Phát huy vai trò trung tâm của ASEAN, tăng cường hợp tác bền vững với các đối tác

Hôm nay, tại Hà Nội, với cương vị Chủ tịch Hiệp hội các quốc gia Đông - Nam Á (ASEAN) năm 2020, Việt Nam chủ trì Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 53 (AMM-53) và các hội nghị liên quan. Hội nghị là một trong những sự kiện quan trọng hàng đầu trong Năm Chủ tịch ASEAN 2020, lần đầu được tổ chức theo hình thức trực tuyến. Sự kiện ý nghĩa này nhằm phát huy vai trò trung tâm của ASEAN, tăng cường hợp tác bền vững giữa ASEAN với các đối tác, góp phần chuẩn bị cho Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 37 và các hội nghị cấp cao liên quan dự kiến diễn ra vào tháng 11 tới.

Chúng ta vui mừng nhận thấy, trong vai trò Chủ tịch ASEAN năm 2020, Việt Nam đã nỗ lực thúc đẩy đoàn kết, duy trì đà hợp tác và xây dựng Cộng đồng ASEAN phát triển, nâng cao năng lực hợp tác, chủ động của ASEAN ứng phó hiệu quả đại dịch Covid-19 trên tinh thần “Gắn kết và chủ động thích ứng”. Các ưu tiên, sáng kiến của Việt Nam như đánh giá giữa kỳ triển khai các Kế hoạch tổng thể Cộng đồng ASEAN năm 2025, kiểm điểm thực hiện Hiến chương ASEAN, thảo luận định hướng xây dựng Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN sau năm 2025, gắn kết phát triển tiểu vùng với xây dựng Cộng đồng ASEAN… được các nước thành viên và đối tác ủng hộ, phối hợp triển khai theo đúng kế hoạch đề ra. Hình ảnh một Chủ tịch ASEAN năm 2020 tích cực, chủ động và có trách nhiệm trên tinh thần “suy nghĩ cộng đồng, hành động cộng đồng” đã lan tỏa tới từng người dân trong khu vực và thế giới.
 
 Trước diễn biến phức tạp của đại dịch Covid-19, Việt Nam cũng cho thấy sự linh hoạt và chủ động trong dẫn dắt hiệu quả ASEAN ứng phó dịch bệnh. Nhiều hội nghị trực tuyến đã được tổ chức thành công trong năm nay như Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 36, Hội nghị cấp cao đặc biệt ASEAN và ASEAN+3 về ứng phó dịch Covid-19, các Hội nghị cấp Bộ trưởng ASEAN và giữa ASEAN với các đối tác (Trung Quốc, Mỹ, Nga, Liên hiệp châu Âu…), nhiều sáng kiến cụ thể, thực chất về ứng phó dịch Covid-19, như thành lập Quỹ ASEAN ứng phó dịch Covid-19, Kho dự trữ vật tư y tế khu vực, xây dựng Kế hoạch phục hồi toàn diện ASEAN…, được đề xuất và nhận được nhiều đánh giá tích cực của dư luận trong nước, khu vực và quốc tế.
 
 Trong 25 năm tham gia ASEAN, với phương châm “tích cực, chủ động và có trách nhiệm”, Việt Nam đã có những đóng góp quan trọng cho sự phát triển và thành công của Hiệp hội. Việt Nam đóng vai trò nòng cốt trong việc xác định mục tiêu, phương hướng phát triển và hình thành các quyết sách lớn của ASEAN, như Tầm nhìn ASEAN năm 2020 và các kế hoạch triển khai Tầm nhìn, Hiến chương ASEAN, Lộ trình xây dựng Cộng đồng ASEAN năm 2015 và nhiều thỏa thuận quan trọng khác, trong đó có kết nối và thu hẹp khoảng cách phát triển. Chúng ta đã tích cực tham gia xây dựng Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN năm 2025, với mục tiêu làm cho liên kết ASEAN sâu rộng hơn và có vai trò quan trọng hơn ở khu vực. Việt Nam đảm nhiệm thành công vai trò Chủ tịch ASEAN năm 2010, Chủ tịch ASEAN năm 2020 và đăng cai nhiều hội nghị lớn. Quá trình 25 năm tham gia ASEAN đã giúp bảo đảm môi trường hòa bình, ổn định thuận lợi cho an ninh và phát triển của đất nước, hỗ trợ đắc lực cho việc triển khai chính sách đối ngoại độc lập tự chủ, đa dạng hóa, đa phương hóa, hội nhập khu vực và quốc tế của Đảng và Nhà nước ta.
 
 Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 53 và các hội nghị liên quan lần này diễn ra trong bối cảnh tình hình thế giới và khu vực có nhiều diễn biến phức tạp, khó lường như cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn ngày càng gay gắt, tình hình Biển Đông tiếp tục là điểm nóng trên thực địa và trong chương trình nghị sự của các hội nghị. Đại dịch Covid-19 bùng phát đã ảnh hưởng tiêu cực đến kinh tế khu vực và thế giới, khiến đời sống người dân gặp nhiều khó khăn.
 
 Trong bối cảnh đó, AMM-53 và các hội nghị liên quan có ý nghĩa quan trọng, là dịp để các Bộ trưởng Ngoại giao trao đổi, điều phối về quá trình xây dựng Cộng đồng ASEAN ở cả ba trụ cột và triển khai các ưu tiên trong Năm Chủ tịch ASEAN 2020, thảo luận về định hướng hợp tác tương lai của ASEAN, thống nhất quan điểm và tiếng nói chung của ASEAN đối với các vấn đề quốc tế và khu vực; tăng cường hợp tác bền vững, hiệu quả giữa ASEAN với các đối tác, phát huy vai trò trung tâm của ASEAN; nâng cao hiệu quả hoạt động của ASEAN, góp phần chuẩn bị cho Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 37 và các hội nghị cấp cao liên quan sắp tới. Trong khuôn khổ AMM-53 sẽ có các hội nghị: Hội đồng Điều phối ASEAN lần thứ 27, Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN+1 (PMC) với 10 đối tác đối thoại, Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN+3 (APT) lần thứ 21, Bộ trưởng Ngoại giao các nước tham gia Hội nghị cấp cao Đông Á (EAS) lần thứ 10, Diễn đàn Khu vực ASEAN (ARF) lần thứ 27, Phiên họp đặc biệt Hội đồng Điều phối ASEAN về phát triển tiểu vùng, Đối thoại cấp Bộ trưởng ASEAN về tăng cường vai trò của phụ nữ đối với hòa bình và an ninh bền vững.
 
 Chúc Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 53 và các hội nghị liên quan thành công tốt đẹp, giúp xây dựng một Cộng đồng ASEAN đoàn kết, tăng cường tương trợ lẫn nhau; thúc đẩy hợp tác giữa ASEAN với các đối tác ứng phó dịch Covid-19, giảm tác động của đại dịch và phục hồi kinh tế; thúc đẩy liên kết và kết nối khu vực, giải quyết hiệu quả các vấn đề tác động đến hòa bình, ổn định và phát triển chung ở khu vực và trên thế giới.