Sức hấp dẫn của phóng sự, điều tra trên Nhân Dân cuối tuần

Gần bốn thập kỷ công tác ở báo Nhân Dân, có thể nói nhiều năm tháng chuyên được đi viết phóng sự, điều tra cho Nhân Dân cuối tuần và tờ nhật báo là niềm hạnh phúc và rất đáng ghi nhớ đối với đời làm báo, một phóng viên, một thợ viết như tôi.

Nhà báo Đỗ Quảng (người áo trắng đứng giữa) tác nghiệp tại cảng Hải Phòng trong những ngày Mỹ mở chiến dịch Sấm Rền ném bom thả mìn, thủy lôi phong tỏa các tàu ra vào cảng.
Nhà báo Đỗ Quảng (người áo trắng đứng giữa) tác nghiệp tại cảng Hải Phòng trong những ngày Mỹ mở chiến dịch Sấm Rền ném bom thả mìn, thủy lôi phong tỏa các tàu ra vào cảng.

Một ấn phẩm báo chí ra mắt bạn đọc để trình làng vốn liếng trong tay ít nhất phải chuẩn bị được năm số báo dự phòng. Nhân Dân cuối tuần cũng không ngoại lệ. Tôi được điều về Nhân Dân cuối tuần từ những ngày đầu tiên. Được giao viết phóng sự, điều tra làm cho năm số liền ra mắt bạn đọc. Nhưng liên tục chín số, số nào cũng có phóng sự điều tra của Đỗ Quảng. Rặt là những chuyện nhức nhối của xã hội sau khi đất nước bước vào công cuộc đổi mới. Buôn lậu, đĩ điếm, hàng giả, lợi dụng chức quyền ăn hối lộ, hà lạm của cải nhà nước, đục khoét của dân; một số người quyền thế nhiều liền thoái hóa biến chất ăn chơi sa đọa, ức hiếp người dân, trù úm, triệt hạ những cán bộ, đảng viên dám tố cáo, đấu tranh với những tiêu cực của xã hội.

Hầu hết những vấn đề nhức nhối nêu trên, các phóng sự, điều tra tờ Nhân Dân cuối tuần đều đăng tải trên báo - gây được tiếng vang trong xã hội, thật sự thu hút bạn đọc, góp phần lấy lại niềm tin của người dân đối với Đảng, Nhà nước cùng sự công bằng, thượng tôn pháp luật.

Cách đây 30 năm, hồi ấy Báo Nhân Dân, trong đó có ấn phẩm Nhân Dân cuối tuần… như là một địa chỉ tin cậy, một nơi chia sẻ, bộc bạch hết những góc khuất của xã hội, vui buồn, cung cấp tài liệu, tố giác tội phạm của đông đảo bạn đọc, người dân.

Từ nguồn thông tin, tài liệu sơ khởi này, bạn đọc đã cung cấp cho báo nhiều vụ việc nghiêm trọng không dễ nhìn thấy. Nó là nguồn cảm hứng, thôi thúc mạnh mẽ những nhà báo đam mê nghề nghiệp, dám dấn thân nhập cuộc tìm hiểu sự thật vì lợi ích chung của xã hội… thông qua những bài phóng sự, điều tra hấp dẫn, thu hút bạn đọc.

Hàng loạt phóng sự, điều tra trên Nhân Dân cuối tuần được chú ý, dư luận hoan nghênh. Trong đó có những bài của phóng viên Nhân Dân cuối tuần trực tiếp tác nghiệp, dấn thân tìm hiểu sự thật, thu thập tài liệu với tinh thần trách nhiệm công dân người làm báo để viết bài. Đó là những phóng sự, điều tra mang thương hiệu dấu ấn của Nhân Dân cuối tuần: Sân bay Nội Bài vùng ẩm và điểm nóng; Vùng thánh địa buôn lậu; Diện mạo mẹ mìn mới; Bà chúa lừa đảo; Theo tàu lên xứ Lạng niềm vui và nỗi lo; Thư ký tòa thượng thẩm ra trước vành móng ngựa; Phó Chánh án quận “cò mồi” cho quan thượng thẩm ăn hối lộ; Phía sau những lời buộc tội; Lời cảnh báo từ một vụ cưỡng chế; Thủ phạm hay nạn nhân?; Có phải đây là nỗi oan cứu người chống tham nhũng?; vân vân… và còn nhiều lắm những phóng sự, điều tra gây ấn tượng mạnh và được dư luận quan tâm. Số báo nào có phóng sự, điều tra đăng Nhân Dân cuối tuần, y rằng số báo đó tăng số lượng phát hành. Nhiều hôm cháy hàng. Có những bạn đọc đi bộ, đạp xe đạp đến 71 Hàng Trống (Hà Nội), vào tận văn phòng Tòa soạn xin mua một tờ báo lẻ Nhân Dân cuối tuần. Báo hết thì năn nỉ mượn số báo lưu làm tư liệu đem ra hàng phô-tô. Chuyện này không hiếm.

Ba mươi năm rồi, kể từ khi Nhân Dân cuối tuần ra số đầu tiên cho đến bây giờ, tôi vẫn còn nhớ. Vợ chồng chị Mai Nhiễu làm công tác phát hành báo chí đã mấy chục năm nay, uy tín và kinh nghiệm có thừa, hồi đó, trước khi đặt số lượng báo phát hành bên nhà in để rải cho các sạp báo trong thành phố và các tỉnh lân cận, số lượng nhiều hay ít, là “trinh sát” trước xem Nhân Dân cuối tuần số ra ngày hôm đó có phóng sự, điều tra hay không. Thế mà có số báo cháy hàng, có sạp báo phải phô-tô các bài phóng sự, điều tra để bán cho bạn đọc theo yêu cầu.

Nhiều phóng sự, điều tra đăng trên Nhân Dân cuối tuần là khởi nguồn phát hiện những vụ tiêu cực, cả những vụ án được phanh phui đưa ra ánh sáng. Kẻ phạm tội phải ra đứng trước vành móng ngựa. Người oan được minh oan giải tỏa. Mấy chục năm rồi, tôi vẫn không thể nào quên: Ông Nguyễn Thanh Lân, nguyên là Trung tá Hải quân quân đội Sài Gòn thời Mỹ - ngụy, bay từ TP Hồ Chí Minh ra Hà Nội, đến tòa soạn ở 71 Hàng Trống, xin gặp bằng được lãnh đạo của báo để gửi lời cảm ơn tờ báo của Đảng đã minh oan cho ông về tội đưa hối lộ quan tòa, mà thoát khỏi vòng lao lý. Hai vị quan tòa ăn hối lộ vu cáo cho ông đã phải ra hầu tòa. Ông Nguyễn Hữu Hoàng, cán bộ hưu trí, 48 năm tuổi Đảng, 34 tuổi quân, ở thôn Bái Ân, thị trấn Nghĩa Đô, Từ Liêm, Hà Nội. Ông cùng với các đồng chí của mình phanh phui một vụ tham ô, tham nhũng của nhóm lợi ích cầm quyền, ông bị trù dập. Họ cố kết với nhau, lợi dụng chức quyền khai trừ ông ra khỏi Đảng. Nhân Dân cuối tuần vào cuộc, bằng những phóng sự điều tra đi tới cùng của sự thật, Thành ủy Hà Nội đã trả lại danh hiệu đảng viên cao quý cho ông và công lý đã được thực thi…

Đó là phần thưởng cao quý đối với người làm báo, không dễ gì so sánh nổi.