Từ hiện tượng Con Rồng cháu Tiên...
Truyền thuyết Con Rồng cháu Tiên là một câu chuyện thần thoại lý giải cội nguồn dân tộc Việt, nhằm trả lời câu hỏi chúng ta là ai, gốc rễ sâu xa của chúng ta là gì? Đã từng có nhiều phim hoạt hình đưa cha Rồng - mẹ Tiên cùng bọc trăm trứng lên màn ảnh trước đây, từ câu chuyện ngắn ngủi chỉ vỏn vẹn gần hai trang sách.
Nhưng trở thành hiện tượng (với kỷ lục hơn 4,4 triệu lượt xem chỉ sau 36 giờ đăng tải và đạt tới 9,55 triệu lượt xem, tính tới thời điểm này) là thành công nằm ngoài dự kiến, ngay cả với tập thể nghệ sĩ trẻ đông đảo của Hãng phim Trẻ tham gia thực hiện phiên bản 2017.
Không dừng lại ở mối duyên Rồng - Tiên, nhiều tuyến nhân vật phụ, với những trường đoạn đầy kịch tính cũng được xây dựng song song nhằm tăng tính hấp dẫn, gợi mở sự tò mò cho người xem. Theo chia sẻ của Giám đốc dự án Hùng Võ, “chúng tôi muốn làm một bộ phim thật sự thuần Việt, đậm chất văn hóa Việt và chuyển tải những thông điệp đầy ý nghĩa trong từng chi tiết. Con Rồng cháu Tiên được lựa chọn bởi sự cần thiết khơi gợi niềm tự hào giống nòi, như một chất keo gắn kết cả dân tộc”. Còn với đạo diễn trẻ Leo Đinh - Giám đốc công ty Red Cat Motion, “phim vẫn dựa trên chất liệu dân gian, mọi sự sáng tạo đều phải bảo đảm trung thành với yếu tố lịch sử, tôn vinh giá trị văn hóa nguồn cội nhưng vẫn phải đạt tới ngôn ngữ hiện đại, tư duy gần gũi, dễ cảm dễ hiểu với giới trẻ hôm nay”.
Để có được thời lượng 23 phút 19 giây hoàn chỉnh, hơn 100 nghệ sĩ hoạt hình đã miệt mài sáng tạo trong hơn 10 nghìn giờ, suốt nửa năm trời cật lực phát triển từng chi tiết nhỏ nhất, thể hiện hàng chục nghìn khuôn hình kết hợp kỹ thuật 2D và 3D. Đó là còn chưa kể tới hai tháng trời mày mò sử liệu, gạn chắt trong kho tàng lịch sử - văn hoá dân gian để lên ý tưởng, hình thành đường dây kịch bản xuyên suốt. Tạo hình nhân vật đẹp thanh thoát, ngôn ngữ sinh động và giàu tính biểu tượng, ca khúc chủ đề hấp dẫn (nhạc sĩ Thanh Bùi sáng tác, ca sĩ Bích Ngọc trình bày) là những điểm cộng giúp lý giải sức hút của Con Rồng cháu Tiên, khi lên sóng kênh HTV3 và YouTube. Theo kế hoạch, hành trình của bộ phim sẽ đi qua 110 trường tiểu học thuộc 12 tỉnh thành trên cả nước, như một tư liệu giảng dạy ngoại khóa trực quan sinh động để khơi dậy trong các bé niềm tự hào dòng giống Rồng Tiên.
...Đến những trang Việt sử kiêu hùng
Thật ra, nói phim hoạt hình lịch sử đang thiếu vắng là không hoàn toàn chính xác. Bởi loạt phim Hào khí ngàn năm cũng như series Khát vọng non sông vẫn đang đều đặn phủ sóng kênh truyền hình VTV1, với dung lượng lên tới hàng trăm tập. Nhưng khách quan mà nói, chúng đều nặng tính minh hoạ đơn giản chính sử, với lối kể đơn điệu, hình ảnh thiếu sinh động, góc nhìn một chiều, lại thiếu vắng kỹ xảo và hiệu ứng công nghệ hiện đại nên khá mờ nhạt, hầu như không tạo được dấu ấn nào đáng kể. Trong bối cảnh đó, việc có nhiều nhóm bạn trẻ yêu phim hoạt hình (chỉ tính riêng TP Hồ Chí Minh cũng đã có tới cả chục nhóm) tâm huyết dồn hết tâm tài và vật lực cho những dự án dài hơi, nhằm nhen nhóm và thắp lên tình yêu sử Việt là một nỗ lực đáng ghi nhận, khuyến khích.
Đầu tháng 5 vừa qua, Hạc Thần Studio đã công bố những thông tin cùng trailer đầu tiên của bộ phim Loa thành rực lửa - tác phẩm mở màn trong dự án phim dài tập Hạt Thóc và những chuyến du hành xuyên thời gian. Tái hiện hành trình trở về quá khứ của nhóm bạn Hải Âu - Én Nhỏ - Điều Đầu to cùng sự hỗ trợ của Cảnh sát thời gian Hạc Thần, cố gắng thu thập từng mảnh nhỏ của tấm bản đồ thời gian thất lạc và kiếm tìm manh mối của ông nội - một sử gia nổi tiếng đã mất tích, sức hấp dẫn trẻ em của series này là điều mà cộng đồng mạng đang kỳ vọng. Đại diện ê-kíp làm phim rất trẻ này tự tin cho biết: “Kết hợp chất liệu lịch sử và yếu tố kỳ ảo, chúng tôi muốn mang đến một bộ phim phiêu lưu, khám phá lịch sử có nội dung mới mẻ và hình ảnh mãn nhãn”. Sau loạt phim này, Hạc Thần Studio cũng đã hé lộ dự án kế tiếp mang tên Bạch Đằng dậy sóng.
Cuối tháng 6, nhóm Đuốc Mồi ra mắt Đa Bang ngoại truyện - Huyết mạch Trần gia. Đây là tập thứ hai, trong dự án phim dã sử nhiều tập mang cái tên ngập tràn âm hưởng tự hào Việt sử kiêu hùng. Tái hiện những trận chiến oai hùng, những nhân vật lịch sử tiêu biểu và thử soi chiếu, giải mã những sự kiện còn nhiều bí ẩn trong sử Việt, đây là dự án dã sử Việt Nam đầu tiên được dàn dựng theo lối diễn họa (animation). Trước đó nửa năm, Tử chiến thành Đa Bang - Hồi 1: Giấy cũng đã được phát sóng miễn phí trên cả hai kênh chính thức của dự án và nhận được những phản hồi rất tích cực từ cộng đồng mạng. “Rất cuốn hút, lời thoại chất, cảnh phim tạo hiệu ứng thú vị. Người trẻ còn mong gì hơn thế, sau nhiều bộ phim khô khan phải chịu đựng suốt một thời gian dài” - đó là nhận xét của Dũng Phan - tác giả Sử Việt 12 khúc tráng ca từng gây sốt mới đây. Song song với Việt sử kiêu hùng, một series phim ngắn gồm Võ Tánh, Lý Thường Kiệt đại chiến Ung Châu thành (phần 1 và 2) cũng đã lần lượt được Đuốc Mồi mang đến cho người hâm mộ.
Tuy chưa đạt số lượt xem lớn như Con Rồng cháu Tiên (với mỗi tập phim trung bình thu hút khoảng 200 nghìn lượt xem) nhưng sự xuất hiện bài bản, với những dự án sản xuất phim hoạt hình lịch sử dài hơi của người trẻ là một tín hiệu rất vui cho nền điện ảnh nước nhà.
 |
Cảnh trong phim “Con Rồng cháu Tiên” do Hãng phim Trẻ sản xuất.
Đầu ra - bài toán nan giải
Nhớ sáu năm về trước, một nhóm sinh viên Trường đại học quốc tế Hồng Bàng (TP Hồ Chí Minh) cũng đã từng gây xôn xao dư luận, khi tung ra bộ phim chất lượng mang tên Đại chiến Bạch Đằng. Tiếc là không có sản phẩm kế tiếp, sau sự khởi đầu đầy ấn tượng đó. Ai cũng hiểu, nếu không tìm được đầu ra, không có một chính sách hỗ trợ - bảo hộ hữu hiệu từ phía các cơ quan chức năng, khả năng đi đường dài của các dự án phim hoạt hình lịch sử là không tưởng.
Với ba thành viên chủ chốt ban đầu, nhóm Đuốc Mồi gặp rất nhiều khó khăn ở vạch xuất phát. Anh Trần Minh Tuấn - Trưởng dự án Việt sử kiêu hùng nhớ lại, “chúng tôi bắt đầu với nhiều cái không - không nhân lực, không kinh phí, không lương. Cả nhóm lao vào, chỉ với một thứ luôn có thừa - nhiệt huyết, còn lại đều phải mò mẫm tự học hỏi và tự tìm đường. Kinh phí làm phim đầu tay cũng do các thành viên bỏ tiền túi ra đóng góp”. Tuấn kể, “có khi mất tới cả tháng, cho một trường đoạn chỉ 20 giây. Ngay cả kỹ thuật frame by frame của hoạt hình truyền thống, với chúng tôi, cũng là điều mơ ước”. Điều an ủi duy nhất với nhóm là sau khi đưa sản phẩm đầu tay lên YouTube, nhiều bạn trẻ cùng đam mê đã tình nguyện tham gia dự án, nâng quân số lên tới 20 người. Sản phẩm được công chiếu miễn phí nên kêu gọi sự chung tay của cộng đồng, sự hỗ trợ của các nhà hảo tâm, bán áo thun và xuất bản truyện tranh gây quỹ ... là những phương cách mà Đuốc Mồi và Hạc Thần Studio đang triển khai, để huy động được khoản kinh phí tối thiểu 150 triệu đồng cho mỗi tập phim ra mắt.
Thu hút gần 10 triệu lượt xem nhưng nhà sản xuất Con Rồng cháu Tiên cũng phải đầu tư khoản kinh phí rất lớn, xấp xỉ hai tỷ đồng. May mắn là phim nằm trong một chiến dịch quảng bá hình ảnh và định vị thương hiệu bài bản của một nhãn hàng Việt có tiếng. Bộ phim thuộc một dự án dài hơi nhằm sáng tạo lại những câu chuyện dân gian nhằm lan truyền tình yêu, sự trân quý những tinh hoa văn hóa Việt cho đối tượng trẻ em. Nhưng số đầu phim sẽ phụ thuộc hoàn toàn vào năng lực tài chính cũng như lộ trình xây dựng hình ảnh cụ thể của nhãn hàng.
Những bộ phim kể trên đều cho thấy tâm huyết cũng như tay nghề đã tiệm cận với mặt bằng chung khu vực của những nghệ sĩ trẻ. Nếu có được một đầu ra cụ thể (thí dụ như kết hợp trình chiếu hỗ trợ các bài giảng lịch sử trong nhà trường hay phục vụ mục đích làm thương hiệu cho doanh nghiệp, như trường hợp Con Rồng cháu Tiên), hoàn toàn có thể chờ đợi một dòng phim hoạt hình lịch sử chất lượng trong một tương lai gần.
