Afghanistan “giải cứu” di sản thế giới

Tháp giáo đường ở Jam, một kho tàng lịch sử quý giá của Afghanistan, đã được hàng trăm công nhân kịp thời “giải cứu” sau khi công trình được xây dựng từ thế kỷ 12 này bị nước lũ dâng cao đe dọa.

Các công nhân sửa chữa tường bao dưới chân giáo đường. Ảnh: WN
Các công nhân sửa chữa tường bao dưới chân giáo đường. Ảnh: WN

Mưa lớn nhiều ngày đã gây ngập lụt vùng thung lũng, nơi tháp giáo đường Jam tọa lạc, thuộc tỉnh Ghor ở miền tây Afghanistan. Nước lũ ập vào chân công trình xây bằng gạch đã được Tổ chức Văn hóa, Khoa học & Giáo dục (UNESCO) công nhận là Di sản thế giới này. Trước tình hình đó, Chính phủ Afghanistan đã thuê một nhóm công nhân làm việc liên tục trong ba ngày để “nắn” dòng nước lũ ra khỏi khu vực trên.

Nước lũ hiện không còn là mối đe dọa đối với tháp giáo đường, song nó đã gây hư hại khoảng 15 m đoạn tường bao quanh tháp. Do vậy, vẫn cần một đội chuyên gia gia cố chân tháp và xây dựng lại tường chắc chắn hơn để bảo vệ công trình trước nguy cơ mưa lũ trong thời gian tới. Trong một thông báo, UNESCO cho biết, sẽ điều một đoàn chuyên gia tới khu vực này ngay khi điều kiện cho phép để đánh giá thực trạng của di sản.

Tháp giáo đường ở Jam được xây dựng vào năm 1190 tại khu vực giữa tỉnh Ghor và Herat, trung tâm của Vương triều Ghorid từng thống trị Afghanistan và nhiều khu vực của Ấn Độ vào thế kỷ 12 và 13. Với độ cao 65 m, đây là công trình xây bằng gạch nung cao thứ hai thế giới. Tháp mang đầy đủ những đặc điểm về kiến trúc, văn hóa và nghệ thuật của thời kỳ và vùng đất xây dựng. Bên cạnh đó, lối kiến trúc và trang trí của tháp cũng tiêu biểu cho nền văn hóa Hồi giáo.

Năm 2002, tháp giáo đường này cùng những di chỉ khảo cổ của tháp trở thành khu vực đầu tiên tại Afghanistan được UNESCO công nhận là Di sản thế giới. Tuy nhiên, trong hàng chục năm qua, di sản văn hóa này luôn bị đe dọa bởi thiên tai, nạn cướp bóc và tình trạng quản lý lỏng lẻo, cũng như sự phá hoại của lực lượng phiến quân Taliban.