Cổ phần hóa Công ty TNHH một thành viên Lọc hóa dầu Bình Sơn

Nhiều tín hiệu lạc quan

Phương án cổ phần hóa (CPH) Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên Lọc hóa dầu Bình Sơn - BSR (trực thuộc Tập đoàn Dầu khí Việt Nam) vừa được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt ngày 8-12. Trước đó, hàng loạt công ty, tập đoàn dầu khí lớn trên thế giới và khu vực đã đến tìm hiểu cơ hội hợp tác tại BSR là tín hiệu lạc quan hứa hẹn CPH thành công một công ty vận hành nhà máy lọc dầu đầu tiên của Việt Nam, cung cấp 1/3 lượng xăng dầu trong nước. Ngành công nghiệp hóa dầu của Việt Nam sẽ là một trong những lựa chọn chiến lược và hấp dẫn nhất của các nhà đầu tư (NÐT).

Nhà máy lọc dầu Dung Quất.
Nhà máy lọc dầu Dung Quất.

Sức hút nhà đầu tư

Theo phương án cổ phần hóa đã được phê duyệt, BSR có vốn điều lệ hơn 31.004 tỷ đồng, với cơ cấu Tập đoàn Dầu khí Việt Nam nắm giữ là 1 tỷ 333 triệu 214 nghìn 835 cổ phần, chiếm 43% vốn điều lệ; cổ phần bán ưu đãi cho người lao động trong doanh nghiệp (DN) là 6 triệu 483 nghìn cổ phần, chiếm 0,21% vốn điều lệ; 241 triệu 556 nghìn 969 cổ phần bán đấu giá công khai, chiếm 7,79% vốn điều lệ; 1 tỷ 519 triệu 244 nghìn 812 cổ phần bán cho NĐT chiến lược, chiếm 49% vốn điều lệ, mệnh giá 10.000 đồng/cổ phần; đấu giá công khai bán cổ phần ra công chúng với giá khởi điểm là 14.600 đồng/cổ phần. Theo lãnh đạo công ty, tại Sở giao dịch chứng khoán TP Hồ Chí Minh ngày 17 - 1- 2018, BSR dự kiến bán đấu giá công khai lần đầu ra công chúng (IPO) 7,79% vốn điều lệ tương đương 242 triệu cổ phần, theo tính toán thu về cho Nhà nước khoảng 4.000 tỷ đồng, giai đoạn tiếp theo bán cho NĐT chiến lược 49%, thu về cho Nhà nước gần một tỷ USD.

Tiến trình CPH được BSR chú trọng. Từ năm 2016, công ty tập trung tìm kiếm, gửi thư mời các NĐT chiến lược đáp ứng các tiêu chí như: có năng lực tài chính và kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh hai năm gần nhất tính đến thời điểm đăng ký mua cổ phần có lãi, không có lỗ lũy kế; có vốn chủ sở hữu trên báo cáo tài chính kiểm toán tại năm tài chính gần nhất so với thời điểm chào bán tối thiểu từ 10.000 tỷ đồng trở lên; ưu tiên các NĐT chiến lược có kinh nghiệm vận hành nhà máy lọc dầu (NMLD) và/hoặc có tiềm lực về thị trường/có hệ thống phân phối xăng dầu để hỗ trợ DN sau CPH. Tín hiệu đáng mừng là trong những tháng cuối năm 2017, BSR nhận được phản hồi và làm việc trực tiếp với 17 quỹ đầu tư và năm đối tác là các tập đoàn lớn muốn tham gia làm đối tác chiến lược, trong đó có hai công ty World Petro (Mỹ) và MacronPetro Petroleum (châu Phi) kinh doanh lĩnh vực hóa dầu định mua tối đa cổ phần cho phép (ở mức 49%). Cao điểm trong tháng 11 vừa qua, hàng loạt công ty, tập đoàn dầu khí lớn trên thế giới và khu vực đã đến tìm hiểu cơ hội hợp tác tại BSR. Điển hình là Tập đoàn Năng lượng Repsol với năng lực lọc dầu chiếm 58% sản lượng toàn Tây Ban Nha và có dự án dầu khí ở 37 quốc gia mong muốn không chỉ sở hữu cổ phần tại BSR mà còn tham gia sâu hơn vào công tác quản trị, điều hành, thương mại, mua bán dầu thô... của NMLD Dung Quất. Với thế mạnh trong lĩnh vực cung cấp phần mềm quản lý an toàn quy trình vận hành NMLD, hóa chất; chuỗi cung ứng trong thương mại..., Công ty Kevcomp (Hoa Kỳ) cũng đã tiếp xúc, tìm hiểu cơ hội đầu tư, hợp tác với BSR. Sau khi tham quan NMLD Dung Quất, các thành viên đoàn đại biểu Hội đồng Dầu khí các Quốc gia Đông Nam Á đã thảo luận về nội dung và kế hoạch hoạt động của các tiểu ban trong công tác tìm kiếm thăm dò khí, khai thác dầu thô, chính sách nghiên cứu, xây dựng năng lực của BSR sau khi nâng cấp mở rộng NMLD Dung Quất và tái cấu trúc khi DN thực hiện IPO. Trước đó, Tập đoàn SK (Hàn Quốc), PTT - công ty lớn nhất của Thái và Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Kuwait và Rosneft - nhà sản xuất dầu lớn nhất của Nga cũng đánh tiếng ngỏ ý mua cổ phần của NMLD Dung Quất. Tổng giám đốc BSR Trần Ngọc Nguyên cho biết, hiện vẫn đang cân nhắc, chưa chọn ra đối tác chiến lược chính thức.

PGS, TS Vũ Minh Khương, Trường Chính sách công Lý Quang Diệu (Đại học Quốc gia Singapore) nhận định nhịp độ tăng trưởng nhanh chóng của thị trường cho các sản phẩm lọc dầu, tiềm năng tăng trưởng vượt bậc của ngành công nghiệp hóa dầu, và việc CPH nhà máy lọc dầu đầu tiên và trụ cột của Việt Nam là những yếu tố quan trọng hấp dẫn các NĐT quan tâm đầu tư chiến lược vào Việt Nam, nhất là công nghiệp hóa dầu, từ khâu lọc dầu đến các sản phẩm hạ nguồn. Đặc biệt, BSR đang tìm kiếm các đối tác chiến lược để phát triển tổ hợp hóa dầu liên kết ở khu Dung Quất, theo mô hình tổ hợp hóa dầu Jurong của Sinagpore. Điều kỳ vọng là sẽ nhận được sự hỗ trợ đặc biệt về chính sách từ Chính phủ Việt Nam để thành công trong nỗ lực chiến lược này.

Tình hình tài chính khỏe mạnh

Kết quả sản xuất, kinh doanh rất khả quan từ khi thành lập đến nay là yếu tố hấp dẫn các NĐT. Tỷ suất lợi nhuận/vốn chủ sở hữu của BSR năm 2015 là 21% (lợi nhuận sau thuế là 6.170 tỷ đồng); năm 2016 là 14% (lợi nhuận sau thuế là 4.492 tỷ đồng). Năm 2017 tiếp tục đánh dấu thành công của BSR. Solomon Associates (tổ chức đánh giá hiệu quả của các NMLD trên thế giới) đánh giá lợi nhuận của lọc dầu Dung Quất thuộc nhóm thứ 2 trong danh sách 360 NMLD trên thế giới; Công ty Cổ phần Báo cáo Đánh giá Việt Nam đánh giá BSR là DN đứng thứ 16 trong tốp 500 DN có lợi nhuận tốt nhất và là DN lớn thứ 7 của Việt Nam. Con số ấn tượng trong 11 tháng đầu năm, BSR nhập 6,08 triệu tấn dầu thô và xuất bán 5,57 triệu tấn sản phẩm xăng dầu các loại; doanh thu đạt 71.900 tỷ đồng, vượt 15,8 % so với kế hoạch; nộp ngân sách Nhà nước 9.060 tỷ đồng, vượt 2.000 tỷ đồng (26,3%) so với kế hoạch. Nhà máy luôn hoạt động ở công suất tối ưu và an toàn hơn 105% công suất (có thời điểm 110% công suất) góp phần tăng đáng kể doanh thu và lợi nhuận, nhưng tiêu thụ năng lượng nội bộ ngày càng giảm. Do áp dụng nhiều biện pháp từ cách phân loại, phân bổ chi phí, xây dựng bộ định mức kinh tế kỹ thuật, lập kế hoạch sản xuất kinh doanh... nên chi phí, giá thành được kiểm soát tốt. Bên cạnh đó, việc tăng cường áp dụng các sáng kiến, cải tiến, công trình nghiên cứu khoa học nhằm tối ưu hóa và hợp lý hóa sản xuất, công nghệ, giảm tiêu hao năng lượng; giảm lưu kho vật tư, hóa phẩm xúc tác, dầu thô... cũng góp phần giảm chi phí và hạ giá thành sản phẩm, tiết kiệm cho BSR gần 200 tỷ đồng/năm. Điển hình, công trình “Điều khiển tự động và tối ưu năng lượng cho lò gia nhiệt phân xưởng chưng cất dầu thô, Nhà máy lọc dầu Dung Quất” của nhóm kỹ sư Ban Vận hành sản xuất của BSR đã đoạt Giải Vàng do Ban tổ chức Hội chợ triển lãm quốc tế tại Seoul (Hàn Quốc) trao tặng và Giải thưởng đặc biệt của Hiệp hội các nhà nghiên cứu khoa học Malaysia. Kế hoạch nâng cấp mở rộng NMLD Dung Quất (hoàn thành vào năm 2021) sẽ nâng công suất của nhà máy thêm 30%, đạt mức 8,5 triệu tấn/năm, nâng chất lượng sản phẩm đạt mức tiêu chuẩn EURO IV, V.

Dần đa dạng chủng loại dầu thô, bảo đảm nguồn cung ổn định sản xuất lâu dài cho NMLD Dung Quất, nâng cao cạnh tranh các NMLD trong khu vực là hướng đi hiệu quả từ nhiều năm nay. Từ chỗ ban đầu chỉ chế biến được dầu ngọt, qua nỗ lực nghiên cứu, thử nghiệm, cải tiến, hiện NMLD Dung Quất có khả năng chế biến 67 chủng loại dầu thô khác nhau ngoài dầu thô Bạch Hổ, trong đó nhiều chủng loại dầu có tỷ lệ phối trộn thay thế dầu Bạch Hổ đạt hơn 50%. Hai đối tác Glencore Singapore và SOCAR Trading S.A. cũng vừa ký hợp tác ghi nhớ cung cấp dầu thô dài hạn với BSR bảo đảm mỗi tháng cung cấp cho BSR từ hai đến ba triệu thùng một lần nữa khẳng định tầm nhìn chiến lược dài hạn và phát triển bền vững của BSR. Đồng thời việc ký hợp tác với Tập đoàn xăng dầu Việt Nam (Petrolimex), sản phẩm do BSR sản xuất sẽ được bao tiêu lâu dài, góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh ổn định và bền vững thời gian tới.

Việc Bộ Công thương dự kiến tiếp tục chuyển nhượng 49% cổ phần cho cổ đông chiến lược vào năm 2018 cũng tạo thêm động lực cho các NĐT tư nhân tham gia vào hãng lọc dầu số một Việt Nam giữa lúc giá dầu thô có dấu hiệu phục hồi tốt hơn. Thêm nữa, cơ hội tham gia vào khâu phân phối xăng dầu tại Việt Nam của các NĐT ngoại cũng tạo nên sức hấp dẫn của thương vụ CPH Dung Quất. Theo quy định của pháp luật hiện hành, các NĐT nước ngoài không được phép phân phối xăng dầu tại Việt Nam trừ khi họ có NMLD. Việc mua lại cổ phần các hãng lọc dầu nội địa để từ đó phát triển mảng phân phối đến người dùng sẽ là cách đi mà một số tập đoàn nước ngoài lựa chọn.