Cục Hải quan thành phố Hồ Chí Minh có vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội của thành phố. Chiếm hơn 35% số thu của toàn ngành, mấy năm gần đây, đơn vị nỗ lực vượt qua khó khăn, hoàn thành chỉ tiêu thu ngân sách nhà nước. Với chỉ tiêu thu ngân sách năm 2019 được giao rất cao, Cục Hải quan thành phố đã thực hiện mạnh mẽ công tác cải cách thủ tục, cách tiếp cận, hỗ trợ doanh nghiệp, thay đổi tư duy. Thí dụ như kế hoạch "Cộng đồng doanh nghiệp và Cục Hải quan thành phố Hồ Chí Minh là đối tác tin cậy, đồng hành cùng phát triển", được triển khai ngay từ đầu các năm với nhiều hội nghị đối thoại chuyên đề, nhiều buổi tọa đàm với hiệp hội doanh nghiệp nước ngoài để thảo luận, trao đổi, tháo gỡ vướng mắc, khó khăn các bên gặp phải trong quá trình hoạt động.
Cuối năm 2019, Hải quan thành phố Hồ Chí Minh phối hợp triển khai đề án "Thủ tục hải quan trong hoạt động logistics và chống ùn tắc tại cảng Cát Lái". Ðề án này bước đầu đã tạo hiệu ứng lan tỏa khi được cộng đồng doanh nghiệp hưởng ứng, dự kiến sẽ tiết kiệm khoảng 2.000 tỷ đồng chi phí các loại cho doanh nghiệp và xã hội. Ðề án đã được Thành ủy thành phố Hồ Chí Minh đánh giá cao và chỉ đạo UBND thành phố yêu cầu các sở, ngành liên quan phối hợp tổ chức thực hiện.
Cục trưởng Hải quan thành phố Ðinh Ngọc Thắng khẳng định: Giữ đúng những gì đã cam kết trong việc tạo thuận lợi thương mại, tạo môi trường kinh doanh đầu tư bình đẳng, khi tiếp xúc với doanh nghiệp, đơn vị luôn ở vị thế của người bạn đồng hành, vừa quản lý vừa hợp tác, mong muốn doanh nghiệp đóng góp ý kiến nhiều hơn để cùng nhau phát triển chứ không chỉ là tư cách của cơ quan quản lý đơn thuần như trước.
Với những nỗ lực đó, năm 2019, Hải quan thành phố Hồ Chí Minh lần đầu lập "kỷ lục" trong thu ngân sách nhà nước khi hoàn thành dự toán pháp lệnh trước thời hạn hơn một tháng với nguồn thu đạt 120.000 tỷ đồng, vượt 10 nghìn tỷ đồng so với chỉ tiêu pháp lệnh. Cùng với tạo thuận lợi thương mại, năm 2019, Cục Hải quan thành phố đã triển khai nhiều giải pháp chống buôn lậu trong tình hình mới, đã phát hiện, khởi tố nhiều vụ buôn lậu lẩn tránh xuất xứ, trốn thuế trị giá hàng trăm tỷ đồng.
Năm 2020, kinh tế Việt Nam nói chung và thành phố Hồ Chí Minh có nhiều cơ hội mới nhưng cũng phải đối mặt không ít khó khăn. Ðánh giá về tình hình này, Chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Thành Phong nhấn mạnh dự báo tình hình thế giới năm 2020 có nhiều biến động khó lường, tác động lớn đến kinh tế thế giới, tạo ra nhiều thách thức nhưng cũng đầy cơ hội mới cho doanh nghiệp. Vấn đề là các doanh nghiệp phải luôn chuẩn bị tâm thế chủ động, nguồn lực cần thiết và quyết tâm mạnh mẽ nhằm đón đầu các cơ hội, cũng như vượt qua nhiều thách thức. Thành phố luôn tạo điều kiện thuận lợi nhất để doanh nghiệp phát triển, qua đó xây dựng ngày càng nhiều doanh nghiệp lớn của thành phố, có thương hiệu mạnh, dẫn dắt thương hiệu của thành phố. Ðể đạt những mục tiêu đề ra trong năm 2020, Cục Hải quan thành phố sẽ thực hiện đồng bộ, hiệu quả các giải pháp như: đẩy mạnh cải cách hành chính, thủ tục hải quan theo hướng điện tử hóa, hướng tới hải quan điện tử, phù hợp với chuẩn mực quốc tế; lấy doanh nghiệp, người dân làm trung tâm, loại bỏ các chi phí không chính thức, tổ chức triển khai cung cấp dịch vụ công trực tuyến mức độ cao nhất, tạo thuận lợi cho hoạt động của doanh nghiệp trên địa bàn.
Năm 2020, ngành hải quan thành phố dự báo phải đối mặt với những khó khăn, thách thức cần có giải pháp tháo gỡ. Trên địa bàn có nhiều cửa khẩu cảng biển, cảng hàng không quốc tế, hoạt động xuất nhập khẩu tại 12 đơn vị hải quan, cho nên tình hình buôn lậu, gian lận thương mại diễn biến phức tạp, biến tướng như: gian lận xuất xứ, giả mạo nhãn hiệu, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ… Việc vận chuyển chất ma túy, vũ khí đến và đi khỏi lãnh thổ Việt Nam được các đối tượng thực hiện với nhiều thủ đoạn tinh vi hơn.
Cục Hải quan thành phố kiến nghị UBND thành phố Hồ Chí Minh chỉ đạo các đơn vị liên quan (Công an, Quản lý thị trường, Sở Kế hoạch và Ðầu tư, Sở Công thương,…) thực hiện việc thiết lập hệ thống chia sẻ thông tin và xây dựng quy chế trao đổi thông tin trong công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại; thực hiện rà soát, phân tích, xử lý thông tin đối với mặt hàng, doanh nghiệp có nguy cơ gian lận, giả mạo xuất xứ, chuyển tải hàng hóa bất hợp pháp,… Trong công tác cải cách hiện đại hóa, tạo thuận lợi thương mại, Hải quan thành phố kiến nghị UBND thành phố Hồ Chí Minh có văn bản gửi các cơ quan quản lý nhà nước về kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa xuất nhập khẩu cần nhanh chóng hoàn thiện việc truyền tải dữ liệu lên cổng thông tin một cửa quốc gia trong việc đăng ký và trả kết quả quản lý chuyên ngành; tăng cường các nguồn lực cho hoạt động kiểm tra chuyên ngành tại cửa khẩu, rút ngắn thời gian để kết quả kiểm tra được thông báo trong thời gian nhanh nhất; công nhận và chấp nhận chất lượng của các nhãn hiệu, nhà sản xuất nổi tiếng, những hàng hóa được sản xuất tại các nước, khu vực có tiêu chuẩn chất lượng cao, công bố rõ ràng về tiêu chuẩn áp dụng, phương thức kiểm tra theo thông lệ quốc tế.
Nhằm nâng cao hiệu quả trong công tác quản lý, hoạt động tại các đơn vị, Hải quan thành phố đề xuất các đơn vị cấp trên hỗ trợ một số thiết bị chuyên dùng như: máy soi công-ten-nơ, ca-nô tuần tra, máy phát hiện ma túy (chưa được trang bị),… hiện đã bị hư hoặc quá lạc hậu so với các phương thức hoạt động, vận chuyển ngày càng tinh vi, hiện đại của các đối tượng.
