Có vẻ như khi điện ảnh toàn cầu đang trải qua một năm 2020 đặc biệt khó khăn, khi cơn bão Covid-19 đổ bộ đã cướp trắng con số doanh thu khổng lồ ước tính lên tới 20 - 25 tỷ USD thì những nhà làm phim trong nước đã nhạy bén biến “nguy” thành “cơ” để tạo đà bứt phá ngoạn mục bằng những gam màu trẻ trung, tươi mới.
Trong rủi có may
Sau mùa phim Tết 2020 với thành công vang dội 165 tỷ đồng doanh thu của Gái già lắm chiêu 3, thị trường phim ảnh đột ngột rơi vào trạng thái “ngủ đông” bởi tác động tiêu cực của đại dịch. Rạp chiếu buộc phải đóng cửa, những dự án phim đã hoàn thành liên tiếp thông báo hoãn hoặc lùi thời điểm công chiếu, những kịch bản đang chuẩn bị triển khai đành tạm dừng. Sự thay đổi thói quen thưởng thức phim ảnh, từ tới rạp sang thảnh thơi ngồi nhà sử dụng dịch vụ xem phim trực tuyến đang hưởng lợi từ đại dịch cũng là nguyên nhân quan trọng khiến rạp chiếu gặp bước lao đao.
May mắn hơn phần đa thế giới vẫn còn đang vật lộn với số ca nhiễm - ca tử vong chưa có dấu hiệu chững lại, nhờ bước đầu chế ngự thành công đại dịch, hệ thống rạp chiếu phim Việt Nam đã sáng đèn trở lại, với những hàng ghế khán giả nhanh chóng được lấp đầy. Nhưng sự sụt giảm đáng kể nguồn phim ngoại nhập, đặc biệt là mùa phim hè Hollywood bị “xóa sổ” hoàn toàn đã khiến các rạp chiếu thực sự đau đầu. Bởi thế, Peninsula (Bán đảo) - một bộ phim Hàn Quốc chất lượng trung bình khá cũng thu được tới 80 tỷ đồng tiền vé. Và bom tấn Tenet mới có thể làm mưa làm gió, dù không dành cho đối tượng khán giả đại chúng vì nội dung quá khó hiểu.
Chính vì vậy, vào ngày 21-9, lần đầu tiên có một hội thảo được Cục Điện ảnh kết hợp với các nhà phát hành phim lớn nhất trên thị trường tổ chức với chủ đề Thúc đẩy điện ảnh Việt Nam hậu Covid-19. Và trọng trách “đóng vai trò chủ chốt trong công cuộc giải cứu thị trường” đã được Ban tổ chức đặt lên vai các tác phẩm điện ảnh nội địa, như nội dung mà Thông cáo báo chí đưa ra. Đúng là trong rủi có may, bởi từ trước tới nay, nhà rạp luôn giữ vị thế cửa trên với người làm phim Việt, khi mọi quy định tỷ lệ ăn chia lẫn phân bổ giờ chiếu cho phim nội luôn phải chịu cảnh lép vế so với các phim bom tấn nước ngoài. Và trong thời điểm độc nhất vô nhị được tung hoành trên chính sân nhà, khi các đối thủ nặng ký cạnh tranh gần như vắng bóng, điện ảnh Việt đã và đang sở hữu cơ hội vàng để bứt phá. Điều mà Ác quỷ đối đầu (Deliver Us from Evil) và Bát bách đã làm được mới đây, tại hai thị trường lớn Hàn Quốc và Trung Quốc thời kỳ hậu Covid đầy khó khăn và thách thức.
Nhận thấy đây là thời điểm hội tụ cả ba yếu tố thiên thời, địa lợi và nhân hoà, Ròm đã xung phong khai cuộc. Và những kỷ lục mà bộ phim độc lập của đạo diễn Trần Thanh Huy đạt được, như doanh thu ba ngày chiếu ra mắt cao nhất năm 2020, như bộ phim được khán giả chờ đợi nhất trong năm đã khiến dư luận thực sự bất ngờ. Hơn 60 tỷ tiền vé mà Ròm thu được không phải con số quá lớn. Nhưng nó cũng đủ biến Ròm trở thành phim độc lập thành công nhất tại phòng vé, cho tới thời điểm này.
Thành công của Ròm cũng đã trở thành đòn bẩy tích cực giúp nhà sản xuất Tiệc trăng máu tự tin hơn trong bước ra rạp. Là tác phẩm remake từ bản gốc Perfect Strangers của Italy, có kế thừa phiên bản Hàn Quốc Intimate Strangers, Tiệc trăng máu của đạo diễn Nguyễn Quang Dũng đã cán mốc 100 tỷ chỉ sau hai tuần công chiếu. Phép thử thị trường thành công đã khiến cho hàng loạt dự án đủ tự tin thông báo tiếp tục ra mắt sau đó. Như Sài Gòn trong cơn mưa vào ngày 6-11, Trái tim quái vật ngày 20-11 và Bí mật của gió ngày 27-11 và sau đó là Thang máy, 578: Phát đạn của kẻ điên, Thoát ế, Người cần quên phải nhớ... hay xa hơn nữa là Trạng Tí, Kiều... Có thể nói, cơ hội vàng đã được khai thác tối đa, trong nỗ lực tìm “cơ” trong “nguy” rất đáng ghi nhận của đội ngũ những nhà làm phim trong nước.
Thực đơn mới, gia vị lạ
Nhìn một cách khách quan, Ròm cùng Tiệc trăng máu trở thành hiện tượng phòng vé mới đây nhờ vào chất lượng nghệ thuật cùng sắc màu mới mẻ đầy hấp dẫn mà cả hai cùng sở hữu, bên cạnh thuận lợi mà cơ hội vàng kể trên mang lại. Ròm là kết tinh nỗ lực bền bỉ nhiều năm theo đuổi dự án của đạo diễn trẻ say nghề Trần Thanh Huy. Giải thưởng quan trọng tại LHPQT uy tín Busan cùng những nổi chìm trên quãng đường ra rạp của tác phẩm đã khiến phim giữ vị trí số một trong danh sách được khán giả Việt chờ đợi nhất, theo một khảo sát thực hiện sau khi kết thúc giãn cách xã hội. Mảng tối của nạn lô đề vốn lạ lẫm với số đông, lại được kể bằng thứ ngôn ngữ điện ảnh sáng tạo, đầy kịch tính đã giúp Ròm nhận được phản hồi tích cực từ công luận. Tiệc trăng máu là phiên bản thứ 20 trên thế giới của một bộ phim giữ kỷ lục được làm lại nhiều nhất. Kịch bản thông minh, vấn đề đặt ra mang tính phổ quát toàn cầu, mạch truyện kịch tính của bản gốc cùng sự kế thừa khôn ngoan những yếu tố hấp dẫn của phiên bản Hàn Quốc, tất cả đã biến Tiệc trăng máu trở thành thỏi nam châm hút khách tới rạp. Quy tụ được một dàn diễn viên toàn ngôi sao (ensemble cast), khả năng dàn cảnh theo nhóm (ensemble staging) trong một bối cảnh duy nhất chiếm tới 80% thời lượng, lời thoại Việt hóa duyên dáng, phim đã phá vỡ những ước lệ mang tính sân khấu để tiếp cận ngôn ngữ điện ảnh giễu nhại mang màu sắc hậu hiện đại.
Danh mục phim xếp hàng chờ ra rạp trong vài tháng tới có nhiều tác phẩm thú vị, tiềm ẩn nhiều yếu tố xứng đáng để khán giả hồi hộp chờ đợi. Có thể kể tới Trái tim quái vật - thể loại hình sự mổ xẻ tâm lý tội phạm của đạo diễn Tạ Nguyên Hiệp với phần trailer gây tò mò khi mang đậm màu sắc li kỳ, giật gân cùng những khuôn hình đầy ám ảnh. Phim cũng đánh dấu sự trở lại của nhà sản xuất mát tay Nguyễn Quang Huy và diễn viên Hoàng Thùy Linh sau bảy năm ra mắt Thần tượng.
Sẽ ra mắt cuối năm nay có 578: Phát đạn của kẻ điên của đạo diễn Lương Đình Dũng khai thác đề tài rất lạ: tội phạm ấu dâm, với hành trình kiếm tìm công lý của người cha có con gái nhỏ bị xâm hại. Khán giả sẽ lần đầu được gặp Hoa hậu H’Hen Niê trong vai trò diễn viên, ngắm nhan sắc được yêu mến này chạy xe phân khối lớn với mái tóc nhuộm nhiều mầu rất ấn tượng.
Là tác phẩm cổ trang của đạo diễn Đỗ Thành An, gia vị lạ làm gây tò mò cho Kiều chính là dòng quảng cáo “phim one-shot đầu tiên của Việt Nam và là phim thứ 31 trên thế giới dùng phong cách one - shot (một cú máy)”. Sản xuất bằng kỹ thuật này rất tốn kém và cực khổ nên rất hiếm đạo diễn muốn thử sức. Chọn dịp 8-3-2021 để ra mắt, bộ phim tái hiện những truân chuyên chìm nổi của nàng Kiều bằng ngôn ngữ kể chuyện mới, kỹ thuật quay phim mới là một nỗ lực đáng ghi nhận của cả ê-kíp.
Trạng Tí đã chọn ngày đầu năm Tân Sửu 2021 để ra rạp, sau khi phải dời lịch dự kiến 30-4-2020 vì ảnh hưởng đại dịch. Tác phẩm mới của đạo diễn Phan Gia Nhật Linh, dựa trên bộ truyện tranh Thần đồng đất Việt đã đưa những Tí - Sửu - Dần - Mẹo ngộ nghĩnh đáng yêu vào một cuộc phiêu lưu kỳ thú, tại nhiều bối cảnh tuyệt đẹp... Sau Tấm Cám, đây là bộ phim thiếu nhi thứ hai của nhà sản xuất Ngô Thanh Vân. Từ những gì đoàn phim hé lộ, phim hứa hẹn sẽ làm bùng nổ rạp chiếu mùa phim Tết 2021.
Trong danh sách món ăn lạ còn phải kể thêm dự án siêu anh hùng Việt Nam mang tên Vinaman của nhà sản xuất Ngô Thanh Vân hay tác phẩm khai thác đề tài bản năng sinh tồn của con người trong hoàn cảnh khắc nghiệt của đạo diễn Trần Hữu Tấn mang tên Tà Năng - Phan Dũng. Rồi dạng phim hình sự - trinh thám - tâm lý tội phạm như Bằng chứng vô hình của Trịnh Đình Lê Minh, Song song của đạo diễn Nguyễn Hữu Hoàng hay cổ trang - dã sử như Hoa nhất dạ, Trưng Vương...
Không hẹn mà nên, những thực đơn mới - những gia vị lạ đã trở thành sự lựa chọn nhất quán của các đầu bếp, khi chuẩn bị bữa tiệc phim đầy sôi động phục vụ công chúng tới đây. Dũng cảm - có, mạo hiểm cũng có, sự thay đổi mang tính đột phá đó cho thấy nỗ lực rất lớn của các nhà làm phim, khi dám bước ra khỏi lối mòn an toàn đến mức nhàm chán của những dòng phim rom - com, chick - flick, hài, kinh dị... quen thuộc bao năm nay. Nhờ thế, hoàn toàn có thể tin phim Việt đủ sức vực dậy sức sống cho phòng vé nhờ sức hấp dẫn nội tại tự thân của chính tác phẩm.
