Thời gian qua, tại rất nhiều cuộc hội thảo quốc gia, các đại biểu đã tranh luận gay gắt để đưa Lịch sử từ chỗ là môn phụ trở thành môn học trong bài thi tổ hợp Khoa học xã hội ba năm nay. Dù ở nhiều nơi đã thay đổi cách dạy và học môn Lịch sử với những sơ đồ tư duy, kiểm tra và thi ít bắt buộc học sinh phải nhớ các sự kiện, diễn biến, ngày, tháng, năm nhưng sự thay đổi chưa thấy đâu.
Lại có không ít ý kiến chỉ ra, cách thi trắc nghiệm chưa hẳn đã phù hợp với môn Lịch sử. Với đề thi Lịch sử có 40 câu trắc nghiệm khách quan với thời gian làm bài trong 50 phút, một GS Sử học cho rằng rất phục những em đã đạt điểm 10. Bởi theo dõi đề thi cho thấy, có những câu hỏi khá lắt léo. Có câu chỉ cần đọc nội dung hỏi đã hết một phút mà vẫn chưa hiểu đề hỏi gì.
Điều đáng nói hơn, theo nhận xét của nhiều giáo viên, với cách thi trắc nghiệm, nhiều học sinh đã… lười học Lịch sử hơn. Giờ đây, không ít học sinh học Lịch sử không phải để hiểu biết, mà để thi trắc nghiệm. Thực trạng này dẫn đến các thầy, cô dạy môn Lịch sử ít tâm huyết hơn, tình yêu dành cho môn khoa học xã hội này cũng phai nhạt dần.
Bộ GD&ĐT kỳ vọng, thi trắc nghiệm giảm tải áp lực cho học sinh nhưng sau ba năm thi THPT quốc gia cho thấy, hình thức thi này chưa thật sự phù hợp, chưa đánh giá hết được năng lực của học sinh. Nhiều em làm bài trắc nghiệm Lịch sử theo kiểu võ đoán, số em tự tin trả lời hết các câu hỏi trong đề không nhiều.
Trong khi ở trên lớp, số tiết học Lịch sử rất ít, lượng kiến thức trong sách giáo khoa lại nhiều nên giáo viên phải dạy theo kiểu chạy đua với thời gian mới bảo đảm Môn học này cũng chẳng được nhiều phụ huynh và học sinh tạo điều kiện để ôn luyện nhiều trước khi thi. Cho nên, kết quả 70% thí sinh có bài thi Lịch sử điểm dưới trung bình tại kỳ thi THPT quốc gia 2019 không gây bất ngờ cho các giáo viên dạy môn Lịch sử.
Với kết quả điểm thi Lịch sử năm nay, nhiều ý kiến cho rằng, Bộ GD&ĐT cần tiếp tục mổ xẻ nguyên nhân và tìm giải pháp khả thi. Làm sao để Lịch sử phải trở thành môn học hấp dẫn, thu hút được học sinh. Làm sao để học sinh chọn thi Lịch sử bằng sự yêu thích, niềm đam mê môn học này chứ không phải để đối phó.