Cuộc chiến dài nhất trong lịch sử Mỹ đã bắt đầu như thế nào

NDO -

NDĐT - Bất chấp việc Mỹ đã ngừng các hoạt động chiến đấu ở Afghanistan từ năm 2014, ngày 22-8, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố đang có kế hoạch tăng thêm số binh sĩ Mỹ hiện diện ở quốc gia Trung Á này và sẽ tiếp tục cuộc chiến dài nhất trong lịch sử nước Mỹ.

Hạ sĩ Thủy quân Lục chiến Mỹ Will Betz đang ngắm bắn vào vị trí của Taliban sau khi bị tấn công trong lúc đi tuần ở tỉnh Helmand, Afghanistan ngày 28-8-2009. (Ảnh: AP)
Hạ sĩ Thủy quân Lục chiến Mỹ Will Betz đang ngắm bắn vào vị trí của Taliban sau khi bị tấn công trong lúc đi tuần ở tỉnh Helmand, Afghanistan ngày 28-8-2009. (Ảnh: AP)

* Không lạc quan

* Tổng thống Mỹ dự kiến sẽ tăng quân ở Afghanistan

Cuộc chiến kéo dài 16 năm này, từng được biết đến với cái tên Chiến dịch Tự do Bền vững, nay đã được đổi tên thành Hỗ trợ Kiên quyết, đã khiến 2.403 binh sĩ Mỹ bị thiệt mạng, cùng với cái chết của hàng nghìn tay súng Taliban và Al Qaeda và dân thường Afghanistan.

Mặc dù ông Trump không nêu chính xác số lượng lính Mỹ sẽ bổ sung cho chiến trường Afghanistan, nhưng nhiều nguồn tin cho rằng sẽ có thêm khoảng 4.000 binh sĩ Mỹ sẽ được đưa tới Afghanistan để bổ sung cho 8.400 binh sĩ Mỹ hiện đang đóng tại đây.


Ngày 11-9-2001, các phần tử khủng bố của al Qaeda đã bắt cóc bốn chiếc máy bay dân dụng và lái những chiếc máy bay này đâm vào Trung tâm Thương mại Thế giới, Lầu Năm góc và một cánh đồng ở Pennsylvania. Vụ khủng bố này đã làm gần 3.000 người chết.

Cuộc chiến dài nhất trong lịch sử Mỹ đã bắt đầu như thế nào ảnh 1

Người dân tháo chạy khỏi tòa tháp Trung tâm Thương mại Thế giới đang bị sụp đổ ngày 11-9-2001. (Ảnh: AP)


Không có một kẻ bắt cóc nào là người Afghanistan. Tuy nhiên, Tổng thống Mỹ George W. Bush đã tuyên bố khởi động một “cuộc chiến chống khủng bố” nhắm vào al Qaeda và Osama bin Laden, kẻ được chính quyền Taliban ở Afghanistan hỗ trợ và cung cấp nơi trú ẩn.

Cuộc chiến dài nhất trong lịch sử Mỹ đã bắt đầu như thế nào ảnh 2

(Ảnh: Reuters)


Chiến dịch Tự do Bền vững được bắt đầu ngày 7-10-2001 với các đợt ném bom vào các lực lượng của Taliban.

Cuộc chiến dài nhất trong lịch sử Mỹ đã bắt đầu như thế nào ảnh 3

Một chiếc máy bay B-52 ném bom ở Afghanistan (Ảnh: AP)


Không quân Mỹ và Anh tiếp tục chiến dịch ném bom trước khi đưa quân vào Afghanistan.

Cuộc chiến dài nhất trong lịch sử Mỹ đã bắt đầu như thế nào ảnh 4

Lính Thủy quân lục chiến Eileen M. Schnetzko đang canh gác ở sân bay Bagram, phía bắc Kabul, ngày 2-3-2002. (Ảnh: Reuters)


Vào đầu tháng 11-2001, một nhóm nhỏ lính thuộc lực lượng đặc biệt Mỹ đã được triển khai tới Afghanistan để chiến đấu cùng với Liên minh miền Bắc, một liên minh các nhóm vũ trang chống Taliban.

Cuộc chiến dài nhất trong lịch sử Mỹ đã bắt đầu như thế nào ảnh 5

Ảnh: Reuters.


Liên minh miền Bắc được hình thành chủ yếu từ các tay súng du kích và binh lính quân đội thuộc chính phủ đã bị Taliban lật đổ năm 1996.

Cuộc chiến dài nhất trong lịch sử Mỹ đã bắt đầu như thế nào ảnh 6

Binh lính thuộc Liên minh miền Bắc trở về sau trận chiến gần Charatoy ở miền bắc Afghanistan, ngày 10-10-2001. (Ảnh: Reuters)


Mỹ và Anh tiếp tục ném bom dữ dội vào các binh lính Taliban ở khu vực phía bắc thủ đô Kabul.

Cuộc chiến dài nhất trong lịch sử Mỹ đã bắt đầu như thế nào ảnh 7

Hai lính Liên minh miền Bắc nhìn khói bụi sau một vụ nổ ở vị trí của Taliban trên đồi Kalakata, miền bắc Afghanistan, ngày 1-11-2001. (Ảnh: Reuters).


Bị suy yếu bởi các cuộc không kích, cuối cùng Taliban đã không thể kiểm soát được Kabul. Cuộc chiến đã khiến nhiều dân thường bị mất nhà cửa và lâm vào cảnh thiếu lương thực. Chương trình Lương thực thế giới đã khởi động một chiến dịch phân phát lương thực lớn ở Kabul vào ngày 8-12-2001.

Cuộc chiến dài nhất trong lịch sử Mỹ đã bắt đầu như thế nào ảnh 8

Một binh sĩ Afghanistan đang cố gắng duy trì trật tự tại một điểm phân phát lương thực của Chương trình Lương thực thế giới ngày 8-12-2001. (Ảnh: Reuters)


Vào tháng 12, các lực lượng của Taliban đã bị đánh bật khỏi các thành trì của chúng ở Kandahar. Các hang động ở Tora Boca, phía đông nam Kabul, nơi được cho là chỗ trú ẩn của Bin Laden, đã bị các máy bay B-52s của Mỹ ném bom trong suốt hai tuần. Chính quyền Taliban sụp đổ, nhưng Bin Laden đã trốn thoát cùng với Mullah Omar, thủ lĩnh của Taliban.

Cuộc chiến dài nhất trong lịch sử Mỹ đã bắt đầu như thế nào ảnh 9

Các tay súng Liên minh miền Bắc đứng cạnh một chiếc xe tăng ở khu vực Tora Bora, phía đông bắc Afghanistan, ngày 28-12-2001. (Ảnh: AP)


Một chính phủ lâm thời đã được thành lập ở Afghanistan vào cuối tháng 12-2001. Ông Hamid Karzai tuyên thệ nhậm chức Thủ tướng lâm thời vào ngày 22-12.

Cuộc chiến dài nhất trong lịch sử Mỹ đã bắt đầu như thế nào ảnh 10

Thủ tướng lâm thời Hamid Karzai sau lễ tuyên thệ nhậm chức ở Kabul, Afghanistan, ngày 22-12-2001. (Ảnh: AP).


Tháng 3-2002, các đơn vị quân đội Mỹ và Afghanistan đã tiến hành Chiến dịch Anaconda, cuộc tấn công trên mặt đất quy mô lớn đầu tiên kể từ sau cuộc chiến ở Tora Bora hồi tháng 12-2001. Hơn 800 tay súng Taliban và Al Qaeda đã bị đánh bật khỏi Thung lũng Shah-i-Kot trong chiến dịch này.

Cuộc chiến dài nhất trong lịch sử Mỹ đã bắt đầu như thế nào ảnh 11

Một chiếc máy bay Chinook của quân đội Mỹ bay trên vùng trời ngoài Gardez, ngày 5-3-2002. (Ảnh: Reuters).


Chiến dịch Anaconda đã trở thành trận chiến khốc liệt và đẫm máu nhất ở Afghanistan cho tới thời điểm đó.

Cuộc chiến dài nhất trong lịch sử Mỹ đã bắt đầu như thế nào ảnh 12

Binh sĩ Mỹ bước qua xác một tay súng Al Qaeda bị tiêu diệt ở khu vực Thung lũng Shah-i-Kot, đông bắc Afghanistan, ngày 16-3-2002. (Ảnh: Reuters)


Tháng 5-2003, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Donald Rumsfeld thông báo các chiến dịch chiến đấu lớn đã chấm dứt ở Afghanistan. Trong cùng ngày, Tổng thống Mỹ George W. Bush tuyên bố “nhiệm vụ đã hoàn thành” ở Iraq.

Cuộc chiến dài nhất trong lịch sử Mỹ đã bắt đầu như thế nào ảnh 13

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Donald Rumsfeld (bên phải) cùng Bộ trưởng Quốc phòng Anh Geoff Hoon phát biểu trước báo giới tại sân bay Heathrow, London, ngày 2-5-2003. (Ảnh: Reuters)


Cuộc chiến ở Iraq đã thu hút các nguồn lực, bao gồm cả các chiến dịch đặc biệt của Mỹ, ra khỏi Afghanistan. Lực lượng Taliban đã nhận thấy điều này, nhanh chóng tập hợp lại để tiến hành một chiến dịch nổi dậy kéo dài trong nhiều năm.

Cuộc chiến dài nhất trong lịch sử Mỹ đã bắt đầu như thế nào ảnh 14

Những cựu binh tại một buổi lễ ở Kabul, Afghanistan, ngày 5-2-2006. (Ảnh: Reuters)


Bất chấp cuộc nổi dậy của các tay súng Taliban, Afghanistan đã tổ chức cuộc bầu cử quốc hội đầu tiên của nước này sau hơn 25 năm vào ngày 18-9-2005.

Cuộc chiến dài nhất trong lịch sử Mỹ đã bắt đầu như thế nào ảnh 15

Những phụ nữ Afghanistan giơ những ngón tay vừa điểm chỉ sau cuộc bỏ phiếu quốc hội tại một điểm bỏ phiếu ở thủ đô Kabul, ngày 18-9-2005. (Ảnh: Reuters)


Cùng với việc lực lượng Taliban đã khôi phục được sức mạnh, cũng như sự thiếu khả năng của chính quyền, Afghanistan lại rơi trở lại vòng xoáy bạo lực. Vào tháng 2-2009, ngay sau khi nhận chức, Tổng thống Mỹ Barack Obama tuyên bố sẽ gửi thêm 17.000 binh sĩ Mỹ tới Afghanistan với hy vọng sẽ “ổn định tình hình ở quốc gia này”.

Cuộc chiến dài nhất trong lịch sử Mỹ đã bắt đầu như thế nào ảnh 16

Các thanh niên Afghanistan đang trò chuyện với một binh sĩ Mỹ đang tuần tra ở Kunar, ngày 12-12-2009. (Ảnh: Getty Images)


Ngày 3-10-2009, hơn 300 tay súng Taliban đã tấn công vị trí đóng quân của Mỹ ở vùng đồi núi phía đông Afghanistan. Tám lính Mỹ và khoảng 150 tay súng nổi dậy đã thiệt mạng trong trận chiến.

Cuộc chiến dài nhất trong lịch sử Mỹ đã bắt đầu như thế nào ảnh 17

Lính Mỹ đang hành quân trên một sườn núi ở phía đông Afghanistan, ngày 24-1-2009. (Ảnh: Reuters)


Tháng 6-2010, Tổng thống Mỹ Obama cách chức Tướng Stanley A. McChrystal, tư lệnh quân đội Mỹ ở Afghanistan và thay bằng tướng David Petraeus, người đã giành nhiều thành công trong việc áp dụng các chiến thuật chống nổi dậy ở Iraq.

Cuộc chiến dài nhất trong lịch sử Mỹ đã bắt đầu như thế nào ảnh 18

Tướng David H. Petraeus chụp ảnh cùng một sĩ quan Afghanistan tại một trung tâm huấn luyện ở ngoại ô Kandahar, ngày 19-6-2010. (Ảnh: Getty Images)


Tuy nhiên, cuộc chiến vẫn chưa thể nhanh chóng đạt được thắng lợi. Cuộc bầu cử quốc hội Afghanistan vào tháng 9-2010 đã gây ra nhiều tranh cãi sau khi có những thông tin gian lận nổi lên trên khắp cả nước. Kết quả kiểm phiếu cuối cùng chỉ được công bố vào ngày 31-10 sau khi phiếu được đếm lại.

Cuộc chiến dài nhất trong lịch sử Mỹ đã bắt đầu như thế nào ảnh 19

Các ứng cử viên cuộc bầu cử quốc hội và những người ủng hộ tham gia cuộc biểu tỉnh ở Kabul ngày 7-11-2010. (Ảnh: Reuters)


Ngày 2-5-2011, quân đội Mỹ đã tiến hành một cuộc đột kích và tiêu diệt thủ lĩnh Al Qaeda Osama bin Laden tại một ngôi làng ở Pakistan, đánh dấu một bước ngoặt trong cuộc chiến ở Afghanistan. Tổng thống Obama đã ca ngợi chiến thắng này như “một thành quả quan trọng nhất trong nỗ lực của Mỹ chống lại Al Qaeda”.

Cuộc chiến dài nhất trong lịch sử Mỹ đã bắt đầu như thế nào ảnh 20

Ảnh nhóm an ninh quốc gia Mỹ trong Phòng Tình huống Nhà trắng theo dõi chiến dịch tiêu diệt Bin Laden. (Ảnh: Thời báo New York).


Nhưng bạo lực ở Afghanistan vẫn tiếp diễn. Ngày 6-8-2011, một máy bay lên thẳng của Mỹ đã bị phiến quân bắn hạ ở tỉnh Wardak. Bảy binh sĩ Afghanistan và 22 lính thuộc lực lượng đặc biệt SEAL của Mỹ đã thiệt mạng.

Cuộc chiến dài nhất trong lịch sử Mỹ đã bắt đầu như thế nào ảnh 21

Một chiếc máy bay Chinook của quân đội Mỹ, tương tự như chiếc bị bắn hạ ở phía đông Afghanistan, ngày 26-8-2011. (Ảnh: Reuters).


Tháng 5-2012, ông Obama có cuộc gặp với ông Hamid Karzai ở Afghanistan và ký Hiệp định Đối tác Chiến lược. Sau đó ông Obama đã có bài phát biểu tại Căn cứ Không quân Bagram và cam kết sẽ chấm dứt cuộc chiến vào cuối năm 2014.

Cuộc chiến dài nhất trong lịch sử Mỹ đã bắt đầu như thế nào ảnh 22

Các binh sĩ Mỹ tại Căn cứ Không quân Bagram đang nghe Tổng thống Mỹ Barack Obama phát biểu trong chuyến thăm tới Kabul ngày 2-5-2012. (Ảnh: Reuters)


Từ giữa năm 2013 đến cuối năm 2014, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã rút gần 34.000 binh sĩ Mỹ ra khỏi Afghanistan và tuyên bố chính thức kết thúc các hoạt động chiến đấu của Mỹ ở quốc gia này vào ngày 28-12-2014.

Cuộc chiến dài nhất trong lịch sử Mỹ đã bắt đầu như thế nào ảnh 23

Tướng Mỹ John Campbell, chỉ huy lực lượng Hỗ trợ An ninh Quốc tế (ISAF) do NATO lãnh đạo, gấp lá cờ của ISAF trong buổi lễ ở Kabul, ngày 28-12-2014. (Ảnh: Reuters)


Theo Chiến dịch Hỗ trợ Kiên quyết của NATO, 13.000 binh sĩ, chủ yếu là lính Mỹ, sẽ được duy trì ở Afghanistan trong vòng hai năm đề đào tạo và cố vấn cho các lực lượng an ninh Afghanistan.

Cuộc chiến dài nhất trong lịch sử Mỹ đã bắt đầu như thế nào ảnh 24

Cảnh sát Quốc gia Afghanistan biểu diễn huấn luyện trong chuyến thăm của tướng Mỹ Christopher Bentley tới tỉnh Nangarhar, ngày 16-12-2014.


Chiến dịch Hỗ trợ Kiên quyết bắt đầu ngày 1-1-2015. Kể từ đó tới nay, đã có 47 lính Mỹ bị thiệt mạng và 54 người bị thương.

Cuộc chiến dài nhất trong lịch sử Mỹ đã bắt đầu như thế nào ảnh 25

Lính Thủy quân Lục chiến Mỹ trong một buổi lễ chuyển giao tại doanh trại Shorab, tỉnh Helmand, Afghanistan, tháng 4-2017. (Ảnh: Reuters)


Cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama đã để lại 9.800 lính Mỹ tại Afghanistan vào cuối năm 2014, và dự kiến sẽ giảm con số này xuống chỉ còn 5.500 vào năm 2017. Tuy nhiên, kế hoạch này đã bị thay đổi với những chiến thắng của Taliban trên chiến trường.

Cuộc chiến dài nhất trong lịch sử Mỹ đã bắt đầu như thế nào ảnh 26

Hiện có khoảng 8.400 lính Mỹ vẫn còn đóng quân ở Afghanistan. (Ảnh: Reuters)


Ngày 22-8, sau nhiều tháng cân nhắc, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố ông sẽ tiếp tục cuộc chiến và sẽ tăng cường sự hiện diện của quân đội Mỹ ở Afghanistan. Mặc dù ông Trump không nói rõ số lượng, nhưng nhiều nguồn tin cho rằng ông sẽ gửi thêm khoảng 4.000 binh sĩ Mỹ tới quốc gia Trung Á này.

Cuộc chiến dài nhất trong lịch sử Mỹ đã bắt đầu như thế nào ảnh 27

(Ảnh: AP)