Theo Xinhua, tháng 3-2020, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) từng khuyến cáo về việc có ngày càng nhiều các trang web bán một số loại thuốc phòng dịch Covid-19 giả mạo. Tới ngày 4-12, Cơ quan cảnh sát châu Âu (Europol) tiếp tục cảnh báo việc một số tổ chức tội phạm đang tiến hành các hoạt động sản xuất, buôn bán vaccine điều trị Covid-19 giả, trong bối cảnh nhiều quốc gia bắt đầu quá trình tiêm chủng cho người dân. Europol cũng nhấn mạnh, vaccine giả sẽ không có hiệu quả phòng dịch, thậm chí độc hại với sức khỏe con người. Nguyên nhân là do quá trình sản xuất vaccine giả đều làm trong phòng thí nghiệm không đủ các tiêu chuẩn vệ sinh bắt buộc.
Theo thông báo của Bộ Công an Trung Quốc, chiến dịch triệt phá đường dây sản xuất vaccine giả này do các lực lượng cảnh sát ở Thủ đô Bắc Kinh, TP Thượng Hải, các tỉnh Giang Tô, Sơn Đông và nhiều khu vực khác cùng phối hợp thực hiện. “Đây là một chuyên án lớn, ngăn chặn thành công hoạt động sản xuất và buôn bán vaccine Covid-19 giả. Cơ quan chức năng đã triệt để phá dỡ nhiều cơ sở sản xuất trái phép, cắt đứt đường dây vận chuyển và buôn bán vaccine giả, bắt giữ hơn 80 nghi phạm và thu giữ tại chỗ hơn 3.000 liều vaccine giả”, một đại diện Bộ trên cho biết.
Ngoài ra, cơ quan chức năng còn tiết lộ kẻ đứng sau hoạt động tội phạm này tên là Kong Mou. Y đã điều hành hoạt động sản xuất, buôn bán vaccine giả được cho là từ tháng 9-2020. Các liều vaccine giả được tạo ra bằng cách bơm nước muối sinh lý vào ống tiêm và được bán với giá rất cao. Lực lượng chức năng đã tiến hành kiểm tra, đối chiếu nhiều lần số tang vật thu giữ với sản phẩm đang sử dụng trong thị trường nội địa và đưa ra kết luận: hơn 3.000 liều vaccine là giả, không thuộc các nhà sản xuất vaccine hợp pháp; tất cả liều vaccine giả còn lại do mạng lưới của Kong Mou sản xuất, sau đó bán ra ngoài thị trường đều sẽ được truy tìm và thu hồi. Tờ Thời báo Hoàn Cầu dẫn nguồn tin từ một nhà sản xuất vaccine lớn của Trung Quốc cho biết, trước khi bị bắt, các nghi phạm còn lên kế hoạch bán vaccine giả ra nước ngoài.
Tại Trung Quốc, mỗi hộp vaccine có một mã vạch duy nhất và cán bộ y tế phải quét mã để kiểm tra nguồn gốc trước khi tiêm chủng. Tuy nhiên, ông Tao Lina, một chuyên gia về vaccine sống tại Thượng Hải chia sẻ: “Trong quá trình tiêm chủng khẩn cấp, một số lượng không nhỏ vaccine đã không được quét mã vạch, đây là một trong những kẽ hở để bọn tội phạm lợi dụng tuồn vaccine giả”. Hiện tại, Bộ Công an Trung Quốc khuyến cáo người dân nên tiêm phòng tại các cơ sở y tế công hoặc cơ sở tư nhân hợp pháp, uy tín để tránh gặp phải vaccine giả. “Nếu bất kỳ người dân nào phát hiện được các dấu hiệu của hoạt động buôn bán bất hợp pháp, sản xuất và bán vaccine giả, vui lòng liên hệ cơ quan công an gần nhất để báo cáo”, đại diện Bộ Công an Trung Quốc cho hay.
Chính phủ Trung Quốc đang gấp rút phát triển các loại vaccine phòng dịch Covid-19 có nguồn gốc nội địa để tiêm chủng cho 50 triệu người trước dịp Tết Nguyên đán sắp tới. Ngoài ra, nhà chức trách cũng tích cực tuyên truyền, bảo đảm với người dân về độ an toàn và hiệu quả của loại vaccine nội địa này. Phần lớn vaccine nội địa do hai công ty dược quốc doanh là Sinovac Biotech và Tập đoàn dược phẩm quốc gia Trung Quốc (Sinopharm) sản xuất. Ngoài thị trường trong nước, vaccine của cả hai công ty đã được triển khai ở nhiều nước khác như Brazil, Thổ Nhĩ Kỳ… Sinopharm, công ty quốc doanh đầu tiên có vaccine phòng dịch Covid-19 được Chính phủ Trung Quốc cấp phép, cho biết sản phẩm của họ đạt hiệu quả 79,34% trong các thử nghiệm lâm sàng. Hãng Sinovac cũng tuyên bố vaccine của mình đạt hiệu quả 78% sau khi tiêm phòng cho người dân.
