Lúng túng
Tại cuộc họp sơ kết một năm Quyết định 60 có hiệu lực do Sở Quy hoạch - Kiến trúc (QH-KT) thành phố Hồ Chí Minh tổ chức mới đây, ông Thái Bỉnh Nghĩa, Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Hóc Môn cho biết, hiện nay quy định đất dân cư hiện hữu và đất dân cư hiện hữu chỉnh trang mới được tách thửa, trong khi tại Hóc Môn có nhiều loại đất khu dân cư sản xuất, khu dân cư sinh thái… phải hiểu là đất gì? Có được tách thửa hay không? Hay theo Luật Quy hoạch đô thị, đối với quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2.000 định kỳ 5 năm kể từ ngày phê duyệt quy hoạch, cơ quan, tổ chức mới rà soát làm cơ sở xem xét điều chỉnh quy hoạch nếu đủ điều kiện. Do vậy, đề nghị làm rõ quy định của Quyết định 60 về thời điểm “ba năm kể từ ngày rà soát quy hoạch này” là rà soát theo Luật Quy hoạch hay Luật Đất đai?
Phó Chủ tịch UBND quận 9 Hoàng Minh Tuấn Anh đặt vấn đề: Quyết định 60 quy định, trường hợp thửa đất thuộc khu vực không phù hợp quy hoạch để sản xuất đất nông nghiệp, không thuộc khu vực đất để thu hồi theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được phê duyệt và công bố, nên người sử dụng đất được thực hiện các quyền theo quy định tại Điều 49 Luật Đất đai. Trong khi đó Điều 49 Luật Đất đai năm 2013 lại không quy định quyền tách thửa, chỉ quy định các quyền chuyển nhượng, cho thuê, thừa kế. Vậy địa phương phải thực hiện ra sao? Ngoài ra, UBND quận 9 cũng đề nghị cần làm rõ hơn về trường hợp thửa đất thuộc khu vực không phù hợp quy hoạch để sản xuất đất nông nghiệp, không thuộc khu vực đất để thu hồi theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được phê duyệt và công bố. Nếu người sử dụng đất lập thủ tục chuyển nhượng, tặng cho một phần đất, có được phép tách thửa hay không và hạn mức như thế nào?
Nhiều người dân cũng phản ánh, gia đình có đất san lấp cải tạo khi xin được phân lô, tách thửa theo Quyết định 60 thì được coi là đất ở hiện hữu cải tạo, khu dân cư xây dựng mới… và các cơ quan chức năng không tiếp nhận hồ sơ. Điều này khiến người dân không thể thực hiện quyền lợi hợp pháp của mình, mặc dù thửa đất của họ đã được chuyển thành đất ở và đã nộp tiền sử dụng đất đầy đủ cho Nhà nước. Trưởng phòng Quản lý đô thị quận 12 Nguyễn Văn Tuyên đề xuất, đối với những khu đất xen cài trong khu dân cư hiện hữu, nếu rà soát điều chỉnh quy hoạch cục bộ sẽ mất thời gian. Vì thế, nên giao cho quận, huyện chủ động quyết định xem xét cho tách thửa và chịu trách nhiệm.
Các quận, huyện chủ động giải quyết
Theo báo cáo của Sở QH-KT, tổng số hồ sơ của 10 quận, huyện đã giải quyết theo Quyết định 60 đến nay là 2.467 hồ sơ. Trong đó, số lượng hồ sơ giải quyết tách thửa đất ở không hình thành đường giao thông và hạ tầng kỹ thuật là 2.240 (chiếm 90,8%); giải quyết tách thửa có hình thành đường giao thông và hạ tầng kỹ thuật 157 hồ sơ (chiếm 7,6%); tách thửa đất nông nghiệp 42 hồ sơ (chiếm 1,7%, chủ yếu ở huyện Nhà Bè). Sở QH-KT đánh giá, nguyên nhân dẫn đến tình trạng hồ sơ chậm được giải quyết do nhiều điều khoản, quy định tại Quyết định 60 chưa rõ ràng. Điều này đã khiến việc giải quyết hồ sơ về nhu cầu tách thửa chính đáng của người dân còn khá chậm, gây bức xúc cho người dân.
Ngoài nguyên nhân này, theo phản ánh của các quận, huyện, chính việc có quá nhiều hướng dẫn thực hiện Quyết định 60 cũng khiến các địa phương lúng túng. Đơn cử như, Sở QH-KT hướng dẫn về điều kiện hạ tầng, nghiệm thu hệ thống hạ tầng; Sở Xây dựng hướng dẫn cấp phép xây dựng; Tổng công ty Điện lực thành phố hướng dẫn cấp điện... Do vậy, đại diện các quận, huyện kiến nghị nên tập trung về một đầu mối thì sẽ thuận tiện hơn cho cả người dân và chính quyền. Giám đốc Sở QH-KT Nguyễn Thanh Nhã cho biết: Quyết định 60 về tách thửa nhằm phục vụ nhu cầu của người dân. Do vậy, trước những vướng mắc đang gặp, Sở QH-KT và Sở Tài nguyên và Môi trường sẽ tập hợp ý kiến phản ánh từ các quận, huyện và đề nghị các địa phương đề xuất giải pháp giải quyết những khó khăn đang gặp phải, sau đó Sở sẽ báo cáo UBND thành phố kiến nghị xem xét giải quyết.
Liên quan đến việc tách thửa, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hồ Chí Minh Trần Vĩnh Tuyến đã nhiều lần khẳng định: Chính quyền thành phố vẫn giữ quan điểm tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người dân có nhu cầu được tách thửa. Tinh thần là các sở hướng dẫn cụ thể, giao quyền cho các quận, huyện giải quyết, thấy đúng thì chủ động giải quyết và chịu trách nhiệm trước UBND thành phố. Trong quá trình giải quyết hồ sơ, nếu quận, huyện có yêu cầu gì thì tùy trách nhiệm từng sở, ngành, trong vòng bảy ngày phải cử cán bộ xuống giải quyết.
