Tận dụng cơ hội từ CPTPP

Chuẩn bị bắt kịp…

Theo tính toán của các chuyên gia, 11 nước tham gia CPTPP sẽ tạo ra một khu vực thương mại tự do thuộc hàng lớn nhất thế giới, với quy mô dân số hơn 500 triệu người và chiếm khoảng 13,5% GDP toàn cầu. Lợi ích mà các thành viên CPTPP nhận được từ tự do hóa thương mại sẽ vào khoảng 0,3% tổng GDP của các thành viên, tương ứng với 37,3 tỷ USD trong trung hạn. Hiệp định này cũng sẽ góp phần làm tăng phúc lợi toàn cầu lên khoảng 21 tỷ USD.

Việc tham gia CPTPP là động lực giúp Việt Nam nâng cao nội lực, đa dạng hóa thị trường để ứng phó với các tác động của kinh tế thế giới đang diễn biến phức tạp với chiều hướng bảo hộ thương mại gia tăng của các nền kinh tế lớn. Thuyết minh của Chính phủ cho thấy khi tham gia Hiệp định, GDP của Việt Nam có khả năng tăng thêm 1,32% tính đến năm 2035, trong trường hợp đồng thời cắt giảm thuế quan và tự do hóa dịch vụ, GDP có thể tăng thêm 2,01%. Với mức độ cam kết của các nước trong CPTPP, các mặt hàng xuất khẩu có thế mạnh của Việt Nam như nông, thủy sản, điện, điện tử… đều được xóa bỏ thuế ngay khi Hiệp định có hiệu lực. Tổng giá trị xuất khẩu của Việt Nam có thể tăng thêm 4,04% và nhập khẩu tăng thêm 3,8% vào năm 2035; tổng số việc làm tăng thêm hằng năm từ 20.000 đến 26.000 lao động.

Không những thế, việc phê chuẩn CPTPP còn là thể hiện cam kết hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, khẳng định vai trò, vị trí của nước ta trong khu vực Đông - Nam Á, châu Á - Thái Bình Dương và sẽ là cơ sở gia tăng sự tin cậy, tạo tiền đề quan trọng để Việt Nam thúc đẩy đàm phán, ký kết thành công các Hiệp định thương mại tự do khác, nhất là Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) và Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP).

Thời gian qua, Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành rà soát hàng trăm văn bản quy phạm pháp luật ở cấp Trung ương để kiến nghị sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với các cam kết trong Hiệp định; đồng thời kiến nghị áp dụng trực tiếp 15 cam kết/nhóm cam kết, và kiến nghị gia nhập thêm ba điều ước quốc tế…

… để tận dụng cơ hội thật sự hiệu quả

Một con số rất đáng chú ý do Ngân hàng Thế giới (WB) vừa công bố cho thấy, trên Bảng xếp hạng môi trường kinh doanh toàn cầu, Việt Nam đứng thứ 69 và xếp hạng cuối trong 11 nền kinh tế tham gia CPTPP. Kết quả này càng cho thấy, chặng đường để bắt kịp, đi cùng các nền kinh tế lớn còn rất nhiều thử thách. Không ai khác, chính chúng ta phải biết cách tự “sửa mình” để vượt lên ngoạn mục.

CPTPP hứa hẹn mang lại nhiều cơ hội: tăng lợi nhuận cho doanh nghiệp, có thêm nhiều việc làm cho người lao động, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, nâng cao đời sống nhân dân... Đây cũng là cơ hội để đa phương hóa các quan hệ kinh tế quốc tế, đưa nền kinh tế của nước ta thoát khỏi tình trạng phụ thuộc quá lớn vào một vài thị trường, bảo đảm sự phát triển tự chủ và bền vững.

Trong bối cảnh kinh tế thế giới có nhiều bất ổn, xung đột và chiến tranh thương mại leo thang thì những cơ hội này càng quý giá. Tuy nhiên, theo đại biểu Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, tất cả mới chỉ là cơ hội và cũng bởi kỳ vọng rất nhiều vào các cơ hội từ Hiệp định này, nên chúng ta cũng không thể không lo lắng. Theo ông Lộc, bài học từ việc thực hiện 10 FTA đang cho thấy rất rõ điều này. Chính các FTA từng hứa hẹn mang lại nhiều cơ hội, nhưng phần lợi ích thật sự đạt được của chúng ta còn khiêm tốn. Riêng các lợi ích từ ưu đãi thuế quan, trung bình chúng ta mới chỉ tận dụng được chưa đầy 40% và chủ yếu lại thuộc về các doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI). Hơn 60% còn lại, vì nhiều lý do khác nhau, đã tuột khỏi tay các doanh nghiệp Việt Nam.

Chung mối trăn trở, đại biểu Lê Thu Hà (đoàn Lào Cai) nhấn mạnh: Thu hút FDI cần chọn lọc và có điều kiện, không thu hút bằng mọi giá. Với thương mại, bên cạnh việc thực thi nghiêm túc các cam kết mở cửa thị trường, chúng ta cần hết sức coi trọng sử dụng các công cụ, biện pháp phòng vệ phù hợp với quy định thông lệ quốc tế để bảo vệ và phát triển sản xuất cũng như thị trường trong nước.

Có thể thấy, nỗ lực xuyên suốt, quyết định thành bại trong cuộc hội nhập này, suy cho cùng phụ thuộc vào nỗ lực “sửa mình” của chính chúng ta, bằng cách phải đẩy nhanh cải cách thể chế, nâng cao năng lực cạnh tranh. Và, cũng chẳng phải từ những điều to tát, vĩ mô, mà rào cản chúng ta cần vượt qua nhiều khi lại nằm ở chính những điều nhỏ nhặt, giản dị. Thực tiễn đang đòi hỏi sự nỗ lực của mỗi người. Trước tiên là từ mỗi cán bộ, công chức, viên chức cần thu hẹp khoảng cách giữa lời nói và việc làm, thường trực ý thức trách nhiệm cao. Trong hành pháp, cần kiên trì gỡ bỏ từng loại giấy phép con, từng thủ tục hành chính đang gây phiền hà cho người dân và doanh nghiệp, luôn thượng tôn pháp luật, thúc đẩy hiệu quả công cuộc phòng, chống tham nhũng, lãng phí...

Có như thế, mới mong xóa bỏ mọi rào cản, vướng víu để tập trung cho mục tiêu rộng mở phía trước, tiếp sức cho công cuộc khởi nghiệp của toàn dân, của quốc gia vững bước trên con đường thịnh vượng. Muốn thế, không thể đi một mình, chúng ta phải đi cùng nhau.