Trưa một ngày đầu năm 2020, anh Hà Văn Tám, Chủ nhiệm Hợp tác xã nông nghiệp Sông Hồng (xã Đại Mạch, huyện Đông Anh) vẫn tất bật kiểm tra chất lượng sản phẩm ống hút được anh sản xuất từ rau, củ, quả. Thỉnh thoảng, anh bẻ một ống hút làm đôi, cho vào miệng nhấm nháp, thử độ cứng, rồi... ăn luôn. "Ống hút mầu vàng làm từ củ nghệ, ống mầu đỏ là từ củ dền, mầu xanh là từ lá dứa, mầu trắng là từ củ cải, bột mì,... Sản phẩm làm từ các loại rau, củ, quả, cho nên thích thì có thể nấu ăn, hoặc bẻ ra ăn luôn cũng được", anh Tám cầm hộp ống hút đầy mầu sắc nói.
Sinh ra và lớn lên ở Thanh Hóa, trong gia đình có tám người con, cuộc sống khó khăn, cho nên chưa học hết cấp 1, Tám đã ra Hà Nội làm thuê. Tuy vậy, nhờ tư chất nhanh nhẹn và thông minh, anh được tài trợ chi phí sang Hàn Quốc theo diện vừa học, vừa làm. 11 năm sống và làm việc tại nước bạn giúp anh tích lũy nhiều kỹ năng, kinh nghiệm sản xuất nông nghiệp. Nhất là từng làm việc cho doanh nghiệp sản xuất ống hút nhựa, cho nên anh biết khá nhiều về quy trình sản xuất sản phẩm này. Về nước năm 2007, anh Tám sinh sống và lập nghiệp tại quê vợ - xã Đại Mạch, huyện Đông Anh, Hà Nội. Ở địa phương, anh nổi tiếng là người tiên phong phát triển nông nghiệp sạch. Tiếp xúc với nông dân, anh trăn trở khi thấy bà con sản xuất vất vả, nhưng thu nhập rất thấp. Vì vậy, anh Tám hướng đến sản xuất sản phẩm thân thiện với môi trường, giúp nông dân bán nông sản với giá cao.
Từ thôi thúc đó, hai năm trước, anh quyết tâm nghiên cứu sáng tạo ra loại ống hút bằng rau, củ, quả. Khu nhà xưởng rộng 5.000 m2 tại xã Đại Mạch được anh dựng lên. Nhận thấy ống hút có cấu tạo bên ngoài giống nui, bỏng gạo, anh tìm mua loại máy sản xuất các sản phẩm này, về tháo rời ra để tìm hiểu nguyên lý hoạt động. Sau đó, ông Chủ nhiệm Hợp tác xã mày mò tìm công thức tạo tinh bột na-nô từ rau, củ, quả. "Cái khó nhất là giữ được độ cứng và cấu trúc của ống hút ở các môi trường nước lọc, sinh tố, nước có ga... và nhiệt độ khác nhau", anh Tám nói. Hai năm qua, anh đã có hàng trăm lần thử nghiệm sản phẩm. Sáu tháng trước, anh trải qua lần thất bại cay đắng. Thời điểm đó, anh tin đã hoàn thiện quy trình sản xuất, chất lượng sản phẩm, bởi khi kiểm tra, các tiêu chuẩn đều phù hợp và đạt yêu cầu. Anh Tám đặt bút ký hợp đồng xuất khẩu sang Anh một triệu ống hút. Tuy nhiên, khi hàng được chuyển đến tay đối tác, nhiệt độ ở Anh là - 4oC, chênh lệch rất lớn so với nhiệt độ tại Việt Nam. Nhiệt độ thay đổi, dẫn đến cấu trúc ống hút bị vỡ do thiếu độ ẩm. Lô hàng bị trả về. Lần đó, anh Tám phải đền bù hợp đồng hơn 200 triệu đồng.
"Làm ăn có thắng, có thua, cho nên việc mất hơn 200 triệu đồng với tôi không quá nặng nề. Điều khiến tôi buồn là đã đặt niềm tin rất nhiều vào chuyến hàng đầu tiên này. Thứ hai là cảm giác áy náy khi không đạt cam kết như trong hợp đồng", anh Tám kể. Bản tính đã quyết là làm bằng được giúp anh không bỏ cuộc. Sau một hồi thất vọng, anh lại đến nhà xưởng, trắng đêm mày mò nghiên cứu. "Vợ chồng tôi luôn động viên nhau, đã làm gì, phải làm hết mình. Thua đau nhiều lần, nhưng anh không bao giờ than vãn. Thất bại ở đâu, anh đứng lên đúng chỗ đó", chị Lê Minh Dược, 43 tuổi, vợ anh Tám nói.
Sau thời gian dài nghiên cứu, thử nghiệm, ống hút làm từ rau, củ, quả - một sản phẩm thân thiện với môi trường đã có công thức chuẩn. Hiện, mỗi tháng, Hợp tác xã nông nghiệp Sông Hồng đưa ra thị trường khoảng một triệu ống hút. Các đơn vị sử dụng sản phẩm của anh Tám chủ yếu là chuỗi cà-phê sạch, các nhà hàng, quán giải khát thân thiện với môi trường... "Chúng tôi chưa có thống kê lợi nhuận từ ống hút rau, củ, quả, tuy nhiên, tôi tin tưởng, sản phẩm thân thiện với môi trường này trong tương lai sẽ được thị trường tích cực đón nhận", anh Tám tự tin cho biết.
