống Vị (quận Ba Đình) Nguyễn Văn Hưng cho biết, Thường trực HĐND phường cũng khảo sát, lựa chọn các vấn đề bức xúc trên địa bàn để thực hiện phiên giải trình. Trong đó, năm 2020, Thường trực HĐND phường tổ chức phiên giải trình về công tác quản lý, bảo đảm an toàn thực phẩm trên địa bàn phường. Các câu hỏi chất vấn đã đi vào trọng tâm của vấn đề, nêu rõ thực trạng, rõ địa chỉ, rõ tính chất, thể hiện thái độ xây dựng, trách nhiệm của các đại biểu HĐND phường.
Phó Chủ tịch HĐND thành phố Phùng Thị Hồng Hà nhận định, có được sự lan tỏa nêu trên, ngoài sự nỗ lực, cố gắng, chủ động của các đơn vị, cơ sở, còn có sự tác động tích cực của các hội nghị giao ban chuyên đề giữa Thường trực, các ban HĐND thành phố với Thường trực, các ban HĐND các quận, huyện, thị xã. Ở các hội nghị giao ban chuyên đề, kinh nghiệm hoạt động thực tiễn từ cấp thành phố đến cấp huyện, cơ sở được trao đổi, chia sẻ, tăng tính liên kết, tạo sự lan tỏa cao.
Nâng cao trách nhiệm của đại biểu
Từ nay đến hết nhiệm kỳ (tháng 5-2021), ngoài triển khai công tác tổng kết hoạt động HĐND các cấp nhiệm kỳ 2016 - 2021, HĐND các cấp thành phố sẽ phối hợp tổ chức cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và bầu cử đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026 theo đúng tinh thần Chỉ thị số 45-CT/TW ngày 20-6-2020 của Bộ Chính trị và Chỉ thị số 35-CT/TU ngày 10-9-2020 của Thành ủy Hà Nội.Chủ tịch HĐND thành phố Hà Nội Nguyễn Ngọc Tuấn nhấn mạnh, trên cơ sở kết quả tích cực nhiệm kỳ 2016 - 2021, trong nhiệm kỳ tới, HĐND các cấp thành phố Hà Nội sẽ tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả trong việc thực hiện chức năng quyết định và giám sát; xác định đúng vấn đề cần quyết định để nâng cao hiệu lực, hiệu quả các nghị quyết của HĐND. Đổi mới công tác điều hành của chủ tọa kỳ họp theo hướng tạo môi trường cho đại biểu phát huy trí tuệ, tinh thần trách nhiệm tham gia thảo luận, góp ý thẳng thắn về nội dung các đề án, tờ trình, dự thảo nghị quyết. Hoạt động giám sát cần tập trung vào những lĩnh vực bức xúc đang được cử tri quan tâm. Nâng cao hơn nữa trách nhiệm của đại biểu và bồi dưỡng phương pháp, kỹ năng tiếp xúc cử tri, cũng như cách thức xử lý các vấn đề khi cử tri đề nghị tại các cuộc tiếp xúc cử tri; đổi mới và nâng cao chất lượng công tác tiếp dân, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo của công dân. Đồng thời, quan tâm bồi dưỡng, nâng cao năng lực, kỹ năng hoạt động cho đại biểu HĐND ngay từ đầu nhiệm kỳ. “Vấn đề bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng, nâng cao năng lực hoạt động của đại biểu HĐND được đặt lên hàng đầu, đây là một giải pháp cơ bản góp phần quan trọng nâng cao hiệu quả hoạt động của cơ quan dân cử ở địa phương” - đồng chí Nguyễn Ngọc Tuấn nhấn mạnh.
(*) Xem Trang Hà Nội, Báo Nhân Dân từ số ra ngày 20-4-2021.
