Được thành lập từ năm 1962, Viện Quy hoạch xây dựng Hà Nội là cơ quan đầu ngành trong lĩnh vực nghiên cứu, thiết kế, quy hoạch xây dựng của Thủ đô Hà Nội. Nhiệm vụ của viện là hoạch định chiến lược quy hoạch xây dựng tổng thể, chi tiết về phát triển đô thị, nông thôn, quy hoạch bảo tồn các khu lịch sử, văn hóa, di tích khu phố cổ, phố cũ; thực hiện các hoạt động tư vấn thiết kế chuyên ngành quy hoạch kiến trúc, đáp ứng nhu cầu đầu tư xây dựng của các chủ đầu tư, tổ chức, cá nhân trên địa bàn thành phố. Trong những năm qua, viện đã hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, đóng góp vào sự phát triển chung của thành phố. Ðáng chú ý, từ đầu năm đến nay, viện đã tích cực tham mưu UBND thành phố về công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực quy hoạch, quản lý quy hoạch xây dựng đô thị, điển hình như lập đề cương Ðề án nghiên cứu tổng thể các điểm xây dựng nhà ở, trường mầm non, trường học công lập cho con công nhân trong các khu công nghiệp và chế xuất, tham gia với Sở Xây dựng triển khai “Ðánh giá quá trình đô thị hóa ở Hà Nội giai đoạn 2011 - 2020 và mục tiêu, nhiệm vụ của giai đoạn 2021 - 2030, kế hoạch 5 năm 2021 - 2025”. Trong công tác tổ chức lập quy hoạch, viện đã hoàn thành một đồ án quy hoạch chung, ba đồ án điều chỉnh quy hoạch chung, 12 đồ án quy hoạch phân khu, hai đồ án quy hoạch chuyên ngành; đang triển khai hai đồ án quy hoạch phân khu đô thị, bốn quy chế quản lý quy hoạch kiến trúc, tám nhiệm vụ và đồ án quy hoạch chi tiết, 11 đồ án chỉ giới đường đỏ.
Bên cạnh kết quả đạt được, Giám đốc Viện Quy hoạch xây dựng Hà Nội Lưu Quang Huy cho biết, sau tám năm thực hiện cụ thể hóa Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050, các quy hoạch chung đô thị vệ tinh, quy hoạch phân khu đô thị, quy hoạch chuyên ngành hạ tầng kỹ thuật trên địa bàn thành phố cơ bản đã thực hiện xong, khối lượng công việc ngày càng giảm sút. Nhiều đồ án lập quy hoạch tạm dừng do phải chờ chủ trương, chờ quy hoạch cấp trên phê duyệt, nhất là nhóm các đồ án quy hoạch chi tiết cải tạo chung cư cũ tỷ lệ 1/500, dẫn đến doanh thu giảm, thu nhập bình quân người lao động thấp. Tình trạng chảy máu chất xám, mất cân đối giữa khối lượng công việc và lực lượng cán bộ xảy ra, ảnh hưởng kế hoạch sản xuất của đơn vị.
Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Thế Hùng cho rằng: Viện Quy hoạch xây dựng Hà Nội có bề dày truyền thống, đội ngũ cán bộ, công nhân viên có bản lĩnh vững vàng, trình độ chuyên môn sâu, nhưng chưa khai thác, phát huy hết vai trò, khả năng của mình, thậm chí còn tư tưởng thụ động, trông chờ vào những công việc thành phố giao. Chất lượng một số đồ án quy hoạch chưa tốt, phải điều chỉnh nhiều lần. Chủ yếu viện vẫn chỉ tập trung làm nhiệm vụ tư vấn, chưa quan tâm nhiều đến công tác định hướng phát triển, dẫn đến chất lượng công tác nghiên cứu, đề xuất chưa cao. Vị trí, vai trò là công cụ quản lý nhà nước và tư vấn phát triển của viện còn mờ nhạt.
Mới đây, trong buổi làm việc với Viện Quy hoạch xây dựng Hà Nội về kết quả công tác sáu tháng đầu năm, phương hướng, nhiệm vụ sáu tháng cuối năm và định hướng thời gian tới, đồng chí Hoàng Trung Hải, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Hà Nội đánh giá cao kết quả của Viện Quy hoạch xây dựng Hà Nội trong gần 60 năm qua. Sau khi Thủ đô Hà Nội mở rộng địa giới hành chính với khối lượng công việc đồ sộ, nhưng Viện đã nỗ lực hoàn thành nhiệm vụ được giao, tạo điều kiện để xây dựng và triển khai nhiều dự án phát triển cơ sở hạ tầng, cũng như phát triển đô thị của thành phố. Tuy nhiên, công tác quy hoạch, xây dựng đô thị vẫn còn nhiều hạn chế, cho nên Viện Quy hoạch xây dựng Hà Nội cần nhận thức sâu sắc những yếu kém, bất cập để đề ra giải pháp khắc phục. Ðồng chí Hoàng Trung Hải nhấn mạnh: công tác quy hoạch cần phải đi trước một bước và mang tính ổn định để định hướng cho các lĩnh vực khác. Do vậy, Viện Quy hoạch xây dựng Hà Nội cần sớm xây dựng đề án nâng cao chất lượng, năng lực cạnh tranh trong công tác quy hoạch, trong đó chú ý phát huy năng lực, khả năng tư duy, sáng tạo của đội ngũ cán bộ. Nâng cao chất lượng các đồ án quy hoạch để hạn chế sai số ở mức thấp nhất khi đưa quy hoạch vào thực tế, tạo thêm những điểm nhấn kiến trúc cho thành phố; đồng thời công khai quy hoạch, nhất là các chỉ giới đường đỏ để tránh phát sinh những sai phạm trong quá trình xây dựng. Trước mắt, viện cần chủ động nghiên cứu, nâng cấp quy hoạch đối với các huyện có kế hoạch phát triển thành quận.
Về định hướng thời gian tới, đồng chí Hoàng Trung Hải cho rằng, Viện Quy hoạch xây dựng Hà Nội phải đặt mục tiêu trở thành đơn vị đứng đầu trong công tác quy hoạch xây dựng của cả nước, không chỉ thực hiện các nhiệm vụ của Thủ đô, mà còn giúp các địa phương khác trong công tác quy hoạch; tích cực mở rộng hợp tác quốc tế. Bên cạnh đó, viện tập trung thực hiện tốt công tác xây dựng Ðảng, xứng đáng với bề dày truyền thống gần 60 năm qua, góp phần quy hoạch, xây dựng Thủ đô ngày càng khang trang, sạch đẹp.
