Lợi bất cập hại
Được chương trình giới thiệu “là nghệ sĩ gắn liền với nhiều scandal trong suốt gần 30 năm ca hát”, Long Nhật xuất hiện trong Ký ức tươi đẹp để “lần đầu tiết lộ về những góc khuất phía sau những scandal động trời”. Không chỉ lên tiếng thanh minh về scandal “bị bắt trong động mại dâm nam” từng chôn vùi sự nghiệp đang ở đỉnh cao nhiều năm về trước, giọng ca trữ tình gốc Huế còn nhân thể tâm sự về mối quan hệ có phần nhạy cảm với nam nghệ sĩ đã quá cố Vương Bảo Tuấn, như một dòng chảy thông tin nối tiếp những mập mờ tự tạo scandal chuyển giới, đồng tính trước đó. Cùng với những câu chuyện hậu trường chẳng mấy dễ chịu với MC Trác Thúy Miêu, Long Nhật đã giúp cái tên chương trình Ký ức tươi đẹp không mấy quen thuộc có cơ hội in đậm trong trí nhớ của khá nhiều khán giả truyền hình, qua hai tập 44 và 45 vừa lên sóng đầu tháng ba vừa qua.
Từng mang danh “bà tám showbiz” khi sẵn sàng có mặt mọi lúc mọi nơi và tung ra những phát ngôn gây sốc về mọi vấn đề cũng như mọi cá nhân liên quan đến thế giới giải trí, việc Long Nhật trở thành gương mặt được các show truyền hình thực tế chuyên khai thác đời tư nghệ sĩ đặc biệt ưu ái cũng là điều dễ hiểu. Nhìn vào những bài viết ăn theo Ký ức tươi đẹp xuất hiện trên cả báo chính thống lẫn trang mạng điện tử, có thể thấy cả nhà sản xuất lẫn nghệ sĩ đều được hưởng lợi khá nhiều từ chương trình. Cái tên Long Nhật đột ngột được nhớ tới, dù chẳng có thêm bước tiến gì đáng kể trên con đường lao động nghệ thuật. Vì vậy, chọn phô bày cuộc sống riêng tư trước truyền thông bất chấp hậu quả, cho chính mình và cho những cá nhân liên đới vẫn là phương cách liều lĩnh mà nhiều nghệ sĩ lựa chọn.
Cũng mới đây, dù là gương mặt host được nhiều talkshow khai thác đời tư ưu ái như Chuyện cuối tuần hay 9 người 10 ý, đạo diễn Lê Hoàng cũng nhận về những phản ứng gay gắt từ phía công luận khi kể lể quá khứ hôn nhân đầy cay đắng của nữ diễn viên Cát Tường. Rồi cô con gái giọng ca Chế Linh lên sân khấu “kể tội” cha mình trong Trời sinh một cặp, ca sĩ Hà My khơi lại chuyện tình một thuở với danh hài Hoài Linh trong Tình bolero hoan ca. Cặp vợ chồng Huỳnh Đông - Ái Châu chia sẻ “mối quan hệ từng có sự xuất hiện của người thứ ba” trong Giải mã tri kỷ, diễn viên Kiều Thanh khai báo thành thật với phóng viên mối quan hệ hôn nhân trái pháp luật mà cô là người đến sau trong lần tái xuất màn ảnh mới đây... Đó là còn chưa kể với những thông tin qua lại kể tội nhau giữa những cặp đôi từng hạnh phúc một thời như Chí Nhân - Thu Quỳnh, Việt Anh - Trần Hương hay Thanh Bạch - Xuân Hương, Duy Phương - Lê Giang... Người hâm mộ đột nhiên phải tiếp nhận khá nhiều thông tin tréo ngoe mà phần lớn trong đó thuộc dạng nên “sống để bụng, chết mang theo”. Thói tò mò cố hữu với đời tư người nổi tiếng của đám đông được các ê kíp sản xuất chăm chút, nuôi dưỡng từng ngày. Nhưng những gì mà công chúng nhận lại, từ những câu chuyện buồn bã ấy đều chỉ dừng lại ở những nguồn năng lượng tiêu cực và cảm giác mất niềm tin vào những giá trị đạo đức, nhân cách cốt lõi của người nghệ sĩ.
Những hệ lụy khó lường
Hé lộ những góc tối sau ánh hào quang, công khai những bí mật xấu xí, xoáy vào những chi tiết gây sốc là chiêu thức thu hút người xem được các chương trình giải trí sử dụng rất nhuần nhuyễn, từ tây tới ta. Khi những trào lưu bolero hay hài kịch dần thoái trào, khi những cuộc thi tìm kiếm tài năng dần hạ nhiệt, số lượng các chương trình mổ xẻ đời tư hoặc dùng những câu chuyện gây sốc làm chất keo kết dính đang có chiều hướng tăng vọt. Nếu dăm năm trước, dạng chương trình này chỉ dừng lại ở con số hai với Lần đầu tôi kể và Nói ra đừng sợ thì sau đó đã được bổ sung thêm Vân tay trên VTV6, Lời tự sự trên VTV3. Đặc biệt, những talkshow theo format tâm tình chia sẻ này hiện đang nở rộ trên các kênh truyền hình phía nam mà những cái tên nổi bật bao gồm Gương hai chiều, Hát câu chuyện tình, Chuyện tối nay với Thành, Sau ánh hào quang, Người kể chuyện tình, Chuyện cuối tuần, 9 người 10 ý, Come out - Bước ra ánh sáng, Sao Hỏa - Sao Kim... Mời được nghệ sĩ chịu chia sẻ những góc khuất muốn quên, những trắc trở trong đời sống tình cảm, những tháng năm tuổi thơ dữ dội hay những rung động đầu đời không dễ. Vì thế, thực trạng những gương mặt chịu mở lòng chạy vòng quanh từ chương trình nọ sang chương trình kia, với những tâm sự thầm kín được nhắc đi nhắc lại gây nhàm chán đã khiến khả năng đi đường dài của mỗi talkshow trở thành bài toán nan giải.
Nhìn nhận một cách khách quan, nếu liều lượng đời tư được gia giảm và điều tiết hợp lý, nếu những bài học từ quá khứ được tiếp nhận theo hướng nhân văn và tích cực thì dạng chương trình này rất bổ ích và tạo tác động tích cực tới đông đảo công chúng. Lần đầu tôi kể đã được Anh Bờ Vai chèo lái suốt sáu năm, với 200 khách mời là những ngôi sao hàng đầu. Với slogan “không ép nghệ sĩ nói ra điều họ không muốn”, đây là chương trình đạt tỉ suất người xem khá cao và được giới truyền thông bình chọn vào top 3 talkshow đáng xem nhất từ 2011 đến 2014. Còn Nói ra đừng sợ từng trở thành hiện tượng, khi lên sóng Fansipan TV nhờ cách dẫn dắt khéo léo, nghiêm cẩn nhưng vẫn bảo đảm tính hấp dẫn của nhà báo Lê Quốc Vinh.
Những hệ lụy khó lường nếu có đều bắt nguồn từ động thái khai thác quá đà đời sống cũng như tâm tư tình cảm cá nhân của mỗi nhân vật. Bởi khi buộc phải lần giở quá khứ và đối diện nỗi đau, mỗi con người đều rất khó xác lập được cái nhìn khách quan và công bằng. Mổ xẻ những lát cắt ký ức từ một phía, trong khi những cái tên chịu liên đới cũng đều được khán giả nhớ mặt thuộc tên đòi hỏi phải rất thận trọng, nếu không muốn gây ra những tổn thương tinh thần không thể hàn gắn. Hoàn cảnh khó khăn, xuất thân nghèo khổ được xoáy sâu để lấy nước mắt, thông tin một chiều chưa được kiểm chứng thỏa sức hé lộ. Nói xấu, bôi nhọ, chỉ trích người khác một cách vô lối. Chuyện đời éo le, tình duyên ngang trái luôn lấn át những nỗ lực làm nghề, những khó khăn phải vượt qua để đạt tới thành công trên con đường nghệ thuật. Đó là chưa kể những câu chuyện kém duyên, thậm chí bất nhẫn khi đề cập tới những người đã khuất, những cá nhân chẳng thể lên tiếng thanh minh. Khi đó, chương trình đã vượt qua lằn ranh nhân văn mỏng manh để trở thành sản phẩm lá cải.
Người nổi tiếng cũng cần cân nhắc thận trọng khi nhận lời tham dự một chương trình như thế. Đừng vì cái lợi nhãn tiền mà để mất đi lòng tự trọng. Đừng để công chúng nhìn những sẻ chia riêng tư dưới góc độ hợp đồng thuận mua vừa bán giữa nghệ sĩ và nhà sản xuất. Và cũng đừng để những thông tin giật gân lá cải xóa hết nỗ lực làm nghề và định vị thương hiệu của chính mình. Bởi mỗi khán giả đều hình thành bộ lọc của riêng mình. Công chúng vốn rất tinh tường nên mọi chiêu trò, toan tính chỉ có thể thành công trong ngắn hạn.
Đó là còn chưa kể, nếu đưa ra những thông tin không chính xác, người trong cuộc và cả ê kíp sản xuất, lãnh đạo kênh truyền hình có thể sẽ phải đối mặt với những rắc rối về mặt pháp lý. Vụ việc nghệ sĩ Lê Giang tố chồng cũ bạo hành đã buộc nam nghệ sĩ phải theo đuổi vụ kiện chương trình Sau ánh hào quang kéo dài cả năm trời. Sau đó, bản thân chương trình bị đông đảo nghệ sĩ kêu gọi tẩy chay, công chúng quay lưng với những sản phẩm nghệ thuật của Lê Giang. Và cho dù nắm phần thắng, dù được nhận khoản bồi thường 20 triệu và gỡ chương trình khỏi kênh Youtube nhưng dư vị để lại cho diễn viên Duy Phương cùng hai con rất đắng. Một cái giá quá đắt cho phút sảy miệng, lỡ lời!
 |
Nghệ sĩ Lê Giang trong talkshow Sau ánh hào quang.
