Theo báo cáo từ Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình (Bộ Y tế), cả nước sẽ “dư thừa” khoảng 1,38 triệu nam giới vào năm 2026.
Nguyên nhân chính của tình trạng nêu trên là do tư tưởng trọng nam, khinh nữ. Nhiều gia đình mang nặng ước muốn phải sinh được con trai để nối dõi tông đường, thờ cúng tổ tiên, làm chỗ dựa cho cha mẹ khi về già... Nhiều yếu tố tác động làm cho vấn đề này ngày càng trầm trọng như: Lạm dụng tiến bộ của khoa học - công nghệ để lựa chọn giới tính khi sinh; quy mô gia đình nhỏ buộc các gia đình phải lựa chọn có ít nhất một con trai; nhu cầu phát triển ở một số vùng đòi hỏi nhiều lao động nam; chế độ an sinh xã hội chưa bảo đảm; có cả nguyên nhân do nhiều địa phương chưa đánh giá đầy đủ hệ lụy của vấn đề này, hoặc xem đây là nhiệm vụ của ngành y tế, hội phụ nữ... Chưa có sự vào cuộc của cấp ủy, chính quyền địa phương. Nhiều đoàn thể quần chúng vẫn đứng ngoài cuộc…
Thực tế, mất cân bằng giới tính đã và đang tác động nhiều chiều, lâu dài, gây bất bình đẳng, bạo lực giới, ảnh hưởng chất lượng cuộc sống của cá nhân, gia đình và xã hội. Ðể thay đổi quan niệm của cộng đồng dân cư tới từng gia đình nhằm đưa tỷ lệ giới tính khi sinh về gần mức tự nhiên, trước hết các cấp, các ngành và từng địa phương cần coi trọng thực hiện tốt chính sách dân số. Theo đó, cần có sự quan tâm, vào cuộc của cấp ủy, chính quyền các địa phương bằng các chương trình đề án và sự đầu tư cụ thể, thỏa đáng. Ngành y tế và các đoàn thể chính trị, xã hội từng địa phương, cần tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức đến từng gia đình; khuyến cáo về hệ lụy từ tư tưởng trọng nam, khinh nữ; chọn lựa giới tính khi sinh. Cần có sự vào cuộc đồng bộ và hiệu quả, quyết liệt hơn của các cấp, các ngành và đoàn thể nhằm tuyên chiến với bất bình đẳng về giới, giảm tình trạng mất cân bằng giới tính, hướng tới mục tiêu nâng cao chỉ số hạnh phúc của cá nhân và cộng đồng trong tương lai...
