Hà Nội một góc nhìn

Quán cắt tóc bên đường

Nhịp sống hối hả trôi qua mỗi ngày, bộ mặt phố phường Hà Nội không ngừng đổi thay. Nhưng ở nơi vỉa hè, góc phố ồn ào, đâu đó vẫn ẩn hiện những quán cắt tóc bình dân lặng lẽ, gợi nhớ về quá khứ thời xa xưa.

Tiệm cắt tóc tại vỉa hè phố Văn Miếu. Ảnh: NHUNG HÀ
Tiệm cắt tóc tại vỉa hè phố Văn Miếu. Ảnh: NHUNG HÀ

Cách đây mấy mươi năm, nam giới phần lớn đều để kiểu tóc cắt cao, không chờm tai, chờm gáy, râu ria cạo nhẵn, nghiêm cẩn như trong quân ngũ. Những người để tóc dài lòa xòa đi ra ngoài đường còn bị đội thanh niên “xung kích” giữ lại nhắc nhở, uốn nắn, yêu cầu cắt tỉa râu, tóc gọn gàng. Sau này, phong cách ăn mặc, để tóc trở nên phóng khoáng hơn, hàng loạt cơ sở làm đẹp cho cả nữ giới và nam giới được dịp nở rộ. Các bạn trẻ tha hồ lựa chọn cho mình kiểu tóc sành điệu, bóng bẩy, tìm đến các sa-lông tóc cao cấp, hiện đại mang phong cách châu Âu, không chỉ cắt tóc, nhuộm sấy, làm đẹp, mà trong lúc chờ đợi còn được thưởng thức món ăn, đồ uống, thảnh thơi thư giãn. Tất nhiên “tiền nào của nấy”, giá cho một lần phục vụ ở các sa-lông như thế dao động khoảng 300 đến 700 nghìn đồng. Ai thích cắt tóc mang phong cách Hàn Quốc, có thể tìm đến mấy cửa hiệu ở phố Nguyễn Ngọc Vũ hoặc Hào Nam, Đê La Thành. Một số tiệm tóc có tiếng khác ở phố Đình Ngang, Nguyễn Văn Tố, Nguyễn Chí Thanh, Xã Đàn, đường Thanh Niên; việc cắt gội, vuốt keo, sấy tạo kiểu, giá cả không quá cao…

Trong “hành trình” làm đẹp cho cánh “mày râu” không thể không nhắc đến những quán cắt tóc bình dân. Trước đây, ở phố Quang Trung, Láng, Thái Thịnh… có “đội quân” cắt tóc vỉa hè đông đảo. Sau này, vì lý do giữ gìn cảnh quan đô thị, các quán xá cắt tóc lụp xụp, nhếch nhác kiểu này dần dẹp bỏ. Những người thợ cắt tóc dạt ra khu vực thông thoáng, rộng rãi hơn tiếp tục hành nghề. Ở bất kỳ tuyến đường, khu dân cư nào trong lòng phố, không khó để bắt gặp những quán cắt tóc mộc mạc như vậy. Người thợ cạo chỉ với vài dụng cụ thô sơ, ghế xếp, gương, lược, khăn dù, vải bạt dựng sơ sài dưới gốc cây, cột điện, bờ tường đều có thể ung dung hành nghề. Thợ cắt tóc vỉa hè gồm nhiều thành phần, lứa tuổi khác nhau, có người về hưu sớm bươn bả làm nghề kiếm thêm; có người là bộ đội ra quân không xin được việc tự mình phát huy tay nghề “dao kéo” học lỏm của đồng đội từ ngày còn trong quân ngũ; có sinh viên chưa ra trường hoặc đã tốt nghiệp mà chưa xin được việc, cũng tranh thủ hành nghề. Họ chăm chỉ, cần mẫn nhoài mình dưới nắng mưa, hít thở bụi đường kiếm đồng tiền chân chính lo cho bản thân và gia đình. Không ít thợ cắt tóc bình dân hàng chục năm “năng nhặt, chặt bị” nuôi sống cả gia đình.

Ở Hà Nội trước đây có ngôi làng duy trì nghề cắt tóc lâu đời, ấy là làng Kim Liên, quận Đống Đa. Đến nay, nghề gia truyền này ở Kim Liên ít nhiều mai một, song vẫn còn vài nghệ nhân miệt mài giữ lửa nghề khi đã lớn tuổi. Trên phố Tràng Thi, có hẳn một “hợp tác xã” dịch vụ cắt tóc nam duy trì bền bỉ, mà “thợ cạo” phần lớn là mấy chị phụ nữ, ngày ngày cần mẫn cầm cây kéo, chiếc lược thuần thục cắt tóc cho khách trong nước và nước ngoài.