Vì vậy, từ năm 2010, quận Hoàn Kiếm đã nghiên cứu phương án cải tạo, chỉnh trang hạ tầng, không gian kiến trúc của khu vực. Ðến tháng 12-2016, UBND thành phố Hà Nội đã giao quận Hoàn Kiếm làm chủ đầu tư tổ chức lập và thực hiện dự án đầu tư xây dựng, cải tạo, chỉnh trang khu vực chung quanh hồ.
Triển khai chỉ đạo này, quận Hoàn Kiếm đã phối hợp đơn vị tư vấn là Công ty Arep Ville (Pháp), Công ty cổ phần tiến bộ quốc tế AIC (Nhật Bản)… nghiên cứu dự án, nhằm cải tạo đồng bộ, hoàn chỉnh không gian công cộng, bảo đảm kiến trúc, chất lượng của các hạng mục thuộc không gian kiến trúc và hạ tầng khu vực hồ. Các hạng mục sẽ được cải tạo, nâng cấp, chỉnh trang gồm: Ðài phun nước tại quảng trường Ðông Kinh Nghĩa Thục; trang trí hệ thống chiếu sáng tại đền Ngọc Sơn, đền Bà Kiệu, đền Vua Lê; hệ thống đèn phát quang (led) chung quanh hồ, tháp Rùa… Vỉa hè quanh hồ dự kiến được lát toàn bộ bằng đá granit để phù hợp không gian và có độ bền cao… Ðây là lần thứ ba UBND quận Hoàn Kiếm tổ chức trưng bày phương án thiết kế, lấy ý kiến người dân về dự án. Ở lần trưng bày này, đáng chú ý là việc cải tạo bờ kè quanh hồ. Phương án kè bờ hồ bằng các khối bê-tông hộp rỗng, đúc sẵn bằng cốt sợi. Mỗi hộp cao 2,5 m, rộng đáy 1,6m, mái vát. Ðơn vị thi công sẽ ép thẳng xuống đáy hồ, bên trên làm giằng, khóa lại. Bờ kè bê-tông sẽ được phủ mầu rêu phong hóa, để hở các ô trồng cây thủy sinh. Phương án này được nhiều nhà khoa học, kiến trúc sư ủng hộ vì bảo đảm độ bền và mỹ quan. Các hộp bê-tông có đục nhiều lỗ, giúp nước có thể tiếp xúc với đất quanh hồ; tạo sự lưu thông với các mạch nước ngầm, bảo đảm môi trường sinh thái của hồ. Theo lãnh đạo UBND quận Hoàn Kiếm, dự án sẽ làm thí điểm một đoạn kè hồ trước Tết Nguyên đán Canh Tý, sau đó sẽ triển khai đồng bộ. Thời gian thi công trong 60 ngày.
Việc xây dựng phương án cải tạo không gian hồ Hoàn Kiếm phải trải qua nhiều bước là cần thiết, bởi đây là không gian quan trọng của Thủ đô. Tuy nhiên, trải qua mười năm nghiên cứu và đã hơn ba năm từ ngày UBND thành phố Hà Nội giao nhiệm vụ, nhưng đến nay dự án chưa được khởi công là điều dư luận băn khoăn. Trong thời gian chờ đợi ấy, nhiều hạng mục của hồ Hoàn Kiếm đã xuống cấp. Toàn bộ kè hồ dài khoảng 1.600 m thì 600 m đã bị hư hỏng. Một số đoạn đã sạt lở, cơ quan chức năng phải ngăn không cho khách tham quan đến gần. Bên cạnh đó, nhiều đoạn vỉa hè cũng đã xuống cấp. Ðiều này ảnh hưởng đến mỹ quan đô thị, đến hình ảnh Thủ đô trong mắt bạn bè quốc tế. Bởi vậy, sau khi lấy ý kiến các chuyên gia và người dân, mong rằng quận Hoàn Kiếm khẩn trương tiến hành thi công cải tạo, ưu tiên những hạng mục xuống cấp để giữ gìn và tôn vinh vẻ đẹp của di tích quốc gia đặc biệt hồ Hoàn Kiếm.
