Riêng đối với bộ cân xe quá tải do JICA tài trợ tại quốc lộ 5 (TP Hải Phòng) sau gần năm tháng (139 ngày) triển khai thử nghiệm, số xe vi phạm tải trọng đến mức bị xử phạt đã giảm hơn 49 lần (từ 6,9% của bảy tháng năm 2020 xuống còn 0,14%); số xe vi phạm theo ngày đã giảm bình quân 42,9 lần, từ 176 xe/ngày xuống còn 4,1 xe/ngày.
Theo đánh giá của ông Huyện, công tác kiểm soát tải trọng phương tiện cơ bản vẫn được triển khai rộng khắp trên toàn quốc, tình trạng vi phạm về chở hàng hóa quá tải trọng đã giảm sâu; thị phần vận tải đang được cơ cấu lại hợp lý, có sự kết hợp hài hòa giữa các phương thức vận tải đường sắt, đường bộ, hàng hải, đường thủy nội địa; góp phần bảo vệ kết cấu hạ tầng giao thông, an toàn giao thông, bảo vệ môi trường.
Tuy nhiên, kết quả xử phạt nêu trên chỉ phản ánh được một phần số xe quá tải lưu thông qua đoạn đường có đặt trạm cân xe lưu động, cố định và những vị trí mà lực lượng chức năng kiểm soát được bằng cân xách tay, chứ không thể phản ánh đúng thực tế nạn xe quá tải đang hoành hành theo chiều hướng ngày càng nghiêm trọng.
Lực lượng thanh tra giao thông của các Sở Giao thông vận tải chỉ kiểm soát tải trọng xe trên các quốc lộ được ủy quyền quản lý và đường địa phương, các lực lượng khác có chiều hướng buông lỏng nên tình trạng xe quá tải đã bùng phát trở lại, lưu thông trên các quốc lộ và một số đường địa phương nơi có các mỏ vật liệu xây dựng, mỏ quặng, nhà máy xi-măng, khu công nghiệp, bến thủy nội địa…
Theo chỉ đạo của Bộ Công an, hiện nay hầu hết lực lượng cảnh sát giao thông đã rút, không phối hợp tại các trạm cân lưu động. Do thiếu lực lượng và vướng mắc quy định, các trạm cân lưu động đã rút, lực lượng thanh tra không kiểm soát trên các quốc lộ chính, chỉ kiểm soát đường địa phương và quốc lộ được ủy quyền quản lý.
Thậm chí, theo tiết lộ của ông Nguyễn Văn Huyện, thời gian gần đây đã xuất hiện tình trạng sử dụng xe đầu kéo kéo theo sơmi rơmoóc (loại chở container 40 feet) lắp ben thủy lực (kiểu xe ben tự đổ) và thùng chở hàng (kiểu giả container 40 feet) dùng để chở quá tải hơn 200% (than, cát, đá...), lưu thông trên đường bộ thuộc các tỉnh Quảng Ninh, Bắc Giang, Hải Phòng, Hải Dương, Hà Nam, Ninh Bình, Bà Rịa-Vũng Tàu, Đồng Nai,... Những xe vi phạm này hết sức tinh vi và nguy hiểm đối với kết cấu hạ tầng giao thông.
Trong khi đó, việc kiểm tra và xử lý vi phạm về bốc xếp hàng hóa lên phương tiện tại các cơ sở đầu nguồn hàng, kho bãi, bến cảng còn chưa được duy trì thường xuyên, liên tục, do không được thực hiện độc lập, cần phải phối hợp với các sở, ngành và chính quyền địa phương, khiến kết quả còn hạn chế.
Mặt khác, vẫn còn một bộ phận doanh nghiệp vận tải, chủ hàng, chủ xe, lái xe ý thức chấp hành pháp luật giao thông đường bộ và các quy định về vận tải đường bộ chưa nghiêm. Một số doanh nghiệp có xe vi phạm khi bị kiểm tra thường tìm mọi cách né tránh, giấu xe, cho người theo dõi Tổ kiểm tra tải trọng xe hoặc khi bị kiểm tra thì không chấp hành như đóng cửa xe bỏ đi, lôi kéo nhiều người chống đối, gây rối, cản trở lực lượng làm nhiệm vụ kiểm soát tải trọng phương tiện.
Một số ban quản lý dự án, nhà thầu thi công, nhà đầu tư BOT, doanh nghiệp cảng, mỏ, nhà máy sản xuất thép, xi-măng, clinker, doanh nghiệp vận tải, mặc dù đã ký cam kết với Bộ Giao thông vận tải và UBND các tỉnh về không bốc xếp, tiếp nhận phương tiện quá tải nhưng thực tế vẫn vi phạm; nguyên nhân do thiếu chế tài pháp lý để xử lý các trường hợp đã ký cam kết nhưng vẫn vi phạm.
Trong năm nay, lực lượng chức năng sẽ tiến hành kiểm tra, thanh tra đột xuất trên các đoạn đường có nhiều xe quá tải lưu thông, xe cơi nới thành thùng; tập trung kiểm tra tại các đầu nguồn hàng, khu vực cảng, bến, mỏ vật liệu, công trình, dự án lớn; kiểm soát chặt chẽ các phương tiện chở hàng ra, vào cảng, các phương tiện vận chuyển hàng siêu trường, siêu trọng.
Tổng cục ĐBVN sẽ phối hợp Cục Đăng kiểm Việt Nam để cung cấp dữ liệu phục vụ kiểm tra, xử lý các hành vi vi phạm của xe ô-tô chở hàng quá tải trọng, thay đổi kích thước thành thùng xe, cải tạo container thành thùng xe để chở hàng quá tải, nâng cao hiệu quả công tác kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường phương tiện cơ giới đường bộ.
Tổng cục ĐBVN cũng đề nghị Bộ Giao thông vận tải phối hợp Bộ Công an, các địa phương tiếp tục bố trí lực lượng kiểm soát tải trọng phương tiện và xử lý nghiêm vi phạm.
