Cần sớm xử lý xe hết niên hạn sử dụng

Hằng ngày, trên các tuyến đường của Hà Nội, cả ở khu vực nội thành và khu vực ngoại thành, không khó để bắt gặp những chiếc xe máy, thậm chí cả ô-tô cũ, nát lưu thông trên đường. Các phương tiện quá hạn sử dụng này không chỉ gây ô nhiễm môi trường, mất mỹ quan đô thị, mà còn tiềm ẩn nguy cơ tai nạn giao thông.

Chánh Văn phòng Ủy ban An toàn giao thông quốc gia Nguyễn Trọng Thái cho biết, về tiêu chuẩn kỹ thuật, xe hết niên hạn không còn bảo đảm an toàn, không được phép sử dụng và không được lưu thông. Nhưng những phương tiện này vẫn sử dụng để chở hàng hóa, thậm chí dùng vào việc chở khách. Điều này tiềm ẩn nguy cơ tai nạn giao thông. Thực tế đã xảy ra nhiều vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng do xe hết niên hạn gây ra. Tuy vậy, tỷ lệ thu hồi phương tiện này đạt rất thấp. Tại Hà Nội, hai năm qua cơ quan chức năng mới chỉ thu hồi được ba trên tổng số gần 2.100 xe hết niên hạn sử dụng. Các địa phương khác cũng rơi vào tình trạng tương tự, không thể thu hồi cũng không thể quản lý loại phương tiện này. Đáng lo ngại hơn, tại một số khu vực xa trung tâm, xe ô-tô hết hạn sử dụng được dùng làm xe đưa, đón học sinh, vô hình trung những người sử dụng đã và đang đem tính mạng và sức khỏe của trẻ nhỏ đánh cược với may rủi.

Bên cạnh những nỗi lo đối với xe ô-tô hết hạn sử dụng, vấn đề còn nan giải hơn với xe gắn máy, bởi đến nay cơ quan chức năng vẫn chưa đưa ra những tiêu chí, tiêu chuẩn nào để xác định niên hạn sử dụng an toàn đối với loại phương tiện này. Tại Hà Nội, hiện còn tới hơn 2,6 triệu xe máy đã được sử dụng từ 15 đến 25 năm. Đây không chỉ là những mối nguy tiềm tàng với người tham gia giao thông, mà còn là tác nhân trực tiếp gây ô nhiễm môi trường không khí của thành phố. Trung tá Vũ Văn Hoài, Đội trưởng Đội Tuyên truyền, điều tra và giải quyết tai nạn giao thông (Phòng Cảnh sát giao thông, Công an TP Hà Nội) cho biết, xe ô-tô khi hết niên hạn sử dụng sẽ không được chứng nhận an toàn kiểm định, không được phép lưu thông. Nhưng xe gắn máy lại không có quy định rõ niên hạn sử dụng. Lực lượng cảnh sát giao thông chỉ có thể xử phạt khi các phương tiện này vi phạm an toàn giao thông. Nếu xe đầy đủ giấy tờ chứng minh là tài sản riêng thì không thể tịch thu, loại bỏ được.

Trên thực tế, quy định để phân biệt xe hết niên hạn sử dụng đã có, nhưng lại không đi kèm chế tài xử lý. Nghị định 95/2009/NĐ-CP của Chính phủ chỉ quy định niên hạn sử dụng của phương tiện. Thông tư 15/2014/TT-BCA của Bộ Công an cũng quy định sẽ thu hồi chứng nhận đăng ký xe, biển số xe hết niên hạn sử dụng nhưng không có điều khoản nào xử phạt trong trường hợp chủ phương tiện không chấp hành. Luật Giao thông đường bộ cũng nghiêm cấm việc sử dụng xe hết niên hạn tham gia giao thông, song chưa có điều khoản nào nêu rõ, sẽ bị thu hồi hay bị tiêu hủy.

Để giải quyết tình trạng xe hết niên hạn sử dụng, vừa qua, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Thế Hùng đã yêu cầu Sở Giao thông vận tải và Công an TP Hà Nội rà soát, báo cáo kết quả xử lý với thành phố. Bên cạnh quyết tâm của thành phố, đề nghị cơ quan quản lý cũng cần sớm xây dựng, ban hành chế tài cụ thể nhằm loại bỏ dứt điểm loại phương tiện nguy hiểm này trên địa bàn Thủ đô.