Dân Đà Sơn vẫn “khát”

Trưa 1-6, chúng tôi có mặt tại khối phố Đà Sơn (phường Hòa Khánh Nan, quận Liên Chiểu, TP Đà Nẵng), nơi điểm trũng giáp ranh của bãi rác Khánh Sơn và Trung tâm chế biến gia súc gia cầm Đà Nẵng. Trời nắng bong. Đây là khu vực người dân chịu ảnh hưởng trực tiếp từ ô nhiễm môi trường, nguồn nước, không khí. Nơi này, cách đây khoảng một tháng, nguồn nước sạch bị hao hụt, không đủ để dùng. Lúc trước dân Đà Sơn chỉ vài trăm hộ nên đường ống cũ đã không đáp ứng được nguồn nước sạch về dẫn đến tình trạng người dân khu vực này cứ trắng đêm thức để thay nhau hứng từng can nước mang nước về sinh hoạt.

Dọc các đường kiệt nhỏ dẫn vào khu dân cư Đà Sơn, không ít hình ảnh nguồn nước thải đen đục rỉ chảy men theo những đường ống dọc các bờ tường mà dân nơi đây tự tạo. Một số ngôi nhà bỏ hoang vì nước thải đọng đen kịt.

Lý giải về việc nước thải ứ đọng, nhiều hộ dân cho hay, trước đây khu vực này có đường cống nhưng thời gian gần đây, số người dân cơ học đến đây mua đất, làm nhà nhiều nên dẫn đến việc đường cống bị chặn hoặc vô tình vùi lấp. Nước không có đường ống nên không có đường thoát và gây nên tình trạng “ô nhiễm kép”. Chị Đinh Thị Diệu, tổ dân phố 42 khu Đà Sơn, phường Hòa Khánh Nam, quận Liên Chiểu cho biết, sáu năm chị về đây sinh sống, nguồn nước giếng từ bình thường chuyển qua đen đục và bây giờ là màu vàng, cũng chỉ dùng để tưới cây nhưng do nhiễm bẩn quá nên những thời điểm cao điểm thiếu nước sạch, nhà phải mua nước bình về sử dụng. Đến nay, đã có nước sạch sử dụng nhưng chị tha thiết đề xuất chính quyền các cấp cần có phương án triển khai hệ thống cống rãnh để mùa mưa tới nước không ngập nhà dân. Nước mưa kèm nước thải trên bãi rác chảy xuống, dân không thở nổi.

Chị Đinh Thị Diệu với nguồn nước giếng màu vàng.

Chị Diệu bộc bạch: “Nhà tôi có hai cháu nhỏ, chịu ô nhiễm mãi cũng thành quen, cứ lạy trời sao cho các con không bị đau ốm bệnh tật gì. Sinh ra và lớn lên tại đây, cũng không biết phải đi đâu nên đành sống chung với lũ. Có những thời điểm mùi bốc nặng quá, tôi đóng cửa mẹ con ngồi trong nhà, vẫn bị hôi nhưng còn đỡ hơn ở ngoài đường. Giờ thì đỡ nhiều, nhưng tôi tha thiết kiến nghị các cấp chính quyền làm cống thoát nước trong khu dân cư cho dân vì hệ thống cống bị bít lại hoặc không có nên ngay thời điểm nắng nóng này, nhiều nhà và đường kiệt vẫn đọng nước đen ngòm”.

Ông Trần Quyên, 70 tuổi, tổ dân phố 42, thôn Đà Sơn chia sẻ: Ở đây có hai cái giếng nhưng ô nhiễm, giếng khoan thì càng không thể sử dụng. Cách đây một tháng, cứ đêm là hai vợ chồng thay nhau đi canh hứng nước mang về sinh hoạt vì nước chảy quá yếu, nhỏ giọt. Nay thì đã đỡ hơn, nhưng về lâu dài thì chưa biết cuộc sống bà con nơi đây sẽ còn gặp những khó khăn gì. Nhiều vấn đề về sức khỏe người dân nhưng hiện tại, đang vào thời điểm giao mùa, khu vực này lại lắm muỗi vì ô nhiễm bủa vây nên đề nghị chính quyền định kỳ phun thuốc diệt muỗi chống sốt xuất huyết cho dân.

Nước thải bao quanh một ngôi nhà.

Bà Huỳnh Thị Phát, tổ trưởng tổ dân phố 42, Đà Sơn, cho biết, bà đã nhiều lần kiến nghị tại các cuộc họp tổ dân phố, phường, tiếp xúc cử tri về việc chính quyền các cấp cần sớm xử lý, làm lại cái cống giữa trong khu dân cư để mưa thì nước thải ngập nhà và mùa nắng thì không ngập úng. Mặc dù mùi hôi cũng đỡ hơn, tiến bộ hơn xưa nhưng thành phố cần hiểu được nỗi khổ của dân, hãy vì cuộc sống và tính mạng của người dân.

Đoàn của chúng tôi, những nhà báo đến từ nhiều cơ quan báo chí trong khu vực miền trung và Viện đào tạo báo chí FOJO (Thụy Điển), đang đi thực tế về tình hình khát nước sạch và ô nhiễm nguồn nước tại điểm nóng Đà Sơn. Những bức ảnh, clip chúng tôi ghi lại là dòng kênh nước đen nghịt bưng bưng giữa trưa nắng, nhìn nguồn nước được chị Đinh Thị Diệu múc lên từ giếng với màu vàng quánh, những căn nhà bị bủa vây bởi nước thải đóng váng… Hình như, dân nơi này đang khát nhiều nỗi: khát nước và không khí; khát một giấc ngủ ngon giữa thành phố này.

Đồng nghiệp tôi, nhà báo Naomi Goldsmith-chuyên gia tư vấn của Dự án vùng của Học viện Báo chí và Tuyên truyền, Viện đào tạo báo chí FOJO nói với tôi, những vấn đề về tài nguyên nước đang nóng lên trên toàn cầu. Bà hi vọng những đứa trẻ lớn lên tại vùng Đà Sơn này, sẽ có một cuộc sống thật khỏe mạnh và sớm được thở không khí trong lành.

Dân Đà Sơn vẫn khát.