Nguy cơ cuộc chiến thương mại Mỹ - Pháp

Quốc hội Pháp vừa thông qua dự luật đánh thuế dịch vụ số đối với các tập đoàn công nghệ lớn, trong đó có nhiều công ty của Mỹ. Lập tức, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã chỉ thị mở cuộc điều tra về kế hoạch của Pháp để áp đặt các biện pháp thuế đáp trả hoặc hạn chế thương mại. Các chuyên gia lo ngại động thái này dẫn đến nguy cơ bùng nổ một cuộc chiến thương mại giữa nền kinh tế “đầu tàu” thế giới và nền kinh tế lớn thứ hai Liên hiệp châu Âu (EU).

Nguồn: FINANCIAL TIMES
Nguồn: FINANCIAL TIMES

Pháp trở thành nền kinh tế lớn đầu tiên áp dụng thuế dịch vụ kỹ thuật số sau khi Quốc hội Pháp thông qua dự luật đánh loại thuế này đối với các công ty công nghệ lớn. Thuế dịch vụ kỹ thuật số, mang tên GAFA (chữ cái đầu của Google, Apple, Facebook và Amazon) vốn được cho là sẽ gây tổn thất lớn cho các doanh nghiệp Mỹ. EU hồi đầu năm đã không thông qua được đề án thuế GAFA chung cho toàn EU do một số thành viên gồm Ireland, Thụy Điển, Phần Lan và Đan Mạch phản đối.

Luật mới này của Pháp nhằm lấp lỗ hổng thuế quan mà một số công ty lớn hầu như không chi trả cho những nước mà họ thu được lợi nhuận lớn. Theo đó, Pháp sẽ đánh thuế dịch vụ kỹ thuật số ở mức 3% tổng doanh thu hằng năm của các công ty cung cấp dịch vụ kỹ thuật số lớn nhất ở nước này. Động thái trên có thể giúp nguồn thu ngân sách của Pháp bổ sung 500 triệu euro/năm, song có thể ảnh hưởng khoảng 30 doanh nghiệp, chủ yếu là các công ty Mỹ, ngoài ra có cả một số công ty của Trung Quốc, Đức, Tây Ban Nha...

Trước đó, UFC-Que Choisir, tổ chức bảo vệ quyền của người tiêu dùng tại Pháp, đã tiến hành khởi kiện Google với cáo buộc tập đoàn công nghệ khổng lồ này của Mỹ vi phạm các điều luật của EU về bảo mật thông tin. UFC-Que Choisir yêu cầu Google “chấm dứt âm thầm khai thác dữ liệu cá nhân của người dùng, đặc biệt là những người sử dụng hệ điều hành Android có tài khoản Goolge” và tập đoàn này phải bồi thường cho khách hàng số tiền lên tới 1.000 euro/người.

Theo người đứng đầu UFC-Que Choisir, ông A.Bazot, Google đã thật sự xâm phạm quyền riêng tư của người dùng. Theo đó, ngay cả khi khách hàng không sử dụng các dịch vụ của Google, thì điện thoại của họ vẫn định vị tới 340 lần/ngày. Nếu tòa ra phán quyết có lợi cho nguyên đơn, khoảng 28 triệu người dùng hệ điều hành Android có thể được bồi thường. Tuy nhiên, tiến trình pháp lý này có thể kéo dài từ bảy - tám năm hoặc lâu hơn.

Trước phản ứng khá gay gắt của một trong những đồng minh lâu đời nhất của Mỹ, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã chỉ thị mở cuộc điều tra về kế hoạch của Pháp đánh thuế dịch vụ kỹ thuật số nhằm vào các công ty công nghệ. Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer đã bày tỏ quan ngại của Washington đối với dự luật GAFA, cho rằng Pháp “kỳ thị và không công bằng” với các công ty Mỹ. Theo Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ, kế hoạch đánh thuế nói trên sẽ tác động tới các tập đoàn công nghệ lớn có tổng doanh thu toàn cầu hằng năm ít nhất 750 triệu euro và 25 triệu euro riêng tại Pháp.

Theo kế hoạch, Mỹ sẽ tiến hành cuộc điều tra theo Đạo luật 301 trong vòng một năm nhằm làm rõ kế hoạch thuế của Pháp có gây tổn hại đến các công ty công nghệ của nước này, cũng như xác định có bất cứ hoạt động thương mại không công bằng nào hay không. Căn cứ kết luận điều tra, Mỹ có thể áp đặt các biện pháp trả đũa như áp thuế hoặc hạn chế thương mại. Theo các chuyên gia kinh tế, Mỹ có thể tăng thuế đối với rượu vang và ô-tô của Pháp. Tuy nhiên, Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer khẳng định, Mỹ sẽ tiếp tục phối hợp với các nước trong Tổ chức Hợp tác & Phát triển kinh tế (OECD) để đạt được một thỏa thuận đa phương giải quyết những thách thức đối với hệ thống thuế quốc tế phát sinh, do kinh tế toàn cầu ngày càng được số hóa mạnh mẽ.

Những động thái từ Pháp và Mỹ khiến các chuyên gia kinh tế cảnh báo nguy cơ một cuộc chiến thương mại có thể nổ ra giữa hai nền kinh tế lớn này. Bộ trưởng Tài chính Pháp Bruno Le Maire cho rằng, những lời đe dọa không phải là cách xóa bỏ bất đồng và hai bên cần đối thoại để tìm tiếng nói chung giải quyết mâu thuẫn. Người đứng đầu ngành tài chính Pháp cũng để ngỏ khả năng Pháp sẽ dỡ bỏ thuế này nếu đạt được thỏa thuận với Mỹ thông qua OECD.