Hà Nội một góc nhìn

Lảnh lót tiếng chim

Cảnh sắc thiên nhiên ở vùng ngoại thành Hà Nội đang đổi thay từng ngày. Bên những thửa ruộng vừa cấy vụ xuân, nhiều tòa chung cư thấp thoáng vươn cao cùng hàng loạt tuyến đường thênh thang mới mở. Vùng ngoại ô đang trong quá trình đô thị hóa mạnh mẽ, song vẫn giữ được không gian thanh bình, yên ả, khi gần đây xuất hiện thêm nhiều đàn chim trời ríu ran tìm về làm tổ, xôn xao chao liệng dưới nắng xuân chan hòa.

Còn nhớ, bẵng đi một thời gian, chim chóc sụt giảm hẳn ở các thôn xóm bởi tình trạng người dân sử dụng thuốc bảo vệ thực vật có phần quá mức, làm nguồn thức ăn thiên nhiên của chim như: cào cào, châu chấu, chuồn chuồn, tôm tép, sâu bọ cạn kiệt. Thế rồi, thật đáng mừng, khoảng mươi năm trở lại đây, bà con nông dân được phổ biến kiến thức, coi trọng xu hướng làm nông nghiệp sạch, cho nên biết lựa chọn sử dụng thuốc bảo vệ thực vật thân thiện môi trường. Các cơ sở sản xuất công nghiệp, khu dân cư được hướng dẫn quy cách xử lý rác, nước thải hiệu quả trước khi đổ ra ao, hồ, sông, mương. Bởi vậy, môi trường dần bớt ô nhiễm, các loài sinh vật, trong đó có các loài chim được hồi sinh. Khá nhiều lần rong ruổi qua địa phận phường Yên Sở (quận Hoàng Mai), tôi không khỏi bồi hồi ngắm nhìn đàn chim én mải miết chao liệng nơi triền đê cỏ non xanh mượt, hay đàn cò trắng lấp lóa cần mẫn kiếm ăn ven đầm nước mênh mang. Nghe nói, cò, vạc xuất hiện nhiều tại những cánh đồng, hồ nước ở khu vực các huyện Quốc Oai, Chương Mỹ, Thạch Thất... như tín hiệu vui về môi trường dần được cải thiện ở miền quê.

Ở nơi trung tâm thành phố, chim chóc có vẻ dần đông hơn. Dạo bộ trên vỉa hè, tôi say sưa lắng nghe những chú chim cất tiếng hót líu lo dưới tán cây sấu um tùm trên phố Phan Đình Phùng; đùa giỡn trên lùm cây sao ở phố Lò Đúc hay quần tụ trong Công viên Bách Thảo, Công viên Thống Nhất. Ngoài bãi sông Hồng, phía những vườn cây cựa mình thức giấc vươn lên xanh ngắt sau chuỗi ngày ngủ đông im lìm, đàn chim sâu, chim ri bắt đầu ríu rít kéo về làm tổ, kiếm ăn đông vui.

Chung quanh khu vực nơi tôi đang ở vùng ven đô, bấy lâu nay, tối ngày rộn rã tiếng chim ngân. Đàn chim bay lượn trên hàng cây bưởi, cây nhãn; đậu trên nóc nhà, hàng dây điện. Lũ chim sẻ thường làm tổ dưới mái nhà; chim sâu, chim vành khuyên khâu tổ trong kẽ lá; chào mào xây tổ chót vót ở ngọn tre ngoài bờ ao... Mỗi ban mai thức dậy, tôi lâng lâng nghe tiếng chim hót thánh thót, gợi nhớ về tuổi thơ trong trẻo, ăm ắp tiếng chim kêu. Cách đây ít lâu, rải rác xuất hiện vài ba thợ săn đem theo lưới, bẫy, súng đạn chì rong ruổi về làng truy lùng lũ chim. Cả xóm tôi quyết tâm bảo vệ lũ chim khỏi những gã thợ săn nhẫn tâm tận diệt tất cả các loài chim lớn nhỏ.

Khi nguy cơ từ môi trường ô nhiễm lắng dịu thì mối lo từ các tay thợ săn chim lại dấy lên, đe dọa sự sinh tồn của loài chim. Không gian thành phố ra sao nếu vắng lặng tiếng chim, chỉ còn lại âm thanh ồn ào, lạnh lẽo của máy móc, phương tiện giao thông. Hà Nội độc đáo, hấp dẫn du khách muôn nơi bởi vẻ đẹp hiện đại và cổ kính, thân quen và lạ lẫm. Có lẽ, sẽ thật sự buồn tẻ nếu dần thưa thớt bản hòa tấu rộn ràng bởi những tiếng chim nơi làng mạc, phố xá của Thủ đô.