Cái huông riêng của mỗi người

Ân vừa đổ ly rượu vào chén ăn cơm của con Bông vừa nói:

- Má kính yêu cũng biết mà, con là con.

MINH HỌA: ĐẶNG THẢO NGỌC
MINH HỌA: ĐẶNG THẢO NGỌC

Má Ân gp miếng xương gà để trên nn gch bên cnh chén rượu ca con Bông, bo:

- Má tin vào nhng cái huông (*) và cơ may để phá được nó quá ít.

Ngc dường như không hiu hai người kia đang nói gì.

*

Ân cũng có tin cái huông ca cuc đời má anh.

Vì mt s hoàn cnh má phi chuyn nhà tám ln. Nhng ngôi nhà bà ri đi ln lượt đều b b hoang ri sau đó cũng d b. Quá kh ca nhng ngày chui ra chui vào ch còn là mt mng trng chơ vơ. C cây cũng không còn du n cũ. Không phi mt căn mà hng by tám căn nhà đã như vy. Có nhng căn nhà kiên c như căn nhà ông ngoi cũng phi chung s phn. Xóm nhà ngoi đã tn ti c ba trăm năm. Má tưởng nó s trường tn. Ai ng khi má đi ly chng chưa đầy hai năm bến sông trước nhà l my trn kinh hoàng. Nhà ca lt nga lt nghiêng ri ln lượt chìm dưới đáy sông sâu. Nhng ngôi nhà còn li cũng b d b, xóm cũ ri rc mi nhà mt hướng.

Má thèm cm giác gp li nhà cũ sau nhng tháng ngày xa cách. Nhưng tt c ch còn trong mơ hoc trong trí nh. Má sng gn trn đời thì hết hai phn ba đời má ng mơ nhng gic mơ nhà cũ.

Ngày má có chng, nhìn căn nhà kiên c ca ni má nói nht định mình không đi khi nhà này. Vì má s cái huông quá ln v nhà trong cuc đời ca má. Ân ln lên, sang Pháp hc ri lp nghip, nhìn má li thi mt mình anh không yên. Anh mun má qua Pháp vi mình. Má nói, má s khi mình đi ri, ngôi nhà ông bà ni để li b chiếm, b d. Ông bà ni tin cy, đặt để má gi gìn. Má thà cc kh mt mình ch nht định không xut ngoi. Nhiu khi nh Ân má khóc t t như con nít. Khóc thì khóc má vn kiên quyết gi nhà. Gi nhà chng đồng nghĩa vi vic má t chi luôn cơ hi gp nhng người đàn ông tt đẹp có th đem li hnh phúc cho má khi ba Ân mt đã lâu.

Má c chp mt phn vì s b nhà, mt phn vì cái huông sát chng. Má s lm cm giác t bit. Thà không gp nhau vn cm thy an i trên đời này không ai vì thương mình mà thit mng.

Cái huông là ni ám nh ăn sâu vào tng tế bào ca tâm tưởng ln th xác má. Nếu Ân ép má qua Pháp, mi ngày ám nh ngôi nhà ông bà ni s b mt có khi má s chết trước khi ngôi nhà đổ sp. Có l khi đó má phi dùng cái chết để phá huông.

Ân kêu má kiếm mt đứa nh v nuôi cho đỡ qunh qu. Má nói nó ri cũng ln, cũng có chng, mc công má li phi vn vương. Ân mua con Bông v nuôi má cũng s người ta bt mt nó. Ân kiên quyết nuôi con Bông. Ân dy cho nó nhy múa, dy nó nnh nt. Mt ln Ân tp cho nó ung rượu. Nhìn cách nó xn tưởng như nhìn mt người ngh sĩ đang múa mt điu hài. Má cười thôi là cười.

*

Con Bông đã xn. Ba nay nó không đi gt gt đầu như hi Ân dy nó. Nó ch nm im di đầu vào chân Ân, con mt chp chp mt cách lãng mn.

- Mày ba nay vô dng quá. C nhà đang ch mày làm trò kìa.

Nó lc đầu, mím ming. Như t v ta đã có tui ri mt mi ri, để ta ngh ngơi chút coi.

Má Ân tr môi.

- Coi ng già đời kìa.

Ngc nói nhìn nó mc cười quá.

- Nhm nhò gì, hi Ân mi đem nó v còn bày trò cho nó mc đồ Tây, cm bông đi cu hôn mi ghê.

*

Không ai nghĩ Ân có người m khép kín như vy. Anh thì c như mt cánh ca luôn đầy gió.

Ân thường chn gii pháp trân trng nhng gì mình có. Thí d như nếu s phn biu căn nhà mình tng phi b đập nát thì c đập đi. Mình và mi người vn không ai b ngoài tri c, cũng không ai b chết chóc gì c. Mà Ân biết, nhng nơi mình yêu thương, nhng người mình yêu thương luôn có n cha mt phn hn ca mình. Phn hn đó ăn thông vi phn hn trong th xác mình. Làm sao cho phn hn chính ngay bên mình trong lành nht. S trong lành ln lao này s ăn thông vi nhng nơi mình đã gi hn. S trong lành chính mình s xoa du nhng bt an cho nhng người mình đang tưởng nh. Ân ch làm nhng gì anh thy an lành, tươi tn. Anh hôn lên cái lá bên đường chng hn. Anh nghĩ du cái lá rng đi nó cũng cm nhn được nhng yêu thương t mình để sng trn vn đời lá. Ân hôn lên ct bê-tông nơi hàng rào trước nhà. Mt ngày nào đó nó b đổ nát cũng không sao vì anh đã tng trân trng nó khi nó đang nm trong tm tay. Ân hôn lên mt đất nơi anh đang . Vì Ân biết có th vài triu năm sau Trái đất cũng s không còn hoc không còn nguyên trng hình hài, du thế nào Ân cũng không hi hn vì đã hết lòng chăm sóc nó.

Ân hôn lên tng ngón tay, tng si tóc ca mình.

Ân nghĩ nếu sng thêm lâu hơn na thì cũng tht vui mà nếu chết ngay bây gi cũng là tha mãn. Vì nhng ngày qua anh đã sng trn vn tng gi tng khc.

Du cách sng ca Ân và má bit lp nhưng Ân vn ng h la chn ca má. Ân tin vào cái huông ca nhng ngôi nhà biến mt sau lưng má.

Ân cũng tin cái huông v nhng người chng biến cht khi v tay Ngc.

*

Ân bi cơm cho Ngc.

- Mi bui cơm như vy có khi nào em thy nh nhng ba cơm hi xưa?

- Lúc ăn cơm vi bà, nói chuyn vi bà em không nh gì c. My lúc khác có nh nhưng thy cũng qua ri.

- Như mt gic mơ vy đúng không?

- Không biết na. Ch không hiu là sao hi đó mình khóc d vy.

- Khóc cũng phi mà.

*

Ngc thì ngay t khi m hàng người chng đầu cô đã không thy đường tình duyên có gì khó khăn c.

Đám cưới, khi cô đang hn nhiên ly xut giá, hn nhiên chun b khăn áo mn mùng v nhà chng thì bên nhà trai có mt din biến rt k l. Chàng r ph, bn thân hi đi hc bên Pháp ca chú r nhìn thy cô dâu trong ngày đãi h nhà gái đã ngi đứng không yên. Chàng nói vi chú r sao tao mun cưới v mày vô cùng. Chú r nói vy my cưới đi. Ngày cưới ca tao đó, khách mi ca tao đó,
nhà th ch tao đang trang hoàng để làm l đó... Hn là cô dâu xinh đẹp hin lành tao cũng chưa ln nào nm tay. Đều là ca mày. Ti mình vi nhau mà

Chng khi v sng chung, Ngc mi biết cuc đổi chác này. K ra cũng không t. Mt người không quý mình, không tiếc mình và mt người bt chp phi trái đúng sai để cưới được mình. S phn đã trao đúng nhng người cn nhau đến bên nhau.

H cn nhau không? Hình như cn nhau lm. Mi ngày h ngi bên nhau. Người chng ung rượu, có khi mt mình, có khi cùng bè bn. Nhng tic rượu lâu ti mc kiến đánh hơi được thc ăn bò lên mâm, bò vào chén cơm.

Nếu đứng t ca nhìn vào, người ta ch thy chng đang ăn cơm mt mình. Ông ngi lng l như ht hết nhng cô độc ca nhân gian v đặt ra trước mt ri nhâm nhi nó, như trên đời này ch có nó mi hiu được ông, ch có nó là luôn k cn ông. Mt gương mt ru ru mt mi chc h kêu ai đó tao đau đớn quá ch tao đi nhp vin nhanh giùm. Tht ti nghip. Người gi t m đâu ri.

Người gi t m đang ngi dưới sàn, ăn cơm ngay cnh mâm cơm ca chng. Gương mt Ngc tnh bơ. Cô có mt t m, cô s gi nó bng mi giá.

Cô ch đứng bên bếp nu ăn, lau sàn nhà mt ngày ba lượt, quét sân vườn mt ngày hai lượt, hu cơm hu rượu dưới chân chng mi ngày hai lượt, mi lượt na ngày. Nó nhàm chán như vy. Đó là câu nói ca người chng. Cô hãy đi khi nhà tôi.

Nước mt Ngc chy xung t m. Cô lm lũi r tng vt dng quen thuc. Cô đứng tht lâu nơi cô tng ngi bt dưới sàn nhà ăn cơm. Và trên đầu cô, người chng Tây hc đang gc gc bên mâm rượu. Cô vn tay vào cái bàn. Nơi mà cô hay khòm lưng qua ly chén bi cơm cho chng mà không cn chng lên tiếng. Gn như Ngc phi lng nghe mong mun ca chng không phi bng li mà bng s tôn th. đứng đây bao nhiêu ln và nghe như vy, hiu như vy bao lâu ri? Ngc vn tay vào mép bàn. Ch nào cũng đầy du tay, du m hôi cô.

- Tôi nh nơi này quá.

Nhưng mà ngay c câu nói đó cô cũng không nói ra được.

- Hãy cho tôi li, làm tôi đòi cũng được.

Câu này thì cô không dám nghĩ mt ln.

*

Cô xách cái gi bước ra khi nhà, ngi khóc trên mt góc xe đò.

Người đàn bà ngi dãy ghế đối din thy cô khóc nhưng làm lơ. Người ta đang bun, mt người l như mình có giúp được gì đâu. Ch có chng con, anh ch hoc bn bè mi nm tn tường, mi giúp được. Mt người bàng quan như mình hi này n cho đỡ day dt, cho đỡ xn con mt thì ch làm cho người ta phin thêm. Thôi vy. Bà th sâu nhìn ra bên đường, nơi nhng hàng cây me nước đang mùa trái lướt qua. Nhng chùm me nước như nhng chùm rut trôi tut xa dn. Bà li nghe chóng mt, li thy ri rut. Bà quay li phía người ph n tr.

- Nhìn cô lch s t ánh mt ti áo qun, sao cô khóc vy.

- Con b chng đui.

- Cô có li gì h?

- Không biết na.

Ri cô k. Người chng th hai lượm con trên mt chuyến xe đò như vy nè. Khi đó con cũng khóc như vy nè do chng trước đui ra khi nhà. Ông nói sao có v hin lành, xinh đẹp như tiên vy mà chng cô không thương hng biết na. Tôi cưới cô nghe? Cô ưng là tôi cưới lin, v làm v tôi lin. Chng cô không có con mt nên không biết quý người đẹp.

Li làm v mt người sang trng, yêu Ngc ngay t cái nhìn đầu tiên. Kiếm chng có gì khó khăn đâu. Chng ngi ăn cơm, Ngc ngi hu mt bên cũng có gì l lm đâu. Mâm nhu ngui lnh, kiến bâu rui đậu. Người gi t m vn ngi hu mt bên dâng cho chng tng chén cơm, tng ly nước. Cô ch lo mình không đủ hin tho để chng vui, gia đình yên m. Hu h chng có gì là sai trái. Thiên h quanh mình vn đang thi nhau được hu h chng đó thôi.

- Vy ri sao cô khóc đây.

- D ln đầu tiên t khi sng chung nh xếp đồ cho con, ri đưa gi đồ nói, cô v nhà cô đi.

Ngc khóc. Mt mát mt gia đình hết ln n ti ln kia đúng là mi mòn. Khóc khi không biết mình s làm gì cho nhng ngày sp ti. Chuyn chng con, không còn dám mơ ước na.

Người đàn bà chép ming.

- Có chng kiu đó mt mình sướng hơn. Thôi v nhà tôi đi. Làm giúp vic cho tôi, may vá cho tôi.

Không tình duyên cũng tht là đơn gin đúng không. Cô cũng không bn tâm mình có chng sướng hay chng b sướng. Cô cũng không biết là hin nay cô đang may vá vi bà ch để được li gì, tương lai s v đâu. Cô ch thy bà ch cn gì c giao cho cô, cô làm không than cc k kh, cô không cn gì hết.

*

Nếu câu chuyn Ngc ch có bao nhiêu đó thì không còn gì để nói. Ân li v t mt phương Tây hoa l r ràng.

- Má cưới Ngc cho con nghe má.

- Nó hai đời chng ri đó con.

- D.

- Nó hin lm nhưng con có tin cái huông không, hai thng Tây hc ri, đều hư hng khi lt vô tay nó. Má s là s cái s phn ch nó hin lành chu khó má cũng thương. Nhưng cái s nó k lm.

Ân cũng tin vào s phn.

Nhưng Ân nghĩ s phn cũng có lúc đổi khác vy.

Cái nghĩ ca mt chàng trai chưa mt ln cưới v và bt đầu yêu tht mnh hơn nước lũ, đừng mong có th gì cn được. Hai người đàn ông b hư dưới tay Ngc cũng đã tng nghĩ mnh như vy, và h đã sai. Ân nên ph Ngc hay ph .

Nhưng ni ám nh v cái huông trong lòng má quá ln. Má dám b con trai, b hnh phúc cá nhân vì ni ám nh mt nhà thì làm sao má xóa được ám nh con trai s thành người đàn ông ti t khi v tay Ngc. Người hin không phi lúc nào cũng tt. V hin quá d làm chng chán nn ri sanh tâm t bc. Mà vn đề có khi cũng chng phi là hin hay d. Hình như có mt bóng đen nào đó lun qun đằng sau mi phn người. Người càng hin, bóng đen đó càng ln lướt. Ging như hi lúc ba Ân mi mt, trong nhà mt mình má s ma. My người đàn ông trong xóm đã vy còn kiếm chuyn làm má my ln định b nhà sang Pháp vi Ân. Nhưng ri má t nói, đi là làm mt đi nim tin ca nhng người đã giao phó, má quyết định chng li nhng con ma sng ln ma chết. Má trng mt vi bn đàn ông và trng mt vi bóng đêm lúc má mt mình. Người ta nói khi con người gin d, hung hăng lên, dương tính mnh s át đi cái âm tính trong mình, s xua đui nhng âm tính xung quanh, ma c cũng phi
dt xa.

Ngc quá âm tính. Bóng ma quanh Ngc s ngày càng đầy hơn. Càng già, sc hp dn ca người con gái càng gim thì ly gì để Ngc gi chân Ân. Ri lúc đó Ngc có con, Ân rượu chè gái gú, nhng đứa cháu ni ca má có phi s bt hnh không. Má khuyên Ân nên tìm mt người đàn bà đủ mnh m, đủ cng ci để đỡ phi nhc lòng.

Ân d d. Nhưng Ân xin x .

- Coi như con vi Ngc có chút duyên gp g. Ngc cũng chng cn gì, cũng không còn dám ao ước gì. Con ch mun được trân trng nhng ngày bên má, bên Ngc. Má đừng bun con nghe, khi nhng ngày còn đây con chăm sóc hai người.

Má Ân không vui chút nào khi con trai nói nhng li đường mt như vy. Ngày ngày má nhìn Ân đi ra đi vô cười nói vi Ngc, xách cho con bé cái thùng nước tm, chùi cho con bé miếng l dính trên má.
Má thy ánh mt bun bun lp lánh hnh phúc ca con bé tht ma m. Có cm giác Ân s b nước Pháp mà miết nơi này. Điu đó cũng chng sao. S nht là nhng ngày kế tiếp ri kế tiếp. Đàn ông đây ri ai cũng như hai người chng ca Ngc.

*

Ngc bưng chén ra nhà sau. Ân ly gi lau bàn ăn.

- Con v Pháp đi.

Bà nói vi con trai như vy.

Thng con trai li d.

*

Ân chun b hành trang cho chuyến đi, má Ân t hi Ngc s thế nào. Chc nó bun lm.

Mt ba, khi bà đang ngi nhìn con Bông xn thì thy Ân ngoc Ngc ra sau nhà. Ti đó, trong mơ bà nhìn thy Ân đi Pháp, trong hành lý ca Ân có Ngc. Bà nhìn theo chuyến tàu xa dn.

Thc dy, c nhà đi đâu hết, con Bông nm quo ng bên cnh bà sau mt cơn say. Bà hiu ri thì cũng ch có bà vi con Bông. May là ngày trước Ân đã cãi bà đem con chó v nuôi, nếu không chc gi này bà đơn độc lm. Bà vut đầu con chó.

- Cn đản nó riết chc mt thng con luôn quá Bông, cái thng Tây hc này. Đằng nào cũng mt ri.

*

Ân cưới Ngc, chc chn là vy.

Má Ân ngi nhìn đám cưới con trai. Bà đổ mt chút rượu vào ly cho con Bông. Rượu tràn, bà t hi trên đời này có ai cho chó ung rượu như Ân không? Bà cht nh câu nói ca Ân, má yên tâm, con không ging bt c ai trên cuc đời này.

_____________

(*) Huông - phương ng ca người min tây, nghĩa như s phn, dp trong tiếng ph thông

LỜI BÌNH CỦA NHÀ VĂN NGUYỄN QUANG THIỀU

Một câu chuyện về cuộc đời của hai người đàn bà. Một người chỉ sống với một người đàn ông cả khi người đàn ông đó đã mất và gắn bó với tất cả những gì cho dù đã cũ kỹ và xa xôi. Hạnh phúc của người đàn bà là những gì đã gắn chặt với mình. Một người cứ lặng lẽ đi qua từng người đàn ông và không biết cuối cùng sẽ dừng lại ở người đàn ông nào. Và hạnh phúc của người đàn bà này là những gì đang ở phía trước. Cả hai đều có niềm tin của mình trong cuộc kiếm tìm hạnh phúc ở những hoàn cảnh khác biệt.

Với triết lý của câu chuyện mà tôi đón nhận theo cách của riêng mình thì nhà văn Võ Diệu Thanh đã quá điêu luyện trong tạo dựng nhân vật và cấu trúc. Tất cả cứ hiện ra giản dị như chính đời sống và người đọc phải tự tìm ra thông điệp từ đời sống ấy. Lần đầu tiên, tôi bị “kích động” khi những người đàn ông trong câu chuyện này đã làm “nền” hay là làm “diễn viên phụ” một cách xuất sắc cho toàn bộ “vở diễn” đời người này.