Tạo quỹ đất xây dựng các khu đô thị

Việc xử lý hàng triệu tấn rác tại các bãi chôn lấp để tạo quỹ đất sạch, đang là bài toán khó đối với TP Hồ Chí Minh. Vừa qua, vấn đề này được mổ xẻ tại cuộc gặp giữa lãnh đạo thành phố với các doanh nghiệp xử lý rác thải…

Công viên Hồng Ngọc (khu phố 4, phường Tăng Nhơn Phú A, quận 9) được xây dựng trên bãi đất hoang, người dân thường đổ rác bừa bãi.
Công viên Hồng Ngọc (khu phố 4, phường Tăng Nhơn Phú A, quận 9) được xây dựng trên bãi đất hoang, người dân thường đổ rác bừa bãi.

Các bãi rác tại thành phố đã đóng cửa có thể kể đến như: bãi rác Đông Thạnh (huyện Hóc Môn) với diện tích chôn lấp 20 ha, đóng cửa từ năm 2002 sau khi đã chôn gần 11 triệu tấn rác; bãi rác Gò Cát (Bình Tân) có diện tích 25 ha, chôn 5,3 triệu tấn rác, đóng cửa năm 2007; bãi rác Phước Hiệp (huyện Củ Chi) ngừng tiếp nhận hoàn toàn từ năm 2013 có hơn 8 triệu tấn rác chôn lấp. Ông Nguyễn Toàn Thắng, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường thành phố cho biết, trong số các bãi trên có hai bãi rác Gò Cát và Đông Thạnh đã đóng cửa hơn chục năm nay và đủ điều kiện để mời gọi nhà đầu tư vào xử lý. Hiện nay có gần 10 doanh nghiệp, nhà đầu tư đề xuất tham gia cải tạo các bãi rác nêu trên như: Công ty TNHH KMDK Việt Nam; Công ty TNHH Flamoff Việt Nam; Công ty Nanovo Energy Inc (Ca-na-đa); Công ty TNHH Môi trường đô thị…

Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển đô thị TDH Ecoland Nguyễn Công Hồng cho rằng, điểm phát sinh ô nhiễm ở đâu thì xử lý tại chỗ đó, chứ không thể vận chuyển rác đang ô nhiễm đến một nơi khác để xử lý vì vừa gây ô nhiễm, vừa tăng chi phí. Đồng thời đề xuất các giải pháp bóc tách toàn bộ rác chôn ở bãi Gò Cát (quận Bình Tân) và Đông Thạnh (huyện Hóc Môn) để tái chế, tái sử dụng. Đây là kinh nghiệm đang được công ty áp dụng xử lý tại bãi rác Soi Nam (đóng cửa năm 2011) ở tỉnh Hải Dương. Tại bãi rác Soi Nam, Công ty Ecoland thực hiện xử lý triệt để rác ngay tại bãi, loại bỏ toàn bộ lượng rác đã chôn lấp trước đó. Rác chôn lấp trong bãi được công ty đào lên rồi làm khô, sau đó phân loại để tái chế, tái sử dụng: Rác hữu cơ, bùn đất được làm phân vi sinh; rác nhựa, túi ni-lông được làm hạt nhựa, sản phẩm tái chế; rác kim loại được đúc thành bánh; số còn lại (khoảng 40%) được xử lý trong lò đốt 1.0000C, xử lý triệt để cả chất độc đi-ô-xin. Phần xỉ tro sau khi đốt được dùng làm gạch sử dụng cho các công trình ngầm. Nước rỉ rác cũng được thu gom và xử lý đạt chuẩn, có thể rửa mặt.

Ông Nguyễn Công Hồng cho biết, công ty đã khảo sát hai bãi rác Gò Cát, Đông Thạnh và nhận thấy ô nhiễm đã phát tán chung quanh cả bên ngoài bãi rác. Những khu đất giáp ranh bãi rác cũng ô nhiễm và chỉ dùng để nuôi heo, chăn bò… rất lãng phí. Nếu được giao xử lý, chỉ trong hai năm, công ty sẽ xử lý triệt để lượng rác ở bãi rác Gò Cát và một năm sau đó sẽ xuất hiện một khu đô thị xanh trong vùng.

Trao đổi với các doanh nghiệp, Phó Chủ tịch UBND thành phố Võ Văn Hoan khẳng định, quan điểm của thành phố là việc xử lý bãi rác phải kết hợp với chỉnh trang đô thị. Hiện thành phố đã nhận được đề nghị từ sáu nhà đầu tư khác với những phương pháp, cách tính khác nhau. Đề nghị của Công ty Ecoland sẽ được thành phố lưu ý để xem xét trong quá trình triển khai, mời gọi đấu thầu. Lợi thế của công ty này là “nói thật, làm thật” khi đã triển khai dự án tương tự với thời gian nhanh, có hiệu quả.

Phát biểu ý kiến tại buổi gặp gỡ, Bí thư Thành ủy TP Hồ Chí Minh Nguyễn Thiện Nhân cho biết, vấn đề xử lý rác được lãnh đạo, người dân thành phố và nhà đầu tư rất quan tâm. Thành phố đã xác định chuyển hình thức xử lý rác từ chôn là chủ yếu sang đốt thành điện là chính. Tuy nhiên, theo đồng chí Nguyễn Thiện Nhân, thực tế hiện nay, thành phố có những bãi rác với lượng rác chôn lấp là rất lớn, lên đến hàng triệu tấn, nằm đó từ nhiều năm. Thành phố rất hoan nghênh các đề xuất, hiến kế của doanh nghiệp, nhà đầu tư để giúp thành phố giải phóng hàng triệu tấn rác chôn lấp, từ đó tạo ra quỹ đất phát triển đô thị. Nhiệm vụ của thành phố là phải tìm cách xử lý những bãi rác đã chôn lấp để không tồn tại, không ô nhiễm môi trường. Ngoài ra, xử lý các bãi chôn lấp rác còn tạo ra nguồn quỹ đất phát triển công viên cây xanh, nhà ở… Đồng chí đề nghị Sở Tài nguyên và Môi trường thành phố ra “đề bài”, xây dựng các tiêu chí đấu thầu xử lý các bãi chôn lấp rác trên địa bàn. Phải sớm công bố để mời gọi các doanh nghiệp, nhà đầu tư tham gia đấu thầu. Thành phố luôn trân trọng các sáng kiến. Khi có đề xuất, sáng kiến thì ít nhất giám đốc sở, ngành liên quan phải lắng nghe và đề xuất cơ chế để phát huy các sáng kiến này.

Hiện nay, Sở Tài nguyên và Môi trường thành phố đã tiếp xúc với một nhà đầu tư tham gia cải tạo bãi rác Gò Cát và tám nhà đầu tư tham gia cải tạo bãi rác Đông Thạnh, để chọn ra giải pháp tốt nhất, tạo quỹ đất xây dựng các khu đô thị, theo chủ trương của UBND thành phố.