Xử lý dứt điểm tình trạng tàu cá neo đậu trái phép tại cảng Cửa Lò

Ðã nhiều năm nay, luôn có hàng chục tàu cá ngang nhiên vào chiếm dụng, neo đậu tại cảng biển quốc tế Cửa Lò làm ảnh hưởng xấu tới an ninh, an toàn hàng hải, nguy cơ làm mất thương hiệu và khả năng thu hút đầu tư phát triển cảng biển truyền thống lớn nhất Nghệ An.

Tàu cá ngư dân neo đậu trái phép tại các bến thuộc cảng biển quốc tế Cửa Lò.
Tàu cá ngư dân neo đậu trái phép tại các bến thuộc cảng biển quốc tế Cửa Lò.

Cảng Cửa Lò là cảng quốc tế tổng hợp đầu mối quốc gia loại 1, phục vụ vận chuyển hàng hóa nội địa, xuất nhập khẩu cho các tỉnh trong khu vực, nước bạn Lào và vùng đông bắc Thái-lan. Hằng năm, cảng quốc tế Cửa Lò tiếp nhận hàng nghìn lượt tàu biển nội địa và quốc tế vào xếp dỡ hàng với sản lượng hàng hóa thông qua cảng ngày càng tăng.

Tuy nhiên, có một thực trạng nhiều năm nay chưa được giải quyết, đó là tình trạng hàng chục tàu cá các loại của ngư dân phường Nghi Thủy, Nghi Tân,... thuộc thị xã Cửa Lò ngang nhiên vào chiếm dụng neo đậu trong khu vực cảng. Các tàu cá này thường xuyên neo, đậu chủ yếu ở các bến số 3, 4 và 5. Ðây là những bến cảng nước sâu, chuyên bốc dỡ hàng hóa cho tàu nước ngoài và tàu công-ten-nơ. Trên dãy cầu cảng từ các bến nêu trên, có hàng chục tàu cá của ngư dân neo đậu trong khu vực vùng nước cầu cảng và trên luồng tàu ra vào cảng. Trên cầu cảng ngư dân sử dụng mặt cầu làm nơi để sửa chữa ngư cụ, phơi lưới, bốc xếp hải sản, tiếp nhận hậu cần... Ðặc biệt, tại bến số 5 mới được đầu tư hơn 400 tỷ đồng xây dựng bảo đảm cho tàu 30.000 tấn cập cảng, tuy nhiên hiện không thể khai thác hiệu quả vì bị tàu cá chiếm dụng...

Giám đốc cảng Cửa Lò Trần Văn Ðạt cho biết: Tình trạng tàu cá của ngư dân vào chiếm cầu cảng và luồng tàu ra vào làm nơi neo đậu đã làm ảnh hưởng lớn tới an ninh, an toàn hàng hải đối với hoạt động của tàu hàng tại cảng. Ðã có không ít sự cố xảy ra giữa các tàu biển ra vào cảng và tàu cá, giữa ngư dân và thủy thủ…Từ đó, gây thiệt hại về kinh tế cho cảng Cửa Lò, các doanh nghiệp có hàng hóa xuất nhập khẩu qua cảng; làm xấu đi hình ảnh và thương hiệu cảng biển trong việc thu hút đầu tư, phát triển kinh tế biển của khu vực và của tỉnh Nghệ An.

Mặc dù các sự việc nêu trên đã được Công ty cổ phần Cảng Nghệ Tĩnh (Công ty mẹ của cảng Cửa Lò) nhiều lần có kiến nghị UBND tỉnh Nghệ An chỉ đạo các cơ quan chức năng, chuyên ngành, chính quyền thị xã Cửa Lò cùng các lực lượng liên quan có phương án phối hợp giải quyết triệt để tình trạng tàu cá ngang nhiên chiếm dụng luồng và cầu cảng Cửa Lò trong thời gian sớm nhất. Ðồng thời đề nghị UBND tỉnh Nghệ An tạo điều kiện cấp nguồn vốn bổ sung cho thị xã Cửa Lò sớm hoàn thành dự án nâng cấp bến cá tại phường Nghi Tân (nạo vét luồng, xây dựng cầu, bến mới phù hợp…) để đủ điều kiện di dời toàn bộ số tàu cá neo đậu trái phép nêu trên.

Ðã không ít lần thị xã Cửa Lò cùng các ngành chức năng vào cuộc giải quyết nhưng tình trạng đó không được chấm dứt mà ngày càng gia tăng. Phó Chủ tịch UBND thị xã Cửa Lò Võ Văn Hùng cho biết, thị xã cũng đã có một số giải pháp như tuyên truyền vận động ngư dân không chiếm dụng các cầu cảng Cửa Lò làm nơi neo đậu nhưng không đạt hiệu quả.

Tiếp xúc với bà con ngư dân được biết, do không có bến, biết việc đậu như vậy là vi phạm pháp luật nhưng không có cách nào khác. Ngư dân rất mong có một bến cá đủ điều kiện về cơ sở hạ tầng để vào neo đậu thuận lợi.

Ðược biết trước đây, thị xã Cửa Lò đã có xây dựng và thực hiện dự án cảng (bến) cá ở phường Nghi Tân để di chuyển số tàu cá thường xuyên neo đậu trái phép ở cảng Cửa Lò. Nhưng trong quá trình đầu tư, xây dựng do không kịp thời điều chỉnh thiết kế cảng cá này phù hợp sự phát triển của các đội tàu cá xa bờ của địa phương, dẫn tới số tàu đánh cá công suất lớn từ 350 đến 1.000 CV, mớn nước sâu không thể vào neo đậu. Trước tình trạng đó, nay thị xã Cửa Lò đã tiến hành xây dựng và thực hiện dự án "Xây dựng kè chống sạt lở bờ hữu sông Nam Cấm và nơi neo đậu tàu thuyền phòng tránh thiên tai phường Nghi Tân, giai đoạn 2" được UBND tỉnh Nghệ An phê duyệt năm 2016, với tổng mức đầu tư 76 tỷ đồng. Ðến nay nhiều hạng mục thi công đã hoàn thành với khối lượng ước đạt 50 tỷ đồng, nhưng mới giải ngân được 43,9 tỷ đồng. Trưởng phòng Quản lý đô thị thị xã Cửa Lò Hoàng Năng Hiệp cho biết, kế hoạch nguồn vốn bố trí cho dự án năm 2019 không có. Hiện UBND thị xã còn có tờ trình gửi các ngành chức năng và UBND tỉnh Nghệ An "Về việc bổ sung, điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án: Xây dựng kè chống sạt lở bờ hữu sông Nam Cấm và nơi neo đậu tàu thuyền phòng tránh thiên tai phường Nghi Tân, giai đoạn 2". Trong đó, bổ sung nguồn vốn còn thiếu mà trước mắt là ưu tiên cấp 14 tỷ đồng để xây dựng cầu tàu dài khoảng 120 mét, rộng 7 mét bảo đảm nơi neo đậu cho tàu thuyền và vận chuyển hải sản cho ngư dân...

Bên cạnh đó còn nảy sinh một số khó khăn vướng mắc khác, đó là để tăng năng lực cạnh tranh, đáp ứng nhu cầu vận tải, bến cảng số 5 cảng Cửa Lò do Công ty TNHH Cảng Cửa Lò phối hợp cảng Nghệ Tĩnh đầu tư đã hoàn thành và đưa vào khai thác từ gần một năm nay, tuy nhiên, hiện nay, chưa có đường vào bến số 5, hiện tại các phương tiện ra vào để tiếp nhận hàng đều phải đi vòng qua các bến số 1, 2, 3 và số 4 của cảng Cửa Lò làm mất an toàn giao thông nội bộ cảng.

Theo quy hoạch, đường vào bến cảng số 5 và số 6 cảng Cửa Lò có tuyến đường rộng 36 m, tuyến đường này nối vào quốc lộ 46. Ðể thực hiện dự án này, sẽ phải di dời khoảng 100 hộ dân nằm trước sát nhà điều hành cảng Cửa Lò. Hiện nay, thị xã Cửa Lò đang tiến hành lập dự án xây dựng tuyến đường này (kể cả việc di dời các hộ dân) cùng với việc mở rộng tuyến đường Bình Minh với tổng số vốn đầu tư gần 500 tỷ đồng. Tuy nhiên, đến nay, thị xã Cửa Lò chưa có nguồn vốn thực hiện cho nên việc bổ sung đầu tư tuyến đường vào bến số 5 và số 6 cảng Cửa Lò vẫn đang nằm trên giấy, gây khó khăn cho hoạt động kinh doanh cũng như giảm sức cạnh tranh của cảng Cửa Lò.

Trước thực trạng nêu trên, đề nghị tỉnh Nghệ An ưu tiên nguồn vốn, sớm chỉ đạo quyết liệt các cơ quan chức năng và thị xã Cửa Lò vào cuộc để sớm hoàn thành khu neo đậu tàu cá ở phường Nghi Tân, tuyến đường vào cầu cảng số 5 và số 6 cũng như nhanh chóng chấm dứt tình trạng tàu cá neo đậu trái phép lâu nay tại cảng biển quốc tế Cửa Lò.