Một loại thuốc kháng sinh mới có triển vọng cho bệnh lao kháng thuốc

Những bệnh nhân lao Ấn Độ chờ xét nghiệm đờm.
Những bệnh nhân lao Ấn Độ chờ xét nghiệm đờm.

Trên tạp chí Cell, các nhà khoa học trường đại học Rutgers, bang New Jersey, Mỹ mô tả về một nhóm hợp chất kháng sinh được phân lập lần đầu tiên cách đây nhiều thập kỷ. Giữa chúng có một hợp chất gọi là myxopyronin rất có triển vọng. Chất này từng được tổng hợp trong phòng thí nghiệm và an toàn với các động vật thí nghiệm. Mặc dù chưa được dùng thử trên người nhưng các thí nghiệm trên tế bào cho thấy hợp chất này có thể diệt được một loạt vi trùng, vi khuẩn cứng đầu nhất, trong đó có cả những dòng vi trùng lao kháng thuốc và dạng khuẩn tụ cầu cực kỳ nguy hiểm là MRSA.

Nghiên cứu của các nhà khoa học trường đại học Rutgers cho thấy cần thiết phải đổi mới sự quan tâm của giới khoa học trong việc phát triển thuốc kháng sinh. Trong suốt 20 năm cuối của thế kỷ 20, gần như không có một sự tiến bộ nào trong lĩnh vực này. Cũng trong khoảng thời gian đó, đã xuất hiện một số căn bệnh do các vi khuẩn, vi trùng kháng thuốc gây nên, các loại dược phẩm hiện hành không điều trị được.

Các nhà nghiên cứu tại Trung tâm Phòng tránh và Kiểm soát bệnh dịch cho biết, hơn 40% sự viêm nhiễm khuẩn tụ cầu ở Mỹ trong năm 2006 là do dòng khuẩn MRSA - một loại vi trùng còn khiến nhiều người Mỹ tử vong hơn cả bệnh AIDS. Hiện nay, loại thuốc điều trị MRSA đầu bảng là vancomycin, một loại kháng sinh cực mạnh, nổi tiếng từ những năm 1950 và được xem như là cơ hội cuối cùng dành cho người bệnh.

Ở những nước đang phát triển, những người làm công tác chăm sóc sức khỏe đã báo cáo về sự gia tăng của bệnh lao kháng thuốc và kháng nhiều loại thuốc. Loại dược phẩm hàng đầu dành cho bệnh lao là rifamycins, được chế tạo những năm 1960 cũng đã trở nên vô tác dụng.

Nhà nghiên cứu Zhenkun Ma thuộc Liên minh toàn cầu phát triển dược phẩm điều trị lao nói: Chúng ta đã dùng những loại dược phẩm rất cũ để chống lại những căn bệnh rất mới. Có thể nói, vi trùng lao tiến hóa hằng ngày, các vi trùng, vi khuẩn khác cũng thế. Chính vì vậy, các loại kháng sinh cũ ngày càng giảm tác dụng.

Richard Ebright, thuộc Viện điều tra y khoa Howard Hughes, đồng tác giả công trình nghiên bày tỏ hy vọng myxopyronin sẽ được sử dụng để chống lại bệnh lao kháng thuốc, căn bệnh mà hiện tại, các nhà lâm sàng chưa tìm ra được phác đồ điều trị hoàn hảo. Sự thành công trong điều trị bệnh lao phụ thuộc vào việc tiêu diệt những vi trùng đang hoạt động và đang trong tình trạng ngủ đông (không hoạt động) để tránh nguy cơ tái phát. Hiện tại, có rất ít loại kháng sinh đạt được điều này.

Một trong những cách tiêu diệt tế bào ngủ đông là thiết đặt các quá trình hóa sinh tiếp tục diễn ra sau khi điều trị, điều mà hiện tại có rất ít dược phẩm đạt được. Tuy nhiên, myxopyronin hoạt động bằng cách tương tác với enzyme RNA, kiểm soát sự sao chép gene trong tế bào và rất cần cho tế bào tồn tại, ngủ đông hay hoạt động.

Rifamycins, loại thuốc chính hiện được dùng để điều tị bệnh lao cũng tấn công các enzyme RNA, tuy nhiên theo một cách thức khác. Như vậy, giữa loại thuốc mới và thuốc cũ không xảy ra sự đề kháng chéo. Bất kỳ loại thuốc mới nào cũng sẽ chống lại các vi khuẩn đã kháng với các loại thuốc hiện dùng, nhưng không được gây trở ngại cho các loại thuốc này.

Các nhà khoa học cho rằng, với hợp chất mới trong dược phẩm myxopyronin, cùng với những hiểu biết về tế bào vi khuẩn, triển vọng chế tạo thành công dược phẩm mới là rất lớn. Ebright nói rằng, loại thuốc này sẽ được đưa vào điều trị thử nghiệm trên người trong vòng 5 năm tới.

Trà Cổ
Theo Time