Thúc đẩy biện pháp mạnh mẽ ngăn chặn nạn bạo lực phụ nữ và trẻ em

Nâng cao năng lực quản lý các trường hợp khẩn cấp

 Lần đầu tiên, hội nghị được tổ chức theo hình thức trực tuyến từ ngày 17 đến 18-8 với chủ đề “Sự lãnh đạo của phụ nữ tại Quốc hội trong thời Covid-19 và sự phục hồi sau đại dịch”.

Trên cơ sở chủ đề chung, các đại biểu đã thảo luận về các chuyên đề: Nâng cao năng lực quản lý các trường hợp khẩn cấp lên tầm cao mới; Đẩy mạnh trao quyền kinh tế, tài chính cho phụ nữ; và Chấm dứt nạn bạo lực đối với phụ nữ trong quốc hội và trong mọi hoạt động xã hội.

Trong phiên thảo luận chuyên đề về “Nâng cao năng lực quản lý khủng hoảng lên tầm cao mới”, Chủ tịch Quốc hội Việt Nam Nguyễn Thị Kim Ngân đã có bài tham luận, khẳng định thúc đẩy bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ cũng luôn là chính sách nhất quán và xuyên suốt của Nhà nước Việt Nam; đồng thời đề xuất một số giải pháp nhằm thúc đẩy bình đẳng giới, trao quyền cho phụ nữ và bảo vệ lợi ích chính đáng của phụ nữ.

Phát biểu bế mạc hội nghị, Chủ tịch Liên minh Nghị viện Thế giới (IPU) Gabriela Cuevas Barron cho biết, thông qua trao đổi, thảo luận tại hội nghị, các đại biểu đi đến nhận thức chung về các vấn đề phải đối mặt trong bối cảnh Covid-19, những tác động tiêu cực đến phụ nữ, cùng với đó là đưa ra các cảnh bảo và đề xuất các biện pháp giải quyết vấn đề một cách căn bản, nhấn mạnh vai trò của phụ nữ, của các đại biểu Quốc hội nhất là đại biểu Quốc hội nữ.

Chủ tịch Liên minh Nghị viện Thế giới Gabriela Cuevas Barron cho rằng, quốc hội các nước cùng nhau kề vai sát cánh, thúc đẩy sự hợp tác sẽ phát huy sức mạnh, vai trò hơn nữa trong giải quyết các vấn đề khủng hoảng; khẳng định hội nghị lần này có ý nghĩa quyết định trong việc dẫn dắt của quốc hội là trong xây dựng và thực hiện chính sách để bảo đảm bình đẳng giới, trao quyền cho phụ nữ.

Lãnh đạo IPU bày tỏ mong muốn, các nữ Chủ tịch quốc hội tiếp tục phát huy vai trò của mình tại  Hội nghị Thượng đỉnh các Chủ tịch quốc hội thế giới lần thứ 5 diễn ra từ ngày 19 đến 20-8.

Trước đó, trong phiên thảo luận chuyên đề 3: “Chấm dứt nạn bạo lực đối với phụ nữ trong quốc hội và trong mọi hoạt động xã hội”, đánh giá cao sáng kiến của Liên minh Nghị viện Thế giới trong việc lựa chọn chủ đề thảo luận và thống nhất rằng bạo lực đối với phụ nữ là tội ác.

Các đại biểu đều cho rằng, đe dọa, cưỡng bức, tước quyền tự do, quấy rối và lạm dụng tâm lý, tình dục hoặc thể chất ảnh hưởng đến phụ nữ và trẻ em gái trên toàn thế giới ở cả lĩnh vực công và tư. Bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em gái xảy ra khắp nơi trên thế giới, tồn tại qua nhiều thế hệ, sắc tộc. Thống kê trên toàn thế giới cho thấy, cứ ba phụ nữ trên toàn thế giới thì có một người từng bị bạo lực thể xác và/hoặc tình dục.

Cần xây dựng những khuôn khổ thể chế mạnh mẽ

Ngày nay, bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em gái xảy ra trong bối cảnh rộng hơn là phân biệt đối xử trên cơ sở giới và quan hệ quyền lực bất bình đẳng giữa nam và nữ. Điều này vi phạm quyền của phụ nữ và trẻ em gái, tước đi phẩm giá và sự toàn vẹn của phụ nữ và ngăn cản phụ nữ nhận ra tiềm năng đầy đủ của mình cho bản thân và cho xã hội.

Các đại biểu cho rằng, trong bối cảnh đại dịch Covid-19 cùng với xung đột vũ trang, chủ nghĩa cực đoan bạo lực, tình trạng mất an ninh, di dời dân cư khiến phụ nữ và trẻ em gái có nguy cơ bị bạo lực và lạm dụng trên cơ sở giới nhiều hơn.

Hơn nữa, không có nơi làm việc hoặc môi trường nào tránh khỏi bạo lực và quấy rối tình dục đối với phụ nữ, và quốc hội cũng không ngoại lệ. Theo nghiên cứu của Liên minh Nghị viện Thế giới được công bố vào năm 2016 và 2018, cho thấy phân biệt giới tính, quấy rối và bạo lực đối với phụ nữ trong các nghị viện đang rất phổ biến, tồn tại ở các mức độ khác nhau ở mọi khu vực trên thế giới.

Phân biệt giới tính, quấy rối và bạo lực đối với phụ nữ trong quốc hội là những trở ngại lớn đối với sự đóng góp đầy đủ của phụ nữ vào các hoạt động chính trị, hạn chế quyền của phụ nữ cũng như đóng góp của phụ nữ vào phát triển kinh tế - xã hội.

Là cơ quan lập pháp, Quốc hội cần công khai và giải quyết hợp lý vấn đề này mặc dù đây là vấn đề tế nhị và nhiều người thường bỏ qua hơn là công khai. Để hỗ trợ quốc hội/nghị viện các nước phản ứng mạnh mẽ và hiệu quả đối với vấn đề này, IPU đã đưa ra Hướng dẫn xóa bỏ phân biệt giới tính, quấy rối và bạo lực đối với phụ nữ trong Quốc hội.

Thảo luận tại hội nghị, các đại biểu đều cho rằng để cải thiện thực trạng này một cách hiệu quả đòi hỏi một khuôn khổ thể chế mạnh mẽ và các cơ quan có thẩm quyền của mỗi quốc gia cần có đủ năng lực, nguồn lực và tính hợp pháp để hành động.

 Điều này đòi hỏi Quốc hội và các đại biểu Quốc hội phải tăng cường quyền giám sát của mình để bảo đảm rằng, các luật và chính sách nhằm loại bỏ bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em gái được thực hiện một cách hiệu quả.

Qua thảo luận, các nhà lãnh đạo nữ, đại biểu Quốc hội/nghị viện các nước đề xuất các giải pháp nhằm ngăn chặn bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em gái, trong đó có giải pháp nhằm phát huy vai trò của các đại biểu Quốc hội trong việc ngăn chặn hành vi và giải quyết vấn đề từ gốc rễ.

Đồng thời, các đại biểu cho rằng, Quốc hội các nước cần tiếp tục hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, xây dựng luật một cách đầy đủ theo hướng có định nghĩa toàn diện về bạo lực tình dục, nhận diện được hành vi và các nạn nhân của bạo lực, hình sự hóa tất cả các hình thức bạo lực tình dục và giới tính, các biện pháp bảo vệ nạn nhân…

 Các quy định này cần phù hợp các tiêu chuẩn quốc tế và quy trình pháp luật. Các quy định của luật này cần lấy nạn nhân của bạo lực hay còn được gọi là những người sót làm trung tâm và bảo đảm các quyền về bảo vệ phẩm giá và sự tôn trọng, bảo vệ thể chất và pháp lý, y tế một cách toàn diện, cùng với đó là sự hỗ trợ của nhà nước về tâm lý, tái hòa nhập và bồi thường thiệt hại.

Các đại biểu nhấn mạnh, rằng phụ nữ cũng đóng vai trò quyết định để hướng đến mục tiêu chấm dứt nạn bạo lực đối với phụ nữ trong quốc hội và trong mọi hoạt động xã hội. Các nữ đại biểu Quốc hội cần phát huy vai trò đại diện của mình để có những đề xuất và chủ động đóng góp để thúc đẩy các biện pháp chống lại bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em.

Trước phiên bế mạc, các đại biểu thảo luận bàn tròn về công tác chuẩn bị cho Hội nghị thượng đỉnh các nữ Chủ tịch quốc hội năm 2021 và cơ chế phối hợp tổ chức hiệu quả hội nghị này trong tương lai.

Ban tổ chức cho biết, những kết quả của Hội nghị nữ Chủ tịch quốc hội lần này sẽ được đưa vào nội dung nghị sự của Hội nghị Thượng đỉnh các Chủ tịch quốc hội thế giới về bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ và trẻ em gái.

Đại dịch Covid-19 tạo ra nhiều thách thức nhưng cũng có những cơ hội thúc đẩy thêm về bình đẳng giới và cần phải có những chính sách về giới, quy trình mang tính cấp thiết, có những biện pháp hiện thực hóa những cam kết.

(Chủ tịch Liên minh Nghị viện Thế giới Gabriela Cuevas Barron)  

Trước tình hình khó khăn khi đại dịch Covid-19 tiếp tục diễn biến phức tạp, tác động tiêu cực đến các hoạt động kinh tế, xã hội của hầu hết các quốc gia, với sự nhay cảm, lòng nhân ái và bao dung, phụ nữ ở khắp nơi trên thế giới đã nhanh chóng tham gia tuyến đầu trong công tác phòng chống và đấu tranh đẩy lùi và giảm thiểu tác hai của dịch bệnh.

Phụ nữ có các kỹ năng riêng để ứng phó khi hoàn cảnh chung quanh thay đổi bằng cách thực hiện những sáng kiến và các giải pháp thích nghi khác nhau mà họ tích lũy được từ cuộc sống và công việc hằng ngày của mình…

(Chủ tịch Quốc hội Việt Nam Nguyễn Thị Kim Ngân phát biểu tại phiên họp chuyên đề ngày khai mạc)

Hiện nay, phụ nữ đã tham gia và đóng vai trò lãnh đạo trong nhiều lĩnh vực và đã chứng minh được vai trò quản lý xử lý khủng hoảng. Mặc dù chỉ có 7% các quốc gia có lãnh đạo nữ nhưng các nước đối phó tương đối thành công với Covid-19 thì đều có lãnh đạo nữ.  Do đó, cần phải tiếp tục tăng cường sự tham gia của phụ nữ trong hoạch định chính sách cũng như phát huy vai trò của phụ nữ trong thực hiện chính sách.

(Theo Phó Chủ tịch Hội đồng Quốc gia Áo Doris Bures)