Bánh siêu rẻ được người quê ưa chuộng
Nghe quảng cáo bánh Trung thu mini nội địa Đài Loan lạ mắt, chị Lê Thị Lan (Ba Vì, Hà Nội) cũng đặt mua một set 12 chiếc đủ các vị, từ trứng muối, đậu đỏ, đậu xanh tới các loại mứt, thập cẩm... “Những chiếc bánh này nhìn bé bé xinh xinh, lớp vỏ bánh mềm ăn cũng khá ngon với vị ngọt thanh, không ngọt đậm như bánh Trung thu của mình mà giá chưa đến 5 nghìn đồng/chiếc. Không hiểu sao lại rẻ tới thế?”, chị Lan cho biết.
Theo quan sát, vỏ bọc của loại bánh này in chữ Trung Quốc với nội dung rất chung chung là bánh Trung thu, tên vị bánh, thành phần, chứ không hề có tên công ty sản xuất. Đáng chú ý, trên bao bì chỉ ghi ngày sản xuất, không rõ hạn sử dụng.
Tại nhiều làng quê, những mẫu bánh siêu rẻ như vậy đang làm mưa làm gió. Bà Nguyễn Thị Nhị (Đội 5, Hoằng Đồng, Hoằng Hóa, Thanh Hóa), chủ cửa hàng tạp hóa cho biết, từ nhiều ngày nay, lượng bánh trung thu được tiêu thụ khá nhiều. Nhiều nhất vẫn là bánh Trung thu ngoại nhập khẩu. “Đây mẫu bánh nhập Đài Loan, hàng chất lượng, hương vị thơm ngon, không quá ngọt, giá lại cực hữu nghị, chỉ từ 15-25 nghìn đồng”, bà Nhị nói.
Miệng nói, tay đon đả đưa bánh mời khách, bà Nhị còn cắt sẵn một cái bánh bé hương dứa để mọi người thử thưởng thức. Cầm miếng bánh nếm thử, quả nhiên chúng tôi thấy có vị dứa thơm ngọt bốc lên mũi. Miếng bánh nhỏ có vị ngọt nhẹ, nhân làm bằng trứng muối. Điều khá kỳ lạ là những chiếc bánh có cùng kích thước 5X5cm, được sản xuất trong nước có giá bán rẻ nhất cũng phải từ 40 nghìn đồng thì những chiếc bánh được quảng cáo nhập ngoại lại có giá rẻ chỉ bằng một nửa.
Đem thắc mắc này trao đổi với bà Nhị, bà Nhị chỉ biết lắc đầu: “Chúng tôi là người bán, họ nhập hàng gì bán chạy thì chúng tôi lấy thôi, biết thế nào là hàng tốt với không tốt. Bao người ăn rồi ai cũng khen ngon, mà chả bị làm sao”.
Quả đúng như bà Nhị giới thiệu, vì ăn vào chưa thấy có biểu hiện gì, bánh lại lạ, rẻ nên lượng bánh tiêu thụ rất nhanh. Theo quan sát của chúng tôi, chưa đầy 10 phút bà Nhị đã bán được 50 chiếc. “Tôi bán nhanh, bình thường 25 nghìn đồng/cái nhưng nay ai mua 10 cái thì được tặng một cái. Bánh Trung thu không bán nhanh qua rằm mất giá, thậm chí còn cho không ấy”, bà Nhị cho biết thêm.
Để tìm hiểu về những loại bánh được quảng cáo là hàng nhập ngoại giá siêu rẻ đang tràn ngập thị trường này, chúng tôi đã tìm hiểu qua một chủ hàng trên shop online.
Người này tự rao là bán bánh Trung thu nội địa Trung Quốc giá siêu rẻ. Trong vai người mua bánh, chúng tôi đã liên hệ và ngỏ ý muốn tới tận kho để “ôm hàng” nhưng chủ shop không đồng ý với lý do “sợ bị phát hiện”. Theo đó, khách chỉ được chọn loại bánh qua ảnh mẫu, nếu đồng ý thì đặt hàng kèm theo số lượng, chủ shop sẽ cho ship tận nơi. Được biết, giá đổ buôn của loại bánh này là 320 nghìn đồng/thùng 5 kg; bán lẻ khoảng 70 nghìn đồng/kg . Tùy từng loại, mỗi kg bánh Trung thu sẽ được 22-25 chiếc.
Như vậy nếu chưa tính phí ship, giá trung bình mỗi chiếc bánh chưa đến 3 nghìn đồng/chiếc. “Hàng dạo này đang khan hiếm bởi quản lý thị trường đang làm mạnh, đặt số lượng nhiều phải tầm một tuần mới có ”, chủ shop cho biết. Khi được hỏi về hạn sử dụng, chủ hàng cam đoan hàng mới được sản xuất từ 1-8, hạn sử dụng từ 4-5 tháng.
Cách nhận diện từ chối bánh Trung thu “rởm”
Để tìm hiểu vì sao giá bánh Trung thu nhập khẩu từ Trung Quốc lại có giá rẻ như cho, chúng tôi đã kết nối với anh T.L (Lào Cai), một người chuyên nhập bánh nội địa Trung Quốc. “Bánh Trung thu ở Trung Quốc có rất nhiều dòng. Bánh cao cấp có giá từ 1-1,3 triệu đồng/hộp 4 cái. Còn hàng rẻ thì bán theo cân, tuy nhiên hàng này hạn rất ngắn, không thể dùng tới 4 hay 5 tháng”, anh T.L cho biết.
Khi được hỏi có loại bánh Trung thu nào nhập về Việt Nam chỉ có giá 2-3 nghìn đồng/chiếc, anh L. lắc đầu cho hay: “Thật ra nguyên liệu làm bánh Trung thu cũng không phải gì ghê gớm lắm, hơn nữa đây lại là loại kích cỡ nhỏ. Cái chính là chất lượng ra sao?”. Cụ thể, anh L. lý giải: “Thông thường hàng nội địa của Trung Quốc rất ngon và bảo đảm. Trong khi đó, cùng một cơ sở sản xuất, chất lượng hàng xuất khẩu lại phụ thuộc vào đơn giá mà đối tác thỏa thuận. Đối với những công ty hám lợi, đối tác đặt theo giá nào cũng có hàng, vì thật ra họ cũng chả mất gì, sản phẩm nhãn mác đều làm theo ý của bạn hàng cả”.
Ông Nguyễn Huy Cường - Đội trưởng Đội QLTT số 24 tại Hà Nội - đơn vị vừa bắt giữ hàng loạt lô hàng bánh Trung thu không rõ nguồn gốc cho biết, đơn vị này cũng khuyến cáo, để bảo đảm an toàn, người tiêu dùng và các cơ quan kiểm tra chất lượng nhập khẩu cần xem xét kỹ các thành phần trên bánh. Đồng thời, Đội QLTT cũng khuyến cáo người dân nên tìm hiểu kỹ nguồn gốc xuất xứ của các loại bánh này trước khi mua về sử dụng.
Trao đổi với chúng tôi, PGS, TS Nguyễn Duy Thịnh (Viện Công nghệ Sinh học Thực phẩm, Đại học Bách khoa Hà Nội) cho rằng, người tiêu dùng không nên ham rẻ, mua bánh giá rẻ ăn mà mang bệnh tật vào người. Hiện nay thị trường bánh Trung thu nói chung khá loạn về chất lượng nên cần hết sức cẩn trọng khi mua về sử dụng, nhất là với những loại bánh làm từ nguyên liệu giá rẻ, không rõ cơ sở sản xuất, hạn sử dụng… Nếu có thể người tiêu dùng nên mua loại bánh sản xuất trong nước, nhiều cửa hàng bán bánh gia truyền đã được cấp phép về an toàn thực phẩm, hoặc các thương hiệu bánh Trung thu như Kinh Đô, Hữu Nghị, Bibi Ca, Bảo Phương…
Ông Thịnh cũng khuyến cáo thêm: “Các cơ quan chức năng nên tổ chức lấy xác suất một số mẫu bột làm bánh trên thị trường để xem có gây mất an toàn thực phẩm hay không, nếu không an toàn phải cấm lưu hành để bảo đảm sức khỏe người tiêu dùng. Khi mua bánh về, nếu thấy dấu hiệu bánh hỏng thì không được sử dụng, kể cả bánh chính hãng”.
Còn TS Trần Đáng - nguyên Phó Cục trưởng an toàn vệ sinh thực phẩm (Bộ Y tế) cho rằng, người dân cần nâng cao cảnh giác, nhận diện bánh Trung thu “rởm”. “Trước khi chờ đợi cơ quan quản lý bảo vệ người tiêu dùng cần lựa chọn sản phẩm có xuất xứ rõ ràng, không ham rẻ, mầu sắc bắt mắt, hấp dẫn vì không bảo đảm chất lượng. Đối với các loại bánh Trung thu nhập ngoại nếu không có nhãn phụ bằng tiếng Việt cũng được coi là không rõ nguồn gốc, xuất xứ, người tiêu dùng nên cẩn trọng khi mua”.
