Cuộc họp mặt đơn vị K8 ở Huế bỗng lặng phắc đi khi người lính già Ðỗ Xuân Cường xuất hiện. Tất cả vẫn đinh ninh người lính này đã hy sinh, thậm chí đồng đội đã tự tay chôn cất Ðỗ Xuân Cường, vậy mà giờ đây, ông đứng giữa hội trường, bằng xương thịt. Ít ai biết, phía sau sự trở về ấy là cả một câu chuyện dài đầy máu, nước mắt và những điều khó tin tưởng chỉ có trong tiểu thuyết... 

Tôi bước vào căn phòng lúc nào cũng bật điều hoà ấy và cảm giác mình đang lạc vào một thế giới khác, giữa rất nhiều máy quay phim, máy ảnh, máy chữ, sổ ghi chép và những chồng báo cũ. Tất cả đều ngả màu thời gian. Mười bốn nghìn hiện vật, tất cả đã sẵn sàng để được lựa chọn trưng bày trong bảo tàng nhằm tái hiện sinh động lịch sử báo chí nước nhà từ năm 1865 đến nay. Nơi đó, ký ức đang lên tiếng... 

Sau hai năm đi theo chí hướng trồng lúa sạch, Võ Tiếng gầy đến vài cân dù trước đó cậu cũng chẳng to lớn gì. Nước da vốn đã ngăm ngăm giờ đen nhẻm đi vì nắng gió. Gương mặt còn trẻ nhưng có nét khắc khổ. Chỉ có nụ cười miền Tây luôn tươi tắn, khiêm nhường. 

Tôi đến Tây Nguyên tháng 3 - mùa đẹp nhất của xứ này - dưới cái nắng chói chang đã thấy bạt ngàn hoa cà-phê nở trắng xóa. Những vườn điều bắt đầu chín và hạt tiêu xanh đã cay nồng trĩu trịt trên những tầng đất đỏ bazan.  

Tám người tử vong và cả trăm người phải cấp cứu ở xã Ma Ly Chải (Phong Thổ, Lai Châu) đều vì uống nhiều rượu có chứa methanol (cồn công nghiệp). Trong khi đó, Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai đang quá tải vì ngày càng nhiều nạn nhân cấp cứu do ngộ độc rượu. Tìm về Ma Ly Chải và tận thấy những gì đang diễn ra ở khoa cấp cứu, Trung tâm Chống độc này, tôi thật sự choáng váng bởi mức độ nguy hiểm của thứ “ma rượu” chứa methanol... 

Jimmy Phạm - người đàn ông chưa vợ nhưng có hàng trăm đứa con trong ngôi nhà mang tên KOTO luôn tất bật. Mang trong mình hai dòng máu Việt - Hàn, sinh ra ở Việt Nam nhưng lớn lên ở Sydney (Australia), Jimmy Phạm đã đón 20 cái Tết ở Hà Nội cùng đàn con. Kể cho tôi nghe về cuộc đời như cổ tích của mình, người đàn ông vốn sắt đá có lúc rưng rưng nước mắt... 

Khi Nguyễn Thị Hiên - cô gái của gia đình hành khất ấy báo tin đã nhận bằng thạc sĩ y khoa, tôi lặng người. Vậy là câu chuyện cổ tích ấy lại được viết tiếp sang trang mới. Tôi biết Hiên kể từ ngày vừa đi kiếm củi vừa học ở cái xóm Đồng Luốc, xã Kim Thành, huyện Yên Thành, Nghệ An để thoát khỏi “truyền thống”... ăn mày của nhà mình. Hiên từng lê la đầu đường xó chợ ăn xin cùng bố mẹ, đến trong mơ cũng không ngờ một ngày được đến trường... 

Nước Anh. Một ngày lạnh giá, David Platt khoe với tôi vừa mua được một chiếc khăn thổ cẩm ở thành phố LonDon với những đường nét hoa văn thêu tay độc đáo của dân tộc Mông vùng Tây Bắc Việt Nam. Chiếc khăn thêu chỉ đỏ ánh lên mầu sặc sỡ mang đến cho tôi cảm giác thật khó tả, giống như “giữa Mạc Tư Khoa nghe câu hò Nghệ Tĩnh” vậy. “Ngọn gió” nào đưa những chiếc khăn thổ cẩm của người Mông ở tận Tây Bắc nước Việt lại có thể xuất hiện ở thủ đô Anh quốc? Tôi cất công tìm hiểu và biết “ngọn gió” ấy mang tên Craft Link (Trung tâm nghiên cứu, liên kết và phát triển thủ công mỹ nghệ) - một tổ chức phi lợi nhuận của những người Việt trẻ hoạt động với mục đích giúp các nhóm dân tộc thiểu số, các nhóm làng nghề và các nhóm khuyết tật... khôi phục nền văn hóa truyền thống. Về Việt Nam, tôi tìm gặp Chị Trần Tuyết Lan - Tổng Giám đốc Craft Link và khám phá nhiều điều ít ai biết về “ngọn gió” này... 

Thầy giáo Trần Đình Phi buộc xích vào hai lốp xe máy, chuẩn bị sẵn bộ đồ nghề vá xe và đôi ủng cao cổ để đi đến trường ở huyện Simacai tỉnh Lào Cai để bắt đầu năm học mới. Đó là hành trang quen thuộc của nhiều thầy cô giáo vùng cao. Tháng 9. 

Treo biển nhà hàng nhưng bên trong không bếp, không thực đơn, treo biển công ty nhưng không hề có bàn giấy văn phòng, bước vào gặp toàn những “cô đào” ăn mặc hở hang, sẵn sàng chiều khách tới bến... Đó là một kiểu “lầu xanh” trá hình núp bóng doanh nghiệp để kinh doanh mại dâm ngay giữa TP Hồ Chí Minh nhưng cơ quan chức năng không dễ gì triệt phá bởi những chiêu “lách luật” chưa từng có tiền lệ. 

Lịch của Tẩn Thị Su khá kín: bay vào TP Hồ Chí Minh tham dự sự kiện “30 Under 30” của tạp chí Forbes tôn vinh 30 gương mặt trẻ Việt Nam dưới 30 tuổi của năm 2016, hôm sau qua Thái-Lan dự một hội nghị quốc tế về du lịch. Su cố gắng sắp xếp gặp tôi giữa hai sự kiện ấy, ở văn phòng công ty tại phố Hàng Tre (Hà Nội), với bộ váy thổ cẩm truyền thống của người Mông. Hôm qua, Su đã trở nên đặc biệt với bộ váy không lẫn vào đâu được ấy, giữa những người trẻ được Forbes tôn vinh và khi bằng tiếng Anh, khi bằng tiếng Việt, đôi chỗ cả tiếng Mông, cô gái đến từ Sa Pa (Lào Cai) này đã kể cho mọi người nghe câu chuyện cổ tích về cuộc đời mình... 

Thảo Vân - Cô gái bị teo cơ bẩm sinh, chân liệt và hai bàn tay chỉ cử động được mấy ngón yếu ớt, những tưởng như cuộc đời chỉ quẩn quanh ở một xóm nghèo xứ Nghệ nhưng đã vào tận miền Tây sông nước, sống cùng những người dưới đáy xã hội, rồi ra Hà Nội kiếm sống ở nơi bến chợ. Cố gắng học để được vào làm cho một công ty lớn của Đan Mạch, hành trình cổ tích của Thảo Vân tiếp tục khi trở thành giám đốc của trung tâm Nghị lực sống, dạy nghề và tạo việc làm miễn phí cho hằng trăm người khuyết tật, rồi nhận giải thưởng “Nhân tài đất Việt”...