Xử lý nghiêm những bất minh trong mua sắm trang thiết bị phòng, chống dịch

Trong khi cả nước đang gồng mình chống dịch thì vừa qua, một số cá nhân tại Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) Hà Nội bắt tay với doanh nghiệp trục lợi thông qua gói thầu mua sắm vật tư, trang thiết bị y tế phục vụ phòng, chống dịch Covid-19 có giá cao, chênh lệch nhau đến hàng tỷ đồng. Đây là vụ việc thiếu minh bạch trong sử dụng ngân sách nhà nước mua sắm thiết bị phòng, chống dịch.

Từ vụ việc CDC Hà Nội, Bộ Y tế đã liên tiếp có hai công văn gửi các đơn vị trực thuộc bộ và Sở Y tế các tỉnh, thành phố, y tế các bộ, ngành và một số bệnh viện tư trong cả nước yêu cầu báo cáo kết quả mua sắm hệ thống máy Realtime PCR tự động.

Hiện tại, đã có 18 tỉnh, thành phố đã mua sắm máy móc thiết bị xét nghiệm Covid-19 đã có báo cáo gửi về Bộ Y tế. Trong số 18 địa phương đã mua sắm máy móc xét nghiệm thì chỉ có ba tỉnh, thành phố là Quảng Nam, Quảng Ninh, Hà Nội là mua hệ thống máy tự động hoàn toàn, các tỉnh khác là mua đơn lẻ với các mức giá khác nhau.

PGS, TS Nguyễn Trường Sơn, Thứ trưởng Y tế cho biết, việc mua sắm thiết bị y tế của địa phương nếu không phải nằm trong công tác đấu thầu tập trung quốc gia thì do UBND các tỉnh, thành phố chủ động thực hiện. Về phía Bộ Y tế, khi các đơn vị chủ động mua sắm theo nhu cầu, Bộ Y tế chỉ đưa ra các khuyến cáo, hướng dẫn để các cơ sở thực hiện đúng, không vi phạm nguyên tắc.

Khi mua sắm thiết bị xét nghiệm phục vụ chống dịch Covid-19, các địa phương tự chịu trách nhiệm và thực hiện mua sắm căn cứ trên nhu cầu thực tế. Việc này cần thông tin công khai trên mạng, và phải tham khảo giá trên trang điện tử về đấu thầu đã được công bố, để biết được giá mà các đơn vị khác đã mua. Khi mua, giá thiết bị không được vượt giá trung bình. Dù chỉ định thầu thì các đơn vị vẫn cần tham khảo giá mặt bằng chung.

Bộ Y tế luôn khuyến cáo các đơn vị mua sắm tiết kiệm, phù hợp trong thời gian dịch bệnh. Bộ Y tế cũng yêu cầu các đơn vị đều phải tham khảo theo giá thị trường, giá các đơn vị trúng thầu, giá nhập khẩu hải quan.

Bộ Y tế cũng đã có công văn, yêu cầu trong thời gian có dịch bệnh giá sẽ tăng lên rất nhiều, do đó, các đơn vị phải hết sức cẩn trọng khi thực hiện mua sắm. Bên cạnh đó, Bộ Y tế luôn theo dõi việc mua sắm, đặc biệt với các đơn vị trực thuộc Bộ, cũng như một số địa phương. Nếu có xảy ra sai phạm thì từng địa phương, từng tỉnh, thành phố sẽ phải chịu trách nhiệm nếu có.

Vậy có hay không những tồn tại bất cập trong việc mua sắm trang thiết bị y tế, Thứ trưởng Nguyễn Trường Sơn cho hay, qua vụ việc của Hà Nội có thể thấy còn tồn tại bất cập, đó là khi mua sắm thiết bị y tế, đơn vị không trực tiếp thực hiện giao dịch qua đơn vị nhập khẩu mà qua trung gian làm giá đội lên.

Bên cạnh đó, cũng có trường hợp mua sắm thiết bị máy móc không tham khảo giá thị trường của đơn vị khác, dẫn tới thiếu khách quan, chưa sát với thực tế.

PGS, TS Nguyễn Trường Sơn cũng khẳng định, trong giai đoạn chống dịch quyết liệt là thời điểm toàn thể hệ thống chính trị, nhân dân tham gia rất tích cực để khống chế được dịch nhanh, không để dịch xảy ra bùng phát.

Do vậy, quan điểm của Bộ Y tế đề nghị xử lý nghiêm khắc những đơn vị mua sắm một cách bất minh, nhất quyết không để những hình ảnh như vậy làm ảnh hưởng đến công cuộc chống dịch của ngành y tế và của người dân Việt Nam nói chung.

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc cũng đã trực tiếp có ý kiến chỉ đạo về việc xử lý vi phạm trong sử dụng kinh phí phòng chống dịch Covid-19. Trong đó, Thủ tướng chỉ đạo Bộ Y tế, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương khẩn trương rà soát, chấn chỉnh, thẩm định lại và thanh tra việc thực hiện các gói thầu mua sắm trang thiết bị y tế, vật tư tiêu hao, thuốc chữa bệnh… phục vụ công tác phòng chống dịch Covid-19.

Thủ tướng cũng đặc biệt lưu ý các gói thầu mua sắm hệ thống máy xét nghiệm sinh hóa, máy thở, khẩu trang y tế, hóa chất vật tư tiêu hao; nếu có dấu hiệu vi phạm pháp luật thì chuyển hồ sơ, tài liệu cho cơ quan điều tra để điều tra làm rõ, xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.