Tại Khoa Truyền nhiễm (Bệnh viện Bạch Mai), trong vòng ba tuần qua có hai bệnh nhân tử vong do bệnh dại. Trường hợp mới đây nhất là bệnh nhân Phan Thị C. (24 tuổi, ở huyện Phú Xuyên, Hà Nội), là bác sĩ thú y đang làm việc tại Phú Thọ. Cách đây gần hai tháng, trong lúc đang làm việc, chị C. đã bị chó ốm cắn vào bàn tay phải. Sau khi bị cắn, chị C. đã rửa vết thương, sát trùng và băng lại. Sau bốn ngày, con chó chết, tuy nhiên bệnh nhân vẫn không tiêm phòng vắc-xin dại vì nghĩ chó chết do bị viêm đường hô hấp trên. Ngày 2-6, bệnh nhân xuất hiện đau nhức chỗ cắn và vùng vai phải, tê bì chân tay, sau đó lan ra toàn thân, kèm cảm giác khó thở, sợ gió, sợ nước. PGS,TS, BS Đỗ Duy Cường, Trưởng Khoa Truyền nhiễm, BV Bạch Mai cho biết: Bệnh nhân được chuyển đến khoa Truyền nhiễm lúc 20 giờ ngày 3-6 trong tình trạng điển hình của bệnh dại. Bệnh tiến triển rất nhanh, đến sáng 4-6, tim bệnh nhân ngừng đập, ngừng tuần hoàn. Sau khi được cấp cứu, nhịp tim của bệnh nhân đập trở lại, nhưng tình trạng nặng, cho nên gia đình đã xin cho bệnh nhân về nhà và tử vong lúc 10 giờ sáng 4-6. Theo người nhà kể, hai người khác cũng bị con chó này đã cắn nhưng đã đi tiêm phòng và đều thoát chết.
Trước đó, tại Khoa Nhi, BV Bệnh Nhiệt đới trung ương cũng đã tiếp nhận hai trẻ lên cơn dại vào viện, nhưng không thể cứu được. Hai bệnh nhi đều rơi vào trạng thái kích thích tinh thần, hoảng hốt, sợ gió, sợ nước, biểu hiện rõ rệt của bệnh dại; tiến triển bệnh ngày càng nặng, sau đó tử vong. Trong đó, có một cháu bé 12 tuổi người dân tộc Mường ở Hòa Bình, chết sau một tuần vào viện. Bé còn lại 9 tuổi, người dân tộc Mường ở Sơn La, chết sau nửa ngày nhập viện.
Theo Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), bệnh dại đang tăng cao trở lại, với số ca tử vong năm sau cao hơn năm trước. Viện Vệ sinh dịch tễ trung ương cảnh báo, đáng tiếc là 15 đến 20% ca bệnh tử vong do nạn nhân tự ý điều trị bằng thuốc nam, chỉ đến khi phát bệnh mới đưa đến cơ sở y tế, cho nên không thể cứu chữa.
Đề cập đến vấn đề này, PG,TS Đỗ Duy Cường, Trưởng Khoa Truyền nhiễm (Bệnh viện Bạch Mai) cho biết, bệnh dại là bệnh gây ra do vi-rút dại lây truyền từ các loại động vật như chó, mèo… sang người, chủ yếu qua vết cắn hoặc vết trầy xước trên cơ thể. Hầu hết các trường hợp gây bệnh dại ở người tại Đông - Nam Á là do chó cắn. Thời gian ủ bệnh sau khi bị cắn thường vài tuần, có thể vài tháng, thậm chí hàng năm, tùy thuộc vào số lượng, mức độ tổn thương và vị trí của vết cắn có gần thần kinh trung ương hay không. Triệu chứng điển hình của bệnh dại thường là thể hung dữ với bệnh cảnh, sợ nước, sợ gió, kích thích, rối loạn thần kinh thực vật, tăng tiết nước bọt,… Ngoài ra, bệnh dại thể liệt có thể gây liệt các chi rồi đến liệt toàn thân và tử vong nhanh chóng.
Cũng theo PGS,TS Đỗ Duy Cường, bệnh dại khi đã có triệu chứng (dại lên cơn) thì không thể cứu, tỷ lệ tử vong là 100%. Hiện nay, bệnh dại chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, cho nên việc tiêm vắc-xin dự phòng bệnh dại sau phơi nhiễm là bắt buộc nếu bị chó, mèo hay các động vật khác bị dại hoặc nghi ngờ bị dại cắn. Người bị chó cắn tuyệt đối không tự chữa hoặc nhờ thầy lang khám chữa. Chỉ có tiêm phòng mới ngăn ngừa không bị bệnh dại. Trong thời gian tiêm phòng vẫn phải tiếp tục theo dõi con chó đã cắn mình. Nếu sau mười ngày con chó bình thường, không phải chó dại, thì có thể dừng tiêm.
Cục Y tế dự phòng khuyến cáo, nếu không may bị chó cắn, mèo cắn, cần rửa vết thương dưới vòi nước chảy ngay lập tức với xà-phòng liên tục 15 phút. Nếu không có xà-phòng có thể xối rửa vết thương bằng nước thông thường. Sau đó rửa sạch vết thương với cồn 70%, cồn i-ốt hoặc povidone-iodine (nếu có); hạn chế làm dập vết thương và không băng kín vết thương.
