Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình; Đại tướng Lê Hồng Anh, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Thường trực Ban Bí thư; đồng chí Trương Mỹ Hoa; nguyên Phó Chủ tịch nước; các tướng lĩnh Bộ Quốc phòng; các tướng lĩnh qua các thời kỳ, lãnh đạo tỉnh, huyện và các sở, ngành tham dự.
Khu vực đồn Long Khốt nằm về hướng đông bắc thị trấn Vĩnh Hưng, sát biên giới Campuchia, là điểm trọng yếu chiến chiến lược đặc biệt quan trọng, quân đội thực dân Pháp và đế quốc Mỹ đã xây dựng tại đây hệ thống đồn bốt kiên cố, chi khu - yếu khu Long Khốt hòng ngăn chặn đường tiến quân của bộ đội ta.
Trong suốt giai đoạn kháng chiến chống Mỹ, cứu nước và chiến tranh bảo vệ biên giới tây nam, khu vực Long Khốt là chiến trường ác liệt giữa ta và địch. Trong quá trình đó, có ba trận đánh tiêu biểu nhất là: Trận tấn công chi khu Long Khốt từ ngày 9-6 đến 16-6-1972, do Trung đoàn 174 (giai đoạn này còn được gọi là Trung đoàn 2) phối hợp Trung đoàn 1, Trung đoàn 3 và du kích xã Thái Bình Trung thực hiện. Trong trận này, ta loại khỏi vòng chiến 411 tên, phá hủy nhiều phương tiện chiến tranh, bắn rơi hai máy bay của địch.
Trận tấn công quy mô lớn vào chi khu Long Khốt lần hai từ đêm 28 đến ngày 29-4-1974. Trung đoàn 174 phối hợp Trung đoàn 1, Trung đoàn 3 thuộc Sư đoàn 5 đã tấn công tiêu diệt chi khu Long Khốt, loại khỏi vòng chiến đấu 150 tên, thu 69 súng, bắn rơi ba máy bay và phá hủy toàn bộ hệ thống phòng thủ của địch tại Long Khốt.
Trận chiến đấu anh dũng 43 ngày đêm (từ ngày 14-1 đến 27-2-1978) bảo vệ đồn Long Khốt của lực lượng Công an nhân dân vũ trang tỉnh Long An và quân dân địa phương đã bảo vệ được khu vực phía tây bắc tiền đồn Mộc Hóa, làm thất bại hoàn toàn âm mưu của địch muốn đánh chiếm bằng được hai vị trí tiền tiêu là Mộc Hóa và Đức Huệ để làm bàn đạp tấn công các khu vực khác, nhằm tạo áp lực mạnh mẽ trên toàn tuyến biên giới tây nam.
Bên cạnh ba chiến công trên, từ năm 1972 đến 1975, để hoàn thành nhiệm vụ giải phóng tuyến hành lang chiến lược quận Tuyên Bình (nay là huyện Vĩnh Hưng và huyện Tân Hưng), tiêu diệt địch ở chiến trường Long Khốt trong lúc thế và lực địch đang mạnh, Sư đoàn 5 và quân dân địa phương đã liên tục tổ chức nhiều trận tấn công các đồn Măng Đa, Thái Trị, Tuyên Bình, chặn viện từ hướng các đồn này… nhằm làm suy yếu binh lực địch khi ta tổ chức tấn công vào chi khu Long Khốt.
Cán bộ, chiến sĩ của Sư đoàn 5 chịu đựng biết bao gian khổ, mất mát, hy sinh từ trước, trong và sau mỗi trận đánh. Hơn 1.100 cán bộ, chiến sĩ đã hy sinh và mãi mãi nằm lại trong tình cảm thương yêu, lòng biết ơn sâu sắc của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Long An.
Với những chiến công to lớn và sự dung cảm hy sinh của lực lượng Công an nhân dân vũ trang tỉnh Long An và quân dân địa phương đã đã được UBND tỉnh Long An ra quyết định xếp hạng là di tích lịch sử cấp tỉnh vào ngày 27-2-1997 và đến ngày 17-5-2019, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ra Quyết định số 1792/QĐ-BVHTTDL, xếp hạng khu vực đồn Long Khốt thuộc xã Thái Bình Trung, huyện Vĩnh Hưng là Di tích quốc gia.
Di tích lịch sử khu vực đồn Long Khốt là nơi lưu dấu những cống hiến, hy sinh to lớn của hàng nghìn anh hùng liệt sĩ, quân và dân địa phương. Từ năm 2000 đến nay, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân địa phương cùng các cựu chiến binh, thân nhân liệt sĩ hằng năm đều tụ hội về Di tích khu vực đồn Long Khốt tổ chức dâng hương, cúng giỗ và các hoạt động tưởng niệm, tri ân phong phú, đa dạng. Trong thời gian qua, huyện Vĩnh Hưng đã tích cực vận động, kêu gọi xã hội hóa đầu tư các hạng mục trong khu di tích.
Thông qua sự giới thiệu, kết nối của Ban Liên lạc Cựu chiến binh Trung đoàn 174 thuộc Sư đoàn 5, đặc biệt là sự quan tâm của Thượng tướng Trần Đơn - Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, Trung tướng Võ Minh Lương - Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, Thiếu tướng Nguyễn Trường Thắng - Tư lệnh Quân khu 7 và Trung tướng Lưu Phước Lượng - Nguyên Phó Trưởng Ban Chỉ đạo Tây Nam Bộ, nguyên Phó Tư lệnh Quân khu 9, huyện Vĩnh Hưng đã mời gọi được nhà tài trợ là ông Bùi Thành Trúc - Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng Giám đốc Liên hiệp Hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp tổng hợp Đồng Nai quyết định hỗ trợ 32 tỷ đồng góp với địa phương để đầu tư các hạng mục thuộc khu di tích.
Sau bốn tháng thi công xây dựng, ngày 21-12, công trình đền thờ liệt sĩ tại Di tích lịch sử quốc gia khu vực đồn Long Khốt đã khánh thành và đưa vào sử dụng các hạn mục công trình giao đoạn một gồm: Đền thờ chính với diện tích 1.145m2; Cổng tam quan, Nhà kho, hai miếu thờ, tường rào, sân đường, bãi đậu xe và hai nhà chờ lục giác bằng gỗ và bốn nhà lục giác bằng cây xanh hai bên đền thờ với tổng vốn đầu tư 54,3 tỷ đồng.
Trong đó, Liên hiệp Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp tổng hợp Đồng Nai tài trợ 32,8 tỷ đồng; ngân sách tỉnh 9,5 tỷ đồng và ngân sách huyện Vĩnh Hưng 12 tỷ đồng đã đáp ứng được nguyện vọng thiết tha của cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 174, Sư đoàn 5 và cán bộ, chiến sĩ, nhân dân huyện Vĩnh Hưng nói riêng và nhân dân Long An nói chung. Sau khi khánh thành giai đoạn 1, Khu di tích sẽ được tiếp tục kêu gọi nguồn xã hội hóa và một phần ngân sách nhà nước để đầu tư giai đoạn 2 với tổng nguồn vốn 31 tỷ đồng.
Phát biểu tại buổi lễ khánh thành, Phó Thủ tướng Thường trực Chính Phủ Trương Hòa Bình, nhấn mạnh, Di tích lịch sử quốc gia khu vực Đồn Long Khốt có giá trị lịch sử, văn hóa và quốc phòng quan trọng. Nơi đây, lưu dấu những sự kiện đặc biệt quan trọng của hai giai đoạn lịch sử khác nhau, những công hiến và hy sinh to lớn cùa Trung đoàn 174 và các đơn vị trực thuộc Sư đoàn 5, quân và dân địa phương giai đoạn 1972 - 1975 đã hy sinh anh dũng trên mành đất này, đóng góp quan trọng trong giải phóng Vùng 8 (cuối tháng 12-1974), khai thông tuyến hành lang biên giới giữa Đông và Tây Nam Bộ, góp phần quan trọng vào thành công của chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử (30-4-1975). Đây cũng là nơi ghi dấu Chiến công 43 ngày đêm bảo vệ biên giới tây nam Tổ quốc, góp phần bảo vệ độc lập chủ quyền lãnh thỗ của bộ đội biên phòng và lực lượng vũ trang Long An vào năm 1978.
Tại buỗi lễ, Phó Thủ tướng thường trực Trương Hòa Bình kêu gọi toàn thể cán bộ, đảng viên, lực lượng vũ trang và nhân dân Long An, những người con của Long An đang sinh sống, làm việc, công tác, học tập ở trong và ngoài nước hãy tiếp tục phát huy truyền thống “Trung dũng kiên cường, toàn dân đánh giặc”, cùng chung tay góp sức, thi đua, lập thanh tích, quyết tâm thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị của Đảng bộ tỉnh trong nhiệm kỳ Đại hội XI; trong đó, có việc bảo tồn, phát huy giá trị của các di tích lịch sử văn hóa nói chung và Di tích lịch sử khu vực đồn Long Khốt nói riêng. Dịp này, bốn tập thể và bảy cá nhân được Chủ tịch UBND tỉnh tặng bằng khen vì có nhiều đóng góp trong quá trình xây dựng Di tích lịch sử quốc gia khu vực Đồn Long Khốt.
