Theo các chuyên gia, đây là tiền đề để Hà Nội đề ra các giải pháp hữu hiệu phát triển không gian công cộng; có định hướng phát triển, quản lý, đáp ứng yêu cầu của cộng đồng dân cư và đưa ra giải pháp thúc đẩy trách nhiệm của nhà đầu tư đối với việc xây dựng, quản lý không gian công cộng, tăng cường công tác quản lý, giám sát đối với không gian này. Lãnh đạo Viện Nghiên cứu phát triển kinh tế - xã hội Hà Nội cho biết, quá trình khảo sát sẽ đánh giá hiện trạng phát triển, quản lý không gian công cộng tại các dự án phát triển nhà ở trên địa bàn thành phố so với các quy hoạch được duyệt và nhu cầu của cộng đồng dân cư. Đánh giá vai trò và sự tham gia của các bên liên quan (nhà nước, nhà đầu tư và cộng đồng dân cư) trong quản lý, phát triển không gian công cộng tại các dự án nhà ở; đồng thời, đánh giá sự hài lòng của người dân.
Thực tế, thời gian qua việc phát triển không gian công cộng tại các dự án nhà ở còn nhiều hạn chế. Tại nhiều dự án chung cư, nhà cao tầng thiếu hụt không gian công cộng, nhất là khu vui chơi, cây xanh, trường học. Nguyên nhân do các chủ đầu tư tận dụng quỹ đất để làm hạ tầng, xây dựng căn hộ để bán. Trung Hòa - Nhân Chính, một trong những khu đô thị lớn đã được đưa vào sử dụng từ nhiều năm trước, nhiều lô đất ở có mật độ xây dựng và hệ số sử dụng đất vượt quy chuẩn cho phép. Tại đây, có khoảng 30 tòa cao ốc cao từ 10 đến hơn 30 tầng, dẫn đến hạ tầng quá tải, sân chơi tại nhiều tòa chung cư trở thành bãi đậu xe.
Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Hà Nội Đào Ngọc Nghiêm cho biết, không gian công cộng có ý nghĩa quan trọng đối với chất lượng phát triển đô thị, trở thành chỉ dẫn hiệu quả cho công tác quy hoạch, quản lý, phát triển đô thị. Từ khi mở rộng địa giới hành chính, Hà Nội đã dành quỹ đất để phát triển đô thị và hệ thống hạ tầng. Tuy nhiên vẫn chưa đáp ứng nhu cầu phát triển của đô thị. Thạc sĩ Quản lý đô thị Đinh Quốc Thái nhìn nhận: Sự thay đổi của các hoạt động trong đô thị sẽ kéo theo sự thay đổi của không gian công cộng, khi dân số tăng lên thì thành phố phải quy hoạch phát triển nhiều hơn không gian công cộng, và không gian này cần được thiết kế để có thể phục vụ nhu cầu sử dụng của tất cả các đối tượng trong xã hội.
Các chuyên gia đồng tình cho rằng, trước yêu cầu phát triển đô thị, giai đoạn này là thời điểm thích hợp nhất để hoạch định và xây dựng hệ thống đô thị mở, nhiệm vụ quan trọng nhất để hình thành hệ thống không gian công cộng. Khi có hệ thống không gian mở đô thị hợp lý, đủ lớn, hệ thống không gian công cộng mới phát triển và có thể thay đổi linh hoạt, đáp ứng nhu cầu từng giai đoạn của xã hội. Một vấn đề quan trọng là cần tăng cường cơ chế giám sát, xử lý nghiêm các chủ đầu tư không tuân thủ quy hoạch được duyệt. Bởi thực tế, hầu hết các dự án khi quy hoạch đều cơ bản đáp ứng các yêu cầu về hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, song khi chủ đầu tư thực hiện lại vì lợi ích kinh tế mà cố tình bỏ quên. Thực trạng này cần được xóa bỏ bằng cơ chế kiểm soát và biện pháp xử lý mạnh. Chủ đầu tư cũng cần xác định việc tạo dựng không gian công cộng tại các dự án phát triển đô thị không chỉ bảo đảm không gian sống hài hòa, hạ tầng được kết nối đầy đủ tiện ích, đáp ứng được nhu cầu sinh sống của người dân, mà còn nâng cao giá trị khu đô thị, danh tiếng của chủ đầu tư.
