Hồi sinh nhờ những ngôi nhà... siêu rẻ

Gần đây ở một số nước châu Âu, đặc biệt là Italy đang thịnh hành việc mua bán những ngôi nhà với mức giá không tưởng... 1 euro. Sáng kiến này đã mở đầu cho một ngành kinh doanh triển vọng bởi cung và cầu đều đang phát triển. Ngày càng có nhiều nơi khác học tập cách làm này để giải quyết những vấn đề của mình, bao gồm “giải cứu” những ngôi làng, thị trấn nhỏ bị bỏ quên, bảo tồn những di sản văn hóa, lịch sử, góp phần giải quyết khủng hoảng nhân khẩu, vực dậy kinh tế địa phương...

Thị trấn Sambuca vắng vẻ cần có thêm cư dân đến sinh sống. Ảnh | People
Thị trấn Sambuca vắng vẻ cần có thêm cư dân đến sinh sống. Ảnh | People

Từ “điểm nóng” Sicily

Một năm trở lại đây, nhiều thị trấn nhỏ tại Sicily đều rao bán những ngôi nhà bỏ hoang với mức giá rẻ như cho không nhằm thu hút các cư dân mới để hồi sinh những ngôi làng đang chết. Lối sống, văn hóa và truyền thống ẩm thực, cảnh quan thiên nhiên mê hồn ở Sicily chính là những điểm cuốn hút của vùng đất này.

Sambuca, tên tiếng Arab cổ có nghĩa là Thành phố tráng lệ, là một trong những ngôi làng “ăn khách” nhất ở Sicily - nơi hội tụ của các nền văn minh Địa Trung Hải. Lối kiến trúc cổ điển với các nhà thờ mái vòm hình tròn giống trong các câu chuyện cổ Arab, khiến nơi đây trở thành một địa điểm thu hút những người đang quan tâm tìm mua nhà với giá 1 euro.

Mặc dù có những điều kiện kèm theo khá khắt khe, nhưng chỉ vài ngày sau khi thông tin rao bán được đăng tải, chính quyền địa phương đã nhận được gần 40.000 email, nhiều ngôi nhà đã được bán và số lượng vẫn đang tiếp tục tăng. Phó Thị trưởng Sambuca, ông Giuseppe Cacioppo đã dẫn một nữ doanh nhân trẻ Trung Quốc đi vòng quanh thị trấn để xem các ngôi nhà ở đây. Nữ doanh nhân này muốn mua một ngôi nhà cũ bị bỏ hoang có sân theo phong cách Arab. Cũng như nhiều du khách châu Á bị chinh phục bởi vẻ đẹp của Sambuca, cô lập tức đặt vé máy bay tới đây sau khi biết tin các ngôi nhà bỏ hoang ở đây được rao bán với giá 1 euro.

Ngôi làng này là một “gợi ý” cho các ngôi làng và thị trấn khác học tập theo cách làm này. Thị trấn Mussomeli sau khi rao bán 100 căn nhà bỏ hoang đã hứa sẽ bổ sung thêm 400 căn khác vào danh sách này. Trang web của thị trấn còn có một bản đồ để người xem tương tác với thông tin chi tiết về từng ngôi nhà bằng tiếng Anh. Chính quyền ở các thị trấn Gangi, Salemi, Carrega Ligure cũng đang rao bán nhà giá 1 euro.

Hồi sinh nhờ những ngôi nhà... siêu rẻ ảnh 1

Cảnh sắc tuyệt đẹp ở vùng Molise khiến những ngôi nhà hoang trở nên hấp dẫn đối với những “đại gia” muốn tìm nơi nghỉ dưỡng. Ảnh | Getty Images

Biến nhà hoang thành nguồn lực bảo tồn văn hóa di sản

Italy nổi tiếng vì có tới 51 di sản văn hóa thế giới được UNESCO công nhận, đang phát triển sáng kiến bán nhà 1 euro, không chỉ nhằm cứu vãn tình hình suy giảm dân số ở vùng nông thôn, những ngôi làng và thành phố bị bỏ quên, mà còn để giữ gìn những giá trị văn hóa lâu đời. Bởi cũng giống như nhiều nước châu Âu, chỉ một phần nhỏ các di sản nghệ thuật và lịch sử văn hóa nằm trong các bảo tàng, phần còn lại nằm rải rác ở các thành phố và vùng nông thôn. Nhưng những di sản giá trị này đang trong tình trạng bị “bỏ rơi” và nếu không kịp thời có biện pháp cứu vãn sẽ bị quên lãng. Vì vậy, sáng kiến bán nhà 1 euro không chỉ san bớt gánh nặng quản lý những ngôi nhà bỏ hoang, mà còn trở thành một nguồn lực để bảo tồn và phát triển văn hóa.

Từ vài chục năm trước, Italy đã trải qua thời kỳ khủng hoảng nhân khẩu học bởi sự suy giảm mạnh tỷ lệ sinh đẻ và sự gia tăng di cư của những người trẻ tuổi sang các nước châu Âu khác, hoặc rời bỏ nông thôn và các thị trấn nhỏ để lên các thành phố lớn tìm việc làm. Thực trạng này khiến những ngôi nhà bị bỏ hoang xuất hiện ngày càng nhiều. Các chính quyền địa phương buộc phải có chính sách mới thu hút dân cư tới sinh sống.

Không chỉ có giá trị về văn hóa, lịch sử, những ngôi nhà bỏ hoang ở châu Âu nhìn chung thường ở nơi có cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, lý tưởng cho các kỳ nghỉ dưỡng. Sambuca từng được đề cử vào danh sách bình chọn những thị trấn đẹp nhất ở Italy năm 2016. Vì vậy, nhiều người khá giả muốn sở hữu một ngôi nhà ở đây để làm nơi nghỉ dưỡng. Những ngôi nhà sập sệ, xuống cấp, không điện, không nước giá bèo vì thế vẫn hấp dẫn họ.

Điều kiện khắt khe vẫn hút khách

Nhưng cũng không dễ dàng để mua được những ngôi nhà vô chủ giá rẻ như vậy. Đầu tiên là vì số lượng người tìm mua cũng không phải ít, thứ nữa là những điều kiện kèm theo chẳng ở hề đơn giản. Nữ doanh nhân trên đã phải cạnh tranh bằng cách rút thăm mới mua được ngôi nhà ưng ý vì cũng có một khách hàng khác đưa ra đề ngh mua vi mc giá tương đương 10.000 euro. Chính sách bán nhà là bán cho bt k ai mun chuyn ti đây sinh sng thông qua mt cuc đấu giá bt đầu t 1 euro. Ngay sau ngày chính quyn Sampuca công b thông tin rao bán nhà, chuông đin thoi ca văn phòng hi đồng th trn reo liên tc bi các cuc gi t khp nơi gi ti hi thông tin v nhng ngôi nhà. Hàng trăm người t Anh, Dubai, Panama và Nga đã có mt th trn để đi xem nhng căn nhà được đấu giá.

Theo điều kiện pháp lý, chủ sở hữu mới phải trả khoản tiền đặt cọc 5.000 euro và cam kết cải tạo căn nhà trong vòng ba năm. Nếu không đáp ứng đúng thời hạn này họ sẽ mất số tiền cọc. Người mua buộc phải trình lên một kế hoạch cải tổ và khôi phục ngôi nhà trong vòng một năm kể từ ngày mua, và bắt đầu trong vòng hai tháng kể từ ngày nhận giấy phép xây dựng. Nếu không tuân thủ, chính quyền sẽ thu hồi tài sản. Nếu sử dụng căn nhà vào mục đích kinh doanh, chủ nhân mới sẽ phải nộp thêm một số loại thuế phí khác. Đơn đăng ký mua nhà trên trang web của chính quyền thị trấn Zungoli ở vùng Campania gần Napoli, quy định rõ luôn các nghĩa vụ của người mua, bao gồm việc cung cấp thông tin chi tiết về cách sử dụng ngôi nhà.

Trong quá trình sửa chữa và phục hồi tái sử dụng các ngôi nhà hoang, một trong những điều kiện và các nhà chức trách đặt ra cho các chủ nhân mới đó phải giảm thiểu các can thiệp gây biến đổi nguyên trạng, nhằm giữ gìn bản sắc lịch sử và văn hóa.

Nhưng dù vậy, chiêu hút khách với mức giá siêu rẻ vẫn có thể coi là thành công, bằng chứng là số lượng khách quan tâm từ khắp các châu lục ngày càng tăng và số khách chịu rút hầu bao để đáp ứng các điều kiện khó khăn kèm theo cũng không nhỏ. Nhờ cách này, các chính quyền địa phương vừa không mất tiền chi phí quản lý những ngôi nhà hoang, vừa bổ sung đáng kể cho ngân sách thành phố nhờ các khoản thu thuế, phí đánh vào các chủ nhân mới...

Kinh nghiệm của Italy về áp dụng sáng kiến bán nhà 1 euro đã và đang được nhiều nước học tập theo, nhất là quốc gia láng giềng Pháp, kế đó là Bỉ, Thụy Sĩ... Với mức giá rao bán không thể rẻ hơn, chính quyền thị trấn Roubaix ở phía bắc nước Pháp, hy vọng khôi phục những ngôi nhà bị bỏ hoang và người mua sẽ ở lại thị trấn ít nhất 5 năm. Còn ở Mỹ, những năm gần đây cũng thịnh hành xu thế bán nhà khó tin này. Với 500 căn nhà bỏ hoang được rao bán ở St. Louis, bang Missouri, cơ hội mua được một căn nhà chỉ 1 USD ở đây khá lớn. Các thành phố như Buffalo, New York và Gary, Indiana cũng từng đưa ra chương trình tương tự. Còn tại Nhật, không chỉ bán nhà với giá siêu rẻ, nhiều vùng quê ở đất nước Mặt trời mọc thậm chí còn tặng không nhà cho những ai sẵn sàng sửa chữa và tới sống tại đó.