Qua thực tế hiện trường sạt trượt đất xác định, có hơn 5.000 m2 đất canh tác và cây trồng của người dân bị ảnh hưởng, trong đó có khoảng hơn 2.000 m2 bị sạt trượt nghiêm trọng, có nơi có độ chênh lệch khoảng 2m, diện tích còn lại xuất hiện nhiều vết nứt kéo dài có bề rộng từ 7-10cm. Sạt trượt đất khiến toàn bộ diện tích hồ tiêu, cà-phê và cao su của người dân bị thiệt hại.
Bà Trần Thị Hòa, thôn Quảng Bình cho biết, tình trạng sạt trượt đất bắt đầu xảy ra vào đầu mùa mưa, ban đầu xuất hiện các vết nứt nhỏ rồi sau đó nứt lớn dần. Đợt mưa lớn kéo dài, khoảng từ ngày 8 đến 12-8 vừa qua, khiến hơn 1.500m2 đất và hàng trăm cây cà-phê, hồ tiêu trên đất bị sạt lở hư hại. Hiện trong vườn cà-phê, hồ tiêu ở phía trên hiện trường sạt lở tiếp tục xuất hiện các vết nứt lớn có nguy cơ sạt trượt bất cứ lúc nào khiến gia đình bất an, lo lắng, không dám canh tác trên phần đất đã sụt lún cũng như các khu vực liền kề vì sợ nguy hiểm.
 |
Trượt đất tại một số vị trí múc hồ chứa nước tưới cây trồng cho người dân thôn Quảng Bình, xã Nghĩa Thắng, huyện Đác R’lấp, tỉnh Đác Nông.
Theo bà Hòa, nguyên nhân sạt trượt đất là do Công ty Nhôm Đác Nông – TKV múc mương dẫn nước và hồ chứa nước chống hạn phía sát chân vườn của người dân nên khi mưa lớn gây sạt lở đất và cây trồng. Vì vậy, gia đình bà mong muốn Công ty Nhôm Đác Nông – TKV và các ngành chức năng sớm làm rõ nguyên nhân; đồng thời có giải pháp khắc phục hiệu quả hoặc đền bù và thu hồi đất để gia đình bà chuyển đi nơi khác sinh sống.
Bên cạnh vườn nhà bà Hòa, gia đình ông Nguyễn Văn Tiến, thôn Quảng Bình cũng có khoảng 1.000m2 đất trồng cao su bị sạt lở dẫn đến hư hại vườn cây. Ông Tiến cho biết, nguyên nhân sạt lở đất là do Công ty Nhôm Đác Nông – TKV múc ao phía dưới chân rẫy. Vì từ trước đến nay ở địa phương không hề có hiện tượng sạt lở đất tương tự, chỉ sau khi công ty này múc mương dẫn dòng, tạo hồ chứa nước chống hạn thì trong khu vực mới xuất hiện tình trạng sạt lở nêu trên. Cũng theo ông Tiến, từ khi hồ chứa bùn thải đuôi quặng nhà máy tuyển của Công ty Nhôm Đác Nông -TKV hoạt động, lắng đầy bùn thải thì nguồn nước suối tự nhiên bị vùi lấp, người dân không còn nước tưới. Dù chính quyền địa phương đã vào cuộc, công ty cũng đã có giải pháp múc ao, đào mương dẫn nước nơi khác về thay thế, nhưng vẫn không bảo đảm khiến sản xuất của người dân luôn gặp khó khăn. Do đó, ông Tiến kiến nghị các cơ quan có thẩm quyền sớm kiểm tra xác định nguyên nhân, đền bù thiệt hại thỏa đáng cho người dân, đồng thời giải quyết dứt điểm vấn đề thiếu nước tưới như hiện nay.
 |
Mương dẫn nước chống hạn khoảng 1km được Công ty Nhôm Đác Nông –TKV múc sát chân rẫy của người dân.
Phó Chủ tịch UBND xã Nghĩa Thắng Lê Thế Truyền cho biết, trước đây do thiếu nước tưới vào mùa khô nên người dân đã làm đơn kiến nghị lên xã Nghĩa Thắng và huyện Đác R’lấp đề nghị Công ty Nhôm Đác Nông – TKV khắc phục, cung cấp nguồn nước tưới. Công ty này đã khắc phục bằng giải pháp đào mương dẫn dòng nước tự nhiên nơi khác về khu vực sản xuất, múc ao chứa nước để dân tưới cây trồng. Nguyên nhân sạt trượt có thể do quá trình múc ao sâu, có tà luy đứng, sát với chân rẫy người dân nên khi gặp mưa lớn kéo dài dẫn đến sạt đất. Hiện, địa phương đang thống kê thiệt hại, xác định nguyên nhân cuối cùng để báo cáo lên cấp trên có biện pháp phù hợp trong việc hỗ trợ người dân, đồng thời tìm giải pháp khắc phục việc thiếu nước tưới, không để người dân khiếu kiện kéo dài làm ảnh hưởng đến an ninh trật tự tại địa phương.
Chánh Văn phòng Công ty Nhôm Đác Nông - TKV Nguyễn Kim Tiệp cho biết, do thiếu nước tưới nên người dân đã kiến nghị lên các cấp. Sau đó công ty đã múc ao, đào mương dẫn dòng có chiều dài khoảng 1km dẫn nước từ suối Đác Tôn đến khu vực sản xuất phục vụ nước tưới cho người dân, chứ không phục vụ cho các hoạt động sản xuất của công ty. Phía công ty cũng chỉ đạo các bộ phận chuyên môn chủ động phối hợp chính quyền địa phương tổ chức kiểm tra thực địa và xác định nguyên nhân ban đầu vụ việc. Bước đầu xác định phản ánh của người dân là đúng thực tế. Đoàn đã ghi nhận có việc sạt trượt đất tại một số điểm gần khu vực hồ chứa bùn thải thải đuôi quặng của nhà máy tuyển. Phía công ty sẽ tích cực phối hợp với các hộ dân, chính quyền địa phương và các ngành chức năng để xác định, làm rõ nguyên nhân, đồng thời sẽ giải quyết thỏa đáng kiến nghị của người dân theo kết luận của các cơ quan có thẩm quyền.
Phó Chủ tịch UBND huyện Đác R’lấp Lê Mai Toản cho biết, đã chỉ đạo các phòng chức năng phối hợp với chính quyền địa phương và Công ty Nhôm Đác Nông -TKV khẩn trương xác minh, làm rõ nguyên nhân sụt lún tại một số vị trí chung quanh hồ chứa bùn thải đuôi quặng nhà máy tuyển. Nếu nguyên nhân sụt lún là do Công ty Nhôm Đác Nông – TKV gây ra huyện sẽ yêu cầu công ty này bồi thường thiệt hại đất đai, cây trồng cho người dân. Nếu nguyên nhân do thời tiết mưa kéo dài gây sạt lở huyện sẽ chỉ đạo xử lý vụ việc theo quy định của luật đất đai.
