Vượt nghịch cảnh bước lên đỉnh châu lục

Ngã ở đâu, đứng lên ở đó

Được phát hiện từ giải Hội khỏe Phù Đổng năm 14 tuổi, cô gái người Mường Quách Thị Lan đã lập tức đồng ý rời nhà lên tỉnh tập luyện vì vừa được bao cấp ăn ở lại có thêm vài trăm nghìn mỗi tháng gửi về nhà. Cũng chính từ suy nghĩ đơn giản ấy, Lan lao vào tập luyện miệt mài đến mức mê mải, để rồi những tố chất cùng sức vóc hơn người đã sớm phát lộ một cách đáng kinh ngạc.

Ở ngay lần đầu “trình làng” tại giải VĐQG 2012, gương mặt lạ hoắc này đã khiến cả làng điền kinh choáng váng khi đoạt ngay tấm HCV nội dung 400 m rào với thông số phá kỷ lục tồn tại tới 10 năm. Ngay lập tức, Lan được đặc cách triệu tập vào ĐTQG. Thêm một năm ăn tập, thiếu nữ có hình thể vượt trội đã đạt tới trình độ để được giao phó trọng trách giành vàng SEA Games, thậm chí châu lục. Và kể từ đây, nghiệp đấu của tuyển thủ họ Quách đã luôn song hành giữa ranh giới của chiến thắng cùng thất bại, với những thử thách ghê gớm.

Kỳ SEA Games đầu tiên của mình, năm 2013, tài năng 18 tuổi đã phải nếm trải nỗi đau và sự nuối tiếc để đời khi để vuột tấm HCV 400 m rào nữ tưởng như trong tầm tay. Dù sớm vượt lên dẫn đầu, bỏ xa các đối thủ song chẳng hiểu tại sao Lan lại đuối sức trong những mét cuối, quỵ ngã ngay trên vạch đích, bất tỉnh. Bi kịch của Lan còn nhân lên nhiều lần vì trước đó đã được đầu tư tiền tỷ sang Mỹ tập huấn.

Sau cú ngã đớn đau ấy, Lan quyết tâm “ngã ở đâu đứng, lên ở chỗ đó” với những buổi tập có khối lượng liên tục được nâng cao. Để rồi đúng một năm sau, tại ASIAD 2014, cô đã tạo nên cơn địa chấn với tấm HCB lịch sử ở đường chạy 400 m nữ khi chỉ chịu thua đối thủ người Bahrain nhập tịch từ châu Phi. Như một nghịch lý, từ kỳ tích ASIAD, Lan được đầu tư chuyên biệt hơn, được kỳ vọng hơn, vẫn tập luyện hết sức chuyên nghiệp nhưng lại luôn bị thành công ngoảnh mặt. Sự tụt dốc phong độ của nhà Á quân ASIAD kéo dài tới bốn năm và có thời điểm tưởng như không thể cứu vãn. Lan chỉ là bóng mờ bên cạnh đàn chị Nguyễn Thị Huyền chỉ quanh năm suốt tháng rèn tập trong nước. Việc không thể giành nổi tấm HCV cá nhân nào ở SEA Games là nỗi ám ảnh với Lan.

Tuy nhiên điều quan trọng, Lan không bao giờ nản, thay vào đó cứ lặng lẽ rèn điểm mạnh, vượt điểm yếu để sẵn sàng cho sự trở lại. Và đó chính là năm 2018, khi Lan đã tạo nên một cuộc bùng nổ khó tin bên người thầy mới Vũ Ngọc Lợi. Trong vai người đóng thế Nguyễn Thị Huyền bất ngờ nghỉ thi đấu, Lan đã có một màn trình diễn siêu hạng trên đường chạy 400 m rào, để giành tấm HCB và vẫn chỉ chịu thua một đối thủ người Bahrain nhập tịch châu Phi khác. Ngoạn mục không kém, Lan còn làm đầu tàu để mang về cho điền kinh Việt tấm HCĐ nội dung tiếp sức 4x400 m nữ.

Năm 2019, chân chạy xứ Mường lại tiếp tục có bước đột phá mới khi trở thành VĐV điền kinh Việt Nam thứ tư đoạt HCV ở giải vô địch châu Á danh giá, với màn trình diễn chói sáng trên đường chạy 400 m rào. Tháng 6 vừa qua, Lan lại bùng nổ với hai lần đăng quang ở một cuộc đấu tầm cỡ châu lục khác - Asian Grand Prix. Giờ đây cô gái tuổi Hợi này đang bước vào độ chín nhất trong sự nghiệp. Những thử thách, sự đen đủi dường như đã ở sau lưng. Giới chuyên gia cũng dự báo 2019 sẽ là “năm của Quách Thị Lan”. Với những gì đã thể hiện, cô đang được kỳ vọng sẽ rực sáng tại SEA Games, với khả năng có thể giành tới bốn HCV (400 m, 400 m rào, tiếp sức 4 x 400 m nữ, tiếp sức 4 x 400 m nam nữ).

Cùng anh trai trong cuộc “song hành” đặc biệt

Hành trình bước lên đỉnh châu lục của Quách Thị Lan vô cùng đặc biệt và thú vị vì luôn có sự song hành của người anh trai ruột Quách Công Lịch. Hơn em hai tuổi nhưng Lịch lại đến với điền kinh sau Lan. Ban đầu Lịch đã bị bố mẹ kịch liệt phản đối vì cho rằng nhà đã có một cô con gái theo thể thao là quá đủ. Cuối cùng cả hai anh em đã phải nỗ lực thuyết phục bền bỉ trong mấy tháng trời mới nhận được cái gật đầu.

Như một định mệnh, dù xuất phát điểm là nhảy cao song Lịch chỉ thật sự chứng tỏ được tố chất của mình khi chuyển sang tập luyện các nội dung 400 m và 400 m rào giống như em gái. Cũng giống hệt Lan, Lịch đã tỏa sáng tại giải điền kinh VĐQG 2012 với một tấm HCV 400 m rào, rồi tiếp bước em gái thẳng tiến vào ĐTQG. Họ đã tạo nên một hiện tượng có một không hai ở làng điền kinh Việt Nam.

Cũng kể từ đó, người anh trai ấy đã trở thành một người đồng đội, một trợ thủ đắc lực, một người bạn tâm giao sát cánh cùng Lan trong từng bữa ăn, mỗi buổi tập. Họ cùng trải qua những niềm vui chiến thắng, cùng những nỗi buồn thất bại. Trong những bước tiến, cuộc vượt khó ngoạn mục của Lan, nhất là những tình huống nguy nan, có vai trò lớn của Quách Công Lịch.

Hoàn thành cực tốt sứ mệnh của một người anh - người đồng đội và quân xanh cho em gái, song chính Lịch lại chịu nhiều thua thiệt, đen đủi trong nghiệp đấu của mình. Về thành tích, Lịch thua xa Lan, thậm chí từng trải qua những thất bại tức tưởi và đau đớn, bất chấp luôn quyết tâm và nỗ lực cao độ. Thế nhưng, bản thân Lịch chưa bao giờ chạnh lòng trước thành công vượt trội của em gái, ngược lại còn coi đó như một động lực để phấn đấu hết mình. Sau một kỳ ASIAD thảm bại vì chấn thương, Lịch đang trở lại mạnh mẽ, từ những buổi tập mê mải với khối lượng và cường độ ngày một tăng cao.

Lan mới 24 tuổi, còn Lịch 26. Trước mắt họ là cả bầu trời sáng rộng, là những đỉnh cao vẫy gọi. Với họ, đường chạy là tình yêu và đam mê, mỗi buổi tập là một niềm vui thật tự nhiên và bình dị.

Hai anh em Lịch và Lan luôn sát cánh cùng nhau. Ảnh trong bài: VIỆT ĐẶNG