Tham dự có đồng chí Khamphan Phommathat, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư T.Ư Đảng, Trưởng Ban Tuyên huấn Đảng NDCM Lào; đồng chí Sinlavong Khoutphaythoune, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư, Đô trưởng Vientiane; đồng chí Thongsing Thammavong, nguyên Thủ tướng Lào; đồng chí Somphan Phengkhammy, Ủy viên T.Ư Đảng NDCM Lào, Phó Chủ tịch Quốc hội Lào; đồng chí Vanxay Phengxumma, Ủy viên T.Ư Đảng, Bí thư tỉnh ủy, Tỉnh trưởng tỉnh Huaphan cùng đại diện các ban, bộ, ngành T.Ư và đông đảo cán bộ, chiến sĩ, các tầng lớp nhân dân, học sinh tỉnh Huaphan.
Phát biểu tại buổi lễ, đồng chí Vanxay Phengxumma cho biết, trong bầu không khí toàn Đảng, toàn dân, toàn quân Lào đang tập trung tổ chức thực hiện thành công Nghị quyết Đại hội khóa X của Đảng NDCM Lào cũng như Nghị quyết Đại hội khóa X của tỉnh Huaphan theo mục tiêu đề ra để chuẩn bị cho Đại hội đại biểu toàn quốc khóa XI Đảng NDCM Lào, tỉnh Huaphan đã vinh dự được đón nhận được sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của T.Ư để xây dựng khu di tích nơi tổ chức Đại hội thành lập Đảng NDCM Lào, đến nay đã hoàn thành giai đoạn một của dự án.
Đồng chí Vanxay Phengxumma điểm lại lịch sử từ khi thành lập Đảng NDCM Lào đến khi lập ra nước CHDCND Lào như ngày nay, trong đó nhấn mạnh, sau khi Chủ tịch Hồ Chí Minh đưa Chủ nghĩa Mác - Lê-nin phổ biến, vận dụng tại Đông Dương, phong trào đấu tranh của thanh niên, công nhân, học sinh, sinh viên đã phát triển mạnh mẽ, trở thành làn sóng cách mạng tiêu biểu, tạo điều kiện cho việc thành lập đảng chính trị của giai cấp công nhân ngày 3-2-1930. Từ đó, Đảng đã đề ra đường lối đấu tranh cách mạng của ba nước Đông Dương; nhiệm vụ đầu tiên của cách mạng ba nước Đông Dương là đánh đuổi thực dân Pháp, giành độc lập cho ba nước Đông Dương, xóa bỏ chế độ phong kiến.
Dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Đông Dương, phong trào cách mạng của nhân dân ba nước Đông Dương đã liên tiếp giành nhiều thắng lợi lớn trong cuộc đấu tranh chống thực dân Pháp, làm cho phong trào cách mạng của ba nước Đông Dương ngày càng lớn mạnh không ngừng, số lượng đảng viên ngày càng được tăng lên; tại Lào trong thời gian này phong trào giai cấp công nhân chưa được phát triển, nhưng đã xuất hiện các phong trào yêu nước của người dân đấu tranh chống lại sự xâm lược của thực dân Pháp trên cả nước. Đồng chí Vanxay Phengxumma cho biết, ngày 22-3-1955 tại nơi đây, huyện Viengxay, tỉnh Huaphan, Đại hội đã họp và tuyên bố thành lập Đảng Nhân dân Lào.
Đảng Nhân dân Lào (nay là Đảng NDCM Lào) ra đời đánh dấu mốc quan trọng, là lực lượng lãnh đạo nhân dân các dân tộc Lào giành thắng lợi vẻ vang và thành lập nên nước CHDCND Lào ngày 2-12-1975, giải phóng hoàn toàn đất nước khỏi ách thống trị của chủ nghĩa đế quốc, chủ nghĩa thực dân cũ và mới, đưa dân tộc Lào bước vào kỷ nguyên mới hòa bình, độc lập, dân chủ, thống nhất và thịnh vượng.
Khu di tích lịch sử nằm tại cửa khẩu Namsoi, huyện Viengxay, tỉnh Huaphan, Lào giáp biên giới với huyện Quan Sơn, tỉnh Thanh Hóa của Việt Nam. Dưới sự chỉ đạo sát sao của T.Ư Đảng NDCM Lào, trực tiếp là Văn phòng T.Ư Đảng NDCM Lào, Bộ Quốc phòng, Ủy ban nhân dân tỉnh, công trình đã được khởi công và hoàn thành giai đoạn một trong thời gian hơn hai tháng, với tổng số vốn 1.196.835.104 tỷ kíp Lào. Bia di tích nằm ở trung tâm khu di tích lịch sử, được làm bằng đá tự nhiên kích thước cao 2,9 mét, rộng 1,7 mét có khắc cờ đỏ búa liềm và dòng chữ địa điểm tổ chức Đại hội thành lập Đảng NDCM Lào ngày 22-3-1955.
Thời gian tới, dự án sẽ được bổ sung thêm một số hạng mục như phòng truyền thống, phòng trưng bày hiện vật, phòng hội nghị… sau khi hoàn thành, đây sẽ là địa điểm để các tầng lớp nhân dân nói tới thăm quan tìm hiểu về lịch sử thành lập Đảng NDCM Lào cũng như thế trẻ hai nước Việt Nam, Lào thăm quan, tìm hiểu về mối quan hệ hữu nghị vĩ đại, đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện Việt Nam - Lào, Lào - Việt Nam.
