"Hộ chiếu vaccine" là khái niệm mới dành để chứng nhận các trường hợp đã được tiêm đủ hai mũi vaccine phòng Covid-19. Nhiều người kỳ vọng "hộ chiếu vaccine" là một giải pháp để thế giới sống chung với đại dịch, để mở cửa lại nền du lịch.
Tuy nhiên, trên thế giới vẫn còn nhiều tranh cãi về vấn đề này. Tổ chức Y tế Thế giới kêu gọi các nước cần phải thận trọng, yêu cầu các nhà chức trách và các nhà điều hành du lịch không đưa ra bằng chứng về việc tiêm chủng như một điều kiện để đi du lịch quốc tế. Lý do được đưa ra là vì hiệu quả của vaccine trong việc ngăn ngừa lây truyền chưa rõ ràng và nguồn cung cấp vaccine toàn cầu còn hạn chế.
PGS, TS Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng, Cố vấn cao cấp Trung tâm Đáp ứng Sự kiện y tế công cộng, Bộ Y tế cũng cho biết, trong số những trường hợp nhập cảnh về Việt Nam gần đây, có người đã có "hộ chiếu vaccine". Tuy nhiên, đến thời điểm này Việt Nam chưa có thay đổi trong các biện pháp phòng, chống dịch cũng như cách ly người nhập cảnh có "hộ chiếu vaccine".
Với các bệnh truyền nhiễm, việc có vaccine là biện pháp hiệu quả nhất để phòng chống bệnh. Trước đây, để phòng chống bệnh truyền nhiễm, các nước cũng đã áp dụng việc chứng nhận việc tiêm vaccine khi đi lại như với dịch tả, dịch hạch, bệnh sốt vàng (chỉ lưu hành ở châu Phi, lây qua muỗi đốt lây cho người ở châu Phi và người khác đến châu Phi)…
Theo ông Phu, tương tự với vaccine phòng Covid-19, việc có hộ chiếu vaccine cũng có những điểm lợi. Một người được tiêm vaccine, nếu thực sự có miễn dịch thì khi sang nước khác không bị lây bệnh và cũng không làm lây truyền bệnh. Như vậy sẽ giải tỏa được khó khăn cho ngành du lịch, hàng không, đi lại, phát triển kinh tế.
Tuy nhiên chuyên gia cho rằng cũng cần phải lưu ý đến các rủi ro. Đầu tiên là, trước đây để nghiên cứu ra một vaccine cần 4-5 năm, thậm chí 10 năm; trong khi đó vaccine phòng Covid-19 được nghiên cứu, cấp phép trong điều kiện khẩn cấp.
Vì thế, có thể có một số vấn đề chúng ta chưa biết hết được như các vaccine khác nhau, hiệu lực bảo vệ khác nhau. Có vaccine chưa biết được giảm lây nhiễm như thế nào mà chỉ giảm mức độ nặng của bệnh, giảm triệu chứng; cũng chưa biết kháng thể bảo vệ tồn tại trong cơ thể bao lâu…
Thêm nữa, virus biến đổi liên tục nên vaccine có thể không hiệu quả hoặc ít hiệu quả với các biến chủng mới. Bên cạnh đó, không loại trừ trường hợp có "hộ chiếu vaccine" giả.
Vì thế, mỗi quốc gia căn cứ vào đánh giá rủi ro, lợi ích, hợp tác giữa các bên… để có thể có hình thức áp dụng phù hợp. Có thể kết hợp "hộ chiếu vaccine" với xét nghiệm SARS-CoV-2 âm tính để giảm thời gian cách ly…
Cũng theo chuyên gia tại Việt Nam dù tỷ lệ tiêm vaccine chưa được như nhiều nước nhưng chúng ta đang áp dụng các biện pháp chống dịch hiệu quả. Vì thế, dù tiêm vaccine vẫn cần áp dụng tốt các biện pháp dự phòng dịch, cụ thể là áp dụng 5K theo khuyến cáo của ngành y tế.
