Nhìn lại nhiệm kỳ Đại hội XII của Đảng

Công tác dân vận đóng góp xứng đáng vào sự nghiệp cách mạng

Thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII, 5 năm qua, với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, công tác dân vận  (CTDV) đạt nhiều thành tích, góp phần quan trọng phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, đối ngoại, nâng cao đời sống của nhân dân, giải quyết có hiệu quả nguyện vọng chính đáng, hợp pháp của nhân dân; tích cực góp phần vào công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, phòng, chống tham nhũng, lãng phí... Đồng thời, lĩnh vực công tác này cũng đặt ra những thách thức, yêu cầu mới cần tiếp tục giải quyết trong nhiệm kỳ Đại hội XIII của Đảng.

Tăng cường quan hệ giữa Đảng, Nhà nước và nhân dân

Thực hiện Nghị quyết Đại hội XII của Đảng, thực tế khẳng định CTDV luôn bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng, góp phần tạo sự chuyển biến tích cực về nhận thức, trách nhiệm, tăng cường công tác phối hợp trong hệ thống chính trị, nhất là người đứng đầu, của đội ngũ cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, đoàn viên, hội viên. CTDV đã góp phần tạo sự đồng thuận, tăng cường niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước, cấp ủy, chính quyền các cấp. Các cấp ủy, tổ chức đảng đã nêu cao trách nhiệm của từng cơ quan, tổ chức, cán bộ, đảng viên và phối hợp để nâng cao sức mạnh chung, hiệu quả CTDV. Công tác vận động, tuyên truyền được tiếp tục đổi mới, quan tâm phát huy quyền làm chủ của nhân dân, củng cố mối quan hệ mật thiết giữa Đảng với nhân dân, khối đại đoàn kết toàn dân tộc, góp phần vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, xây dựng Đảng, hệ thống chính trị đất nước.

Tổng kết cho thấy, hằng năm, cấp ủy, cơ quan chức năng các cấp kịp thời tổ chức quán triệt, triển khai các văn bản mới của Đảng và Nhà nước liên quan đến CTDV tới thường trực cấp ủy, trưởng ban dân vận các tỉnh, thành ủy, đảng ủy trực thuộc Trung ương. Quán triệt, hướng dẫn ban dân vận các cấp xây dựng chương trình công tác gắn với công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và nhiệm vụ chính trị của từng địa phương, đơn vị. Coi trọng nêu cao trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong hệ thống chính trị làm CTDV; chú trọng công tác phối hợp, đổi mới phương thức, cách thức triển khai CTDV phù hợp với yêu cầu của tình hình mới. Quá trình này, Phó Trưởng Ban Dân vận Trung ương Nguyễn Hồng Lĩnh cho biết, ngành dân vận toàn quốc luôn bám sát sự lãnh đạo của Đảng, nhằm tạo sự chuyển biến tích cực về nhận thức, trách nhiệm; tăng cường công tác phối hợp trong hệ thống chính trị, nhất là người đứng đầu, góp phần tạo đồng thuận trong toàn xã hội. Đồng thời, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, đánh giá kết quả, sơ kết, tổng kết việc thực hiện các văn bản của Đảng liên quan đến CTDV, bảo đảm hiệu quả, thiết thực. Hiệu quả CTDV đã góp phần đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng, cơ chế phối hợp trong hệ thống chính trị; nâng cao chất lượng tham mưu cho các cấp ủy, tổ chức đảng lãnh đạo; góp phần hoàn thiện chính sách, pháp luật, phát huy hiệu quả cơ chế dân chủ trực tiếp, dân chủ đại diện, dân chủ ở cơ sở, quyền làm chủ của nhân dân. Phong trào thi đua “Dân vận khéo” được đẩy mạnh gắn với học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh đã đem lại nhiều kết quả và có ý nghĩa thiết thực trên tất cả các lĩnh vực.

Công tác này đối với đồng bào dân tộc thiểu số, đồng bào có tôn giáo, đồng bào Việt Nam ở nước ngoài luôn được quan tâm; chủ động nắm tình hình, hạn chế xảy ra các điểm nóng phức tạp về an ninh trật tự. Việc phát huy vai trò của đội ngũ cán bộ, người có uy tín ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, đồng bào có đạo, các hội, đoàn người Việt Nam ở nước ngoài ngày càng hiệu quả. Công tác đối ngoại nhân dân và phối hợp CTDV ở vùng biên giới được chú trọng, góp phần bảo vệ vững chắc chủ quyền biên giới quốc gia, tăng cường tình đoàn kết hữu nghị, hợp tác cùng phát triển với nhân dân các nước láng giềng.

Với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, trong nhiệm kỳ Đại hội XII của Đảng, CTDV đã đạt nhiều thành tích, góp phần quan trọng phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, đối ngoại, nâng cao đời sống của nhân dân, giải quyết có hiệu quả nguyện vọng chính đáng, hợp pháp của nhân dân; tích cực góp phần vào công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí; nêu cao trách nhiệm gương mẫu của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu.

Những năm qua, thực tiễn ghi nhận sự vào cuộc mạnh mẽ nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả CTDV của cơ quan nhà nước các cấp. Các cơ quan của Quốc hội đã tiếp 39.269 lượt công dân với 12.053 vụ việc, trong đó có 956 đoàn đông người; tiếp nhận và xử lý 7.798 đơn thư, kiến nghị, phản ánh; ban hành 5.741 văn bản hướng dẫn, trả lời công dân. Quốc hội đã ban hành nhiều nghị quyết về phát triển kinh tế, xã hội 5 năm và hằng năm; phê duyệt đề án tổng thể phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030.

Chính phủ triển khai thực hiện có hiệu quả Kết luận số 114-KL/TW (ngày 14-5-2015) về nâng cao hiệu quả CTDV của cơ quan Nhà nước các cấp; phối hợp với Ban Dân vận T.Ư triển khai CTDV giai đoạn 2016 - 2021, đề ra bảy nhiệm vụ trọng tâm. Với sự chỉ đạo của Trung ương, ban cán sự đảng 63 tỉnh, thành phố trong cả nước đã ký kết và triển khai chương trình phối hợp ban dân vận tỉnh ủy, thành ủy về thực hiện CTDV giai đoạn 2016 - 2021. Trong đó tập trung đẩy mạnh thể chế hóa chủ trương của Đảng, nghị quyết của Quốc hội, tăng cường CTDV gắn với chỉ đạo, điều hành các nhiệm vụ, giải pháp về phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng - an ninh, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần nhân dân.

Mặt trận Tổ quốc nỗ lực cụ thể hóa Nghị quyết Đại hội XII của Đảng và các văn bản của Đảng, Nhà nước về CTDV, thực hiện hiệu quả phối hợp các cơ quan, tổ chức trong hệ thống chính trị, nhất là cơ quan hành chính nhà nước các cấp; ký kết quy chế, nghị quyết liên tịch và chương trình phối hợp với Chính phủ, Quốc hội, các bộ, ngành. Thực hiện vai trò nòng cốt trong các hoạt động tự quản tại cộng đồng; thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở; nâng cao chất lượng giám sát, phản biện xã hội. Các tổ chức chính trị - xã hội; lực lượng vũ trang tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, hướng mạnh về cơ sở tuyên truyền vận động, đoàn kết các tầng lớp nhân dân thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; phát hiện và đấu tranh với các âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch...

5 năm qua CTDV của Đảng chuyển biến tích cực, góp phần nâng cao nhận thức, trách nhiệm, sự phối hợp trong hệ thống chính trị, phát huy quyền làm chủ của nhân dân. Phong trào “Dân vận khéo” được đẩy mạnh, góp phần tạo đồng thuận, động viên nhân dân tham gia thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, phát triển kinh tế - xã hội, coi trọng quyền làm chủ và lợi ích thiết thực của nhân dân; phát huy vai trò của nhân dân tham gia xây dựng Đảng, chính quyền và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh.

Tiếp tục nâng cao sức mạnh, hiệu quả công tác dân vận

Từ thực tiễn CTDV 5 năm qua, tổng kết CTDV của các cơ quan trung ương và địa phương đã thống nhất rút ra các bài học lớn, tập trung là: Luôn bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện của Đảng đối với CTDV, gắn CTDV với công tác xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, phát huy vai trò gương mẫu của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu, cán bộ lãnh đạo, quản lý; tạo sự đồng bộ trong hệ thống chính trị, phát huy vai trò tham mưu của ban dân vận các cấp. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát và sơ kết, tổng kết các văn bản của Đảng về dân vận và liên quan đến CTDV;  tăng cường CTDV của các cơ quan nhà nước, nhất là chính quyền các cấp; gắn công tác vận động, tuyên truyền với tổ chức thực thi chính sách, pháp luật, quan tâm phát huy quyền làm chủ của nhân dân, thực hiện tốt Quy chế dân chủ ở cơ sở; đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội, làm tốt vai trò cầu nối giữa Đảng với nhân dân, đại diện cho quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng, phát huy quyền làm chủ của nhân dân; thường xuyên kiện toàn, nâng cao chất lượng cơ quan tham mưu cho Đảng về CTDV, bố trí cán bộ có phẩm chất, năng lực, có kinh nghiệm, kỹ năng vận động quần chúng trong lĩnh vực công tác  này...

Thực tế cũng chỉ rõ, trong lĩnh vực công tác này vẫn còn một số hạn chế, cụ thể như: Nhận thức về CTDV của một số cấp ủy, tổ chức đảng chưa đầy đủ; chậm triển khai, cụ thể hóa vào thực tiễn; chưa thường xuyên kiểm tra, giám sát việc thực hiện các văn bản của Đảng về CTDV. Một số nơi chưa coi trọng việc lấy ý kiến nhân dân khi ban hành chính sách, pháp luật; công tác tiếp dân, đối thoại, giải quyết đơn thư còn hạn chế; phát huy vai trò làm chủ của nhân dân chưa đầy đủ. Việc đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội có mặt chưa đáp ứng yêu cầu thực tiễn; hoạt động giám sát, phản biện xã hội, công tác nắm, dự báo tình hình một số nơi còn hạn chế, nhất là tại các địa bàn phức tạp, nhạy cảm có lúc chưa kịp thời, chưa phát huy tốt cơ chế phối hợp...

Tổng kết về lý luận và thực tiễn cho thấy, làm tốt CTDV chính là góp phần quan trọng xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh. Mọi chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước phải xuất phát từ lợi ích, nguyện vọng chính đáng của nhân dân; đồng thời phải động viên, tổ chức nhân dân tham gia vào quá trình thực hiện các chủ trương, chính sách đó một cách hiệu quả nhất.

Những năm tới, tình hình thế giới và trong nước sẽ tiếp tục tác động đến đời sống nhân dân, việc thực hiện các mục tiêu phát triển đất nước, đặt ra yêu cầu đổi mới và tăng cường CTDV. Hội nghị toàn quốc tổng kết CTDV nhiệm kỳ Đại hội XII của Đảng, về phương hướng, chỉ rõ: Trên cơ sở quán triệt sâu sắc, thực hiện quan điểm của Đảng đối với CTDV trong tình hình mới theo tinh thần Nghị quyết số 25-NQ/TW (khóa XI) cùng với việc triển khai các văn bản của Đảng liên quan đến công tác này, CTDV nhiệm kỳ Đại hội XIII cần tiếp tục nâng cao trách nhiệm và tăng cường phối hợp CTDV của hệ thống chính trị, tạo sự thống nhất, sức mạnh tổng hợp, nâng cao hiệu quả lĩnh vực công tác này.

Theo đó, CTDV cần tập trung vào một số nội dung,  nhiệm vụ trọng tâm: Xây dựng, triển khai thực hiện hiệu quả Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng về CTDV, tham mưu thực hiện hiệu quả đường lối, quan điểm của Đảng trong lĩnh vực công tác này ; đổi mới công tác tuyên truyền, vận động nhân dân; tăng cường hiệu quả công tác phối hợp thực hiện tốt Quy chế CTDV trong các cơ quan, tổ chức; tham mưu, triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng về CTDV; nâng cao trách nhiệm của hệ thống chính trị, nhất là các cơ quan hành chính nhà nước đối với CTDV. Đồng thời, CTDV cần được tiếp tục triển khai có hiệu quả, thực hiện đúng tinh thần Nghị quyết số 18-NQ/TW, Nghị quyết số 39-NQ/TW (khóa XII) về tinh giản biên chế, cơ cấu lại tổ chức bộ máy, biên chế; coi trọng nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, nhất là đội ngũ cán bộ chuyên trách trong lĩnh vực công tác này…

Mọi chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước ta đều xuất phát từ lợi ích, nguyện vọng chính đáng của nhân dân. Làm tốt CTDV chính là góp phần quan trọng xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; động viên, tổ chức nhân dân tham gia vào quá trình thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước một cách hiệu quả; tiếp tục cụ thể hóa và thực hiện tốt cơ chế “Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ”, gắn với phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”...