Chủ động phòng, chống dịch tả lợn châu Phi

Thành phố Hồ Chí Minh là đầu mối tiêu thụ thịt heo (lợn) lớn nhất khu vực phía nam, bình quân mỗi ngày có khoảng 10 nghìn con heo được tiêu thụ. Trước diễn biến phức tạp của dịch tả heo châu Phi, thành phố đã đưa nhiều kịch bản khẩn cấp khác nhau để chủ động ứng phó, phòng, chống dịch.

Nhân viên Trạm kiểm dịch động vật Thủ Đức (quận Thủ Đức) khử trùng tiêu độc các xe chở heo trước khi vào TP Hồ Chí Minh.
Nhân viên Trạm kiểm dịch động vật Thủ Đức (quận Thủ Đức) khử trùng tiêu độc các xe chở heo trước khi vào TP Hồ Chí Minh.

Những ngày này, Trạm kiểm dịch động vật Thủ Đức, quận Thủ Đức, nằm ở cửa ngõ phía đông thành phố được tăng cường vật tư, lực lượng, túc trực 24/24 giờ. Xe chở heo từ các tỉnh Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu, Bình Thuận… được nhân viên thú y kiểm tra chặt chẽ, phun thuốc sát trùng, khử độc chống bệnh dịch tả heo châu Phi kỹ càng. Các nhân viên Trạm kiểm dịch động vật Thủ Đức cho biết: Được sự chỉ đạo của cấp trên, chúng tôi không lơ là nhiệm vụ. Toàn ngành quyết tâm và cố gắng không để dịch xâm nhập vào thành phố.

Theo thống kê của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN-PTNT) thành phố, hiện, tổng đàn heo của thành phố khoảng 300 nghìn con với 4.374 hộ chăn nuôi. Trong đó, có 278 hộ nuôi heo tận dụng thu gom thức ăn thừa tại các nhà hàng, quán ăn để cho heo ăn, với tổng đàn 22.740 con tập trung tại các huyện Bình Chánh, Hóc Môn, Củ Chi và quận 12. Đáng lo ngại nhất, bình quân thành phố mỗi ngày tiêu thụ hơn 10 nghìn con heo, trong đó, 80% số heo nhập từ các tỉnh lân cận, đây là nguyên nhân khiến nguy cơ mầm bệnh tả heo châu Phi xâm nhiễm vào thành phố rất cao.

Ông Nguyễn Phước Trung, Giám đốc Sở NN và PTNT cho biết: Chúng tôi đã lên kế hoạch ứng phó. Các giải pháp về kiểm soát cơ sở giết mổ, chợ đầu mối, bảo đảm nguồn nhập heo phải có nguồn gốc cũng được chú trọng đặc biệt. Ngoài ra, việc tăng cường lực lượng kiểm soát ở các điểm đầu mối giao thông, nhất là ở khu vực cửa ngõ, trên các trục đường chính cũng được lên kế hoạch và thực hiện kỹ càng. Các quận, huyện cũng tăng cường kiểm soát giết mổ trái phép, nếu không kiểm soát được việc này thì nguy cơ xảy ra dịch rất lớn.

Bên cạnh đó, Ban quản lý An toàn thực phẩm (ATTP) thành phố cũng tăng cường phối hợp chặt chẽ các đơn vị liên quan để kiểm tra nguồn gốc thịt heo, nhất là ở các chợ đầu mối, các lò mổ trên địa bàn thành phố. Lực lượng thú y túc trực 24 giờ trong ngày tại các lò mổ, chợ đầu mối. Sau khi kiểm tra giấy tờ sẽ kiểm tra lâm sàng heo. Đồng thời, trong quá trình giết mổ, cán bộ thú y có trách nhiệm kiểm tra toàn bộ thân thịt, đầu và lòng heo để phát hiện dấu hiệu bệnh truyền nhiễm, trong đó có bệnh tả heo châu Phi nhằm có biện pháp xử lý trước khi đưa vào các chợ đầu mối...

Để bảo đảm nguồn cung thịt heo cho thị trường thành phố, theo ông Phạm Thành Kiên, Giám đốc Sở Công thương thành phố, Sở Công thương, Sở NN và PTNT cùng Ban quản lý ATTP thành phố làm việc với các đơn vị chuẩn bị nguồn hàng cung cấp. Hiện nay, các đơn vị cung cấp heo lớn cho thành phố đã cam kết bảo đảm nguồn heo. Ngoài thịt heo, Sở Công thương làm việc với các doanh nghiệp cung cấp gà để chuẩn bị, bổ sung trong trường hợp xấu nhất.

Trước diễn biến phức tạp của bệnh tả heo châu Phi, UBND thành phố Hồ Chí Minh đã ban hành kế hoạch hành động ứng phó khẩn cấp với ba tình huống: Thứ nhất, bệnh tả heo châu Phi chưa xuất hiện tại các hộ chăn nuôi trên địa bàn thành phố nhưng xảy ra dịch tại các tỉnh phía bắc hoặc khu vực các tỉnh miền trung (các tỉnh không cung cấp nguồn heo, sản phẩm thịt heo cho thị trường thành phố); thứ hai, bệnh tả heo châu Phi chưa xuất hiện tại các hộ chăn nuôi trên địa bàn thành phố nhưng xảy ra dịch tại các tỉnh có cung cấp nguồn thịt heo cho thị trường thành phố; thứ ba, xuất hiện bệnh tả heo châu Phi tại các hộ chăn nuôi trên địa bàn thành phố.

Nếu tình huống thứ ba, các biện pháp được đưa ra là: Xử lý tiêu hủy heo bệnh và heo tiếp xúc mầm bệnh; khoanh vùng ổ dịch, tiếp đến là biện pháp an toàn sinh học trong chăn nuôi. Theo đó, vùng dịch là xã, phường, thị trấn nơi có ổ dịch thì thực hiện tổng vệ sinh, khử trùng tiêu độc liên tục một lần/ngày kéo dài một tuần, ba lần/tuần từ hai đến ba tuần tiếp theo. Đồng thời, theo dõi lâm sàng và lấy mẫu xét nghiệm bất kỳ con heo nào có biểu hiện mắc bệnh, nghi mắc bệnh để xác định vi-rút dịch tả heo châu Phi. Đối với vùng bị dịch uy hiếp, trong phạm vi 3 km chung quanh ổ dịch, thực hiện việc tổng vệ sinh, khử trùng tiêu độc liên tục một lần/ngày trong vòng một tuần đầu tiên, ba lần/tuần trong hai đến ba tuần tiếp theo. Vùng đệm trong phạm vi 10 km chung quanh ổ dịch, thực hiện việc tổng vệ sinh, khử trùng tiêu độc với tần suất một lần/tuần liên tục trong vòng một tháng kể từ khi có ổ dịch...

Phó Chủ tịch Thường trực UBND thành phố Hồ Chí Minh Lê Thanh Liêm nhấn mạnh: Các sở, ngành, đơn vị liên quan cần tập trung kiểm soát, bảo đảm không để xảy ra dịch tả heo châu Phi và không để heo bệnh, sản phẩm heo mắc bệnh vào thành phố để tránh lây lan dịch.

Theo các chuyên gia, bệnh tả heo châu Phi là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do vi-rút gây ra. Bệnh gây sốt cao, xuất huyết nặng và có thể gây chết toàn bộ số heo mắc bệnh. Tuy nhiên, bệnh chỉ lây nhiễm trên loài heo (bao gồm heo rừng và heo nuôi), không gây bệnh cho các loài động vật khác. Bệnh tả heo châu Phi không lây sang người. Bệnh lây chủ yếu trực tiếp từ heo mắc bệnh sang heo khỏe mạnh. Ngoài ra, bệnh có thể lây lan gián tiếp thông qua thức ăn thừa dùng để chăn nuôi, phương tiện, dụng cụ chăn nuôi, quần áo có chứa chất mang vi-rút. Hiện nay trên thế giới chưa có vắc-xin phòng bệnh, chưa có thuốc điều trị bệnh.