Tháng 9-1962, tiền thân của Khoa Ngôn ngữ và Văn hóa Pháp là Phân khoa tiếng Pháp thuộc Khoa Ngoại ngữ - Trường đại học Sư phạm Hà Nội chính thức được thành lập theo định hướng mà Thủ tướng Phạm Văn Ðồng đã đặt ra: "Ngoại ngữ là chìa khóa để đi vào mọi khoa học". Trên chặng đường 55 năm đóng góp cho sự nghiệp giáo dục của đất nước, Khoa Ngôn ngữ và Văn hóa Pháp cùng với Trường đại học Ngoại ngữ - Ðại học Quốc gia Hà Nội ngày nay luôn là địa chỉ đào tạo ngoại ngữ hàng đầu của hệ thống các trường đại học trong cả nước. Hơn nửa thế kỷ trôi qua, các khóa sinh viên đã và đang học tập tại giảng đường Khoa Ngôn ngữ và Văn hóa Pháp mãi biết ơn và ngưỡng mộ các thầy cô tiếng Pháp, những nhà sư phạm giỏi, truyền đạt không chỉ kiến thức mà cả phong cách sống và các ứng xử lịch lãm. Khoa Ngôn ngữ và Văn hóa Pháp cũng luôn tự hào về các thế hệ sinh viên có mặt trên nhiều lĩnh vực trên mọi miền Tổ quốc, tham gia hoạt động ở nhiều tổ chức quốc tế trên thế giới, từ những gương mặt tiêu biểu đang đảm nhiệm nhiều trọng trách trong hệ thống lãnh đạo của Ðảng và Nhà nước, cho tới những người lao động đang thầm lặng góp phần vào công cuộc xây dựng đất nước, tạo vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.
Bề dày lịch sử luôn gắn liền với vai trò và vị thế của Khoa trong hợp tác quốc tế về đào tạo sinh viên, bồi dưỡng giáo viên và nghiên cứu khoa học. Ngay từ những ngày đầu thành lập, Khoa đã có những gắn kết chặt chẽ với các cộng tác viên người Pháp. Năm 1975 đánh dấu một bước tiến quan trọng về hợp tác quốc tế của Khoa trong đào tạo giáo viên tại Pháp và tiếp nhận các chuyên gia Pháp đến giảng dạy. Năm 1984, khuôn viên huyền thoại "Công trình khoa Pháp" được khánh thành như một món quà của tình hữu nghị giữa hai dân tộc Pháp và Việt Nam dành cho thầy trò đang làm việc tại đây. Viên ngọc quý này đã thật sự tô điểm thêm bản sắc rất riêng của Khoa Ngôn ngữ và Văn hóa Pháp. Cho tới nay, Khoa đã thiết lập được các mối quan hệ hợp tác rộng rãi với các cơ sở đào tạo tiếng Pháp ở Việt Nam, ở nhiều nước Ðông - Nam Á và khu vực Châu Á - Thái Bình Dương. Khoa cũng không ngừng duy trì và mở rộng hợp tác với Tổ chức Quốc tế Pháp ngữ (OIF), Cơ quan Ðại học Pháp ngữ (AUF); với nhiều trường đại học của Cộng hòa Pháp, Vương quốc Bỉ, Phái đoàn Oa-lô-ni Bru-xen (Wallonie Bruxelles), Ca-na-đa, Thụy Sĩ; với nhiều chi hội hữu nghị Pháp - Việt như Chi hội Soa-di-lơ Roa (Choisy le Roi) Van-đơ-Mac (Val de Marrne), Chi hội Mông-pơ-li-ê Ê-rô (Montpellier Hérault), Hiệp hội Vì sự nghiệp quảng bá và Giảng dạy tiếng Pháp ở Ðông - Nam Á (PREFASSE).
Qua chặng đường 55 năm xây dựng và trưởng thành, Khoa Ngôn ngữ và Văn hóa Pháp đã góp phần cung cấp kiến thức tạo hành trang vào đời cho nhiều thế hệ thanh niên Việt Nam. Các thế hệ thầy và trò của khoa có quyền tự hào về những thành tựu đã đạt được. Tuy nhiên, sức mạnh vững bền của khoa đang phụ thuộc vào chính hôm nay và ngày mai, phụ thuộc vào khả năng hội nhập của tập thể cán bộ và nỗ lực của các khóa sinh viên còn đang ngồi trên giảng đường đại học. Trong những năm gần đây, Khoa Ngôn ngữ và Văn hóa Pháp đã không ngừng tự đổi mới, đồng thời phát huy truyền thống lá cờ đầu về giảng dạy tiếng Pháp ở Việt Nam. Các chương trình đào tạo được hoàn thiện, đa dạng hóa và nâng lên một tầm cao mới. Khoa không chỉ đào tạo cử nhân sư phạm mà còn triển khai đào tạo cử nhân ngoại ngữ theo các định hướng biên phiên dịch, kinh tế và du lịch. Khoa còn có nhiệm vụ đào tạo cử nhân chất lượng cao, đào tạo thạc sĩ và tiến sĩ với hai chuyên ngành (chuyên ngành Ngôn ngữ và chuyên ngành Lý luận và Phương pháp giảng dạy).
Khẳng định vị thế của Khoa Ngôn ngữ và Văn hóa Pháp trong trọng trách đào tạo ngoại ngữ của nhà trường, Hiệu trưởng Trường đại học Ngoại ngữ - Ðại học Quốc gia Hà Nội, tiến sĩ Ðỗ Tuấn Minh, nêu rõ: "Khoa Ngôn ngữ và Văn hóa Pháp là một trong những khoa nòng cốt của Trường đại học Ngoại ngữ - Ðại học Quốc gia Hà Nội. Cùng với triết lý phát triển của trường được thể hiện qua ba từ tiếng Anh là Creating Opportunities Together - Cùng nhau kiến tạo cơ hội. Khoa không ngừng nỗ lực đổi mới trong đào tạo, sáng tạo trong quản lý và mở rộng các mối quan hệ hợp tác quốc tế; hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, góp phần đào tạo những nhà chuyên môn có năng lực cao về tiếng Pháp. Ðặc biệt, với sự kiện giao lưu quốc tế "Những sắc màu văn hóa" được tổ chức thường niên nhân ngày Quốc tế Pháp ngữ 20-3, Trường đại học Ngoại ngữ - Ðại học Quốc gia Hà Nội nói chung và Khoa Ngôn ngữ và Văn hóa Pháp nói riêng đã thể hiện tốt vai trò là cầu nối giữa các cơ quan, tổ chức Pháp ngữ và các trường đại học Pháp ngữ tại Hà Nội, góp phần tăng cường mối quan hệ hữu nghị hợp tác giữa Việt Nam và các quốc gia trên thế giới".
Trong xu thế vững bước hướng tới tương lai, Khoa Ngôn ngữ và Văn hóa Pháp sẽ tổ chức lễ hội chào mừng 55 năm ngày thành lập cùng với Ngày hội Pháp ngữ thường niên "Những sắc màu văn hóa" của Khoa vào hai ngày 17 và 18-3-2017. Lễ kỷ niệm Ngày quốc tế Pháp ngữ và sinh nhật lần thứ 55 của Khoa Ngôn ngữ và Văn hóa Pháp sẽ quy tụ đông đảo những gương mặt làm nên thương hiệu Khoa từ những khóa học đầu tiên cùng các vị khách quý đại diện cho Trường đại học Ngoại ngữ nói riêng và cho cả Ðại học Quốc gia Hà Nội nói chung, đại sứ quán các nước nói tiếng Pháp tại Hà Nội, các tổ chức Pháp ngữ tại Việt nam OIF và AUF, các trường đại học và viện quốc tế có giảng dạy tiếng Pháp trên địa bàn, các doanh nghiệp và nhà tuyển dụng có sử dụng tiếng Pháp.
Lễ hội tháng 3 năm nay của Khoa Ngôn ngữ và Văn hóa Pháp sẽ là một cuộc hội tụ đầy mầu sắc của quá khứ, hiện tại và tương lai, của hội nhập và phát triển, của bản sắc Việt Nam và đặc trưng văn hóa các nước nói tiếng Pháp trên thế giới.
