Trải nghiệm du lịch mạo hiểm Quảng Bình

Chỉ trong chuyến khảo sát đầu 2016, đoàn chuyên gia thuộc Hiệp hội hang động Hoàng gia Anh đã phát hiện tới 57 hang động mới, với tổng chiều dài gần 30 km và đưa số lượng hang động Quảng Bình hiện sở hữu lên 311, với tổng chiều dài khoảng 203 km. Thực tế đó cho thấy, tiềm năng khai thác du lịch mạo hiểm, khám phá hang động của địa phương này là cực kỳ lớn, thậm chí không giới hạn.

Hang Sơn Đoòng. Ảnh: STEPHEN DANG & KEVIN LEE
Hang Sơn Đoòng. Ảnh: STEPHEN DANG & KEVIN LEE

Điểm đến du lịch mạo hiểm hấp dẫn

Quảng Bình chính thức lọt vào bản đồ du lịch mạo hiểm thế giới, khi Sơn Đoòng được vinh danh “hang động tự nhiên lớn nhất thế giới”. Với tạp chí uy tín National Geographic Magazine (phiên bản tiếng Nga), đây là “tour mạo hiểm đẳng cấp nhất thế giới”. New York Times đưa hang này vào danh sách “địa điểm đáng đến nhất thế giới”. Tờ Huffington Post dự đoán hang này sẽ là điểm nóng thu hút nhất thế giới trong vòng 20 năm tới. Rồi Hang Én trở thành phông nền huyền ảo cho chú bé Peter Pan bay lượn trong bộ phim bom tấn Pan. Hang Én cùng Sơn Đoòng đẹp hút hồn trong Good Morning America của Kênh truyền hình ABC. Và cảnh đẹp như tranh vẽ của thung lũng Tú Làn cùng hang Chuột đã trở thành bối cảnh của siêu phẩm Kong: Skull Island sẽ ra mắt khán giả yêu điện ảnh vào tháng 3 năm 2017 tới. Những kênh quảng bá quốc tế tuyệt vời đó đã giúp Quảng Bình vươn lên trở thành địa danh Việt Nam hấp dẫn du khách mê thám hiểm hang động hàng đầu.

Đến Quảng Bình, du khách có thể chọn cho mình một hoặc vài tour mạo hiểm (mà độ khó được xếp thành sáu cấp độ tăng dần) tùy theo thể trạng sức khỏe, sự quyết tâm, lòng dũng cảm và cả... túi tiền! Bởi chi phí cho một chuyến thám hiểm rất cao, so với những tour du lịch đại trà thông thường. Đa dạng sinh học, cảnh quan hấp dẫn, lộ trình được thiết kế với rất nhiều thử thách là điểm chung của tất cả các sản phẩm du lịch mạo hiểm này. Và với hầu hết du khách, trải nghiệm mà họ nhận lại là “xứng đồng tiền, bát gạo”.

An toàn được đặt lên hàng đầu

Du lịch mạo hiểm tiềm ẩn và có thể dẫn đến một số rủi ro, song qua đấy chúng ta có thể học được những kinh nghiệm mới để chế ngự chúng và vượt qua những thử thách đối với bản thân. Tổ chức tour mạo hiểm đòi hỏi tính chuyên nghiệp cao vì nó liên quan trực tiếp tới sự an toàn của du khách. Đặt trong bối cảnh thời gian gần đây, khi năm du khách nước ngoài liên tiếp tử nạn khi tham gia du lịch mạo hiểm tại Lào Cai và Lâm Đồng, việc Quảng Bình giữ được an toàn tuyệt đối cho hàng chục nghìn khách thám hiểm hang động mỗi năm được xem như một dấu ấn đáng kể.

Ông Nguyễn Anh Đức, phụ trách điều hành tour của Công ty Oxalis cho biết: “Trang thiết bị bảo đảm an toàn trên toàn tuyến cho từng du khách đều phải đạt tiêu chuẩn quốc tế. Ngoài HDV chuyên nghiệp còn có trợ lý an toàn theo sát và trợ giúp khách trên suốt hành trình. Tour từ cấp độ bốn trở lên đều có chuyên gia hang động nước ngoài đồng hành. Lẽ dĩ nhiên, những thương tích nhẹ như bong gân, xây xước, bầm tím là không tránh khỏi với du khách thám hiểm phải di chuyển trên những địa hình hiểm trở, đầy thách thức. Nhưng gãy xương hoặc những thương tích nặng hơn thì may mắn là chưa bao giờ xảy ra”.

Còn theo ông Hoàng Hải Vân, Phó Giám đốc Vườn quốc gia (VQG) Phong Nha - Kẻ Bàng: “Chúng tôi hiểu rất rõ, tiềm năng là thế, nỗ lực xây dựng thương hiệu bao năm vất vả là thế nhưng nếu chỉ để xảy ra một vụ tai nạn cho du khách là mọi công sức đổ xuống sông xuống bể hết. Vì thế, trong hoạt động khai thác du lịch mạo hiểm, bảo vệ an toàn tuyệt đối cho du khách là mối quan tâm hàng đầu và được chúng tôi kiểm tra nghiêm ngặt. Làm du lịch mạo hiểm là không được phép chủ quan, dù chỉ một giây phút”.

Không còn là loại hình dành riêng cho khách nước ngoài

Du lịch mạo hiểm như thỏi nam châm tỏa ra sức hút không thể cưỡng lại, với những du khách trót đam mê loại hình trải nghiệm vất vả, khó khăn và khá tốn kém này. Nhưng ở Việt Nam, loại hình này hiện chưa phát triển. Và nếu có, dường như, được mặc định chỉ dành cho... khách Tây! Vì thế, tính tới chuyến thám hiểm cuối cùng của năm 2014, chỉ có tám người Việt (hầu hết là Việt kiều) chinh phục Sơn Đoòng, trên tổng số 243 du khách.
Thế nhưng, thực tế giờ đã khác. Ngày càng nhiều du khách nội địa tìm đến, trải nghiệm những chuyến thám hiểm hấp dẫn tại “vương quốc hang động” Quảng Bình. Theo từng năm, con số du khách trong nước chọn vùng karst Phong Nha - Kẻ Bàng đang tăng trưởng với tốc độ khá nhanh. Chỉ tính riêng các tour mạo hiểm do Oxalis khai thác, trong số 3.295 khách trong năm 2014 (khách Việt chiếm 15%). Năm 2015 là 6.265 khách, lượng khách Việt tăng 20%. Bảy tháng đầu năm 2016, trong 4.644 khách có tới 30% khách Việt.

Việt Nam hiện đứng thứ hai trong danh sách 10 quốc gia có lượng du khách chinh phục Sơn Đoòng và hang Én (hai hang động ở vị trí thứ nhất và thứ ba thế giới về độ lớn). “Đó là một tín hiệu vui, khi sức hấp dẫn của vương quốc hang động đã góp phần giúp du khách nội địa dần thay đổi nhận thức về du lịch, mở rộng biên độ trải nghiệm với đa dạng loại hình sản phẩm khác nhau”, ông Vân hồ hởi.

Đối tượng của du lịch mạo hiểm - thám hiểm là những du khách có điều kiện kinh tế, thời gian lưu trú dài, mức chi tiêu cao. Vì thế, bên cạnh lượng du khách quốc tế đến từ những thị trường lớn như châu Âu, Mỹ, Australia... vẫn đang tăng trưởng ổn định qua từng năm, sự quan tâm ngày càng lớn của du khách nội địa tới những chuyến hành trình “hành xác” đắt đỏ này là một tín hiệu rất vui cho du lịch Quảng Bình.

Trải nghiệm du lịch mạo hiểm Quảng Bình ảnh 1

Hang Ken, trong hệ thống hang động Tú Lan. Ảnh: JASON SPETH

Trong hoạt động khai thác du lịch mạo hiểm, bảo vệ an toàn tuyệt đối cho du khách là mối quan tâm hàng đầu.

Hướng đi hiệu quả để phát triển du lịch bền vững

Quy hoạch phát triển du lịch bền vững khu vực VQG Phong Nha - Kẻ Bàng, giai đoạn 2010 -2020, tầm nhìn đến 2025 nêu rõ: “Khu vực VQG phải được bảo tồn từ những giá trị di sản, cải thiện và nâng cao tính bền vững sinh kế của cộng đồng địa phương với sự hỗ trợ của phát triển du lịch bền vững”.

Với loại hình du lịch mạo hiểm - thám hiểm, yếu tố nguyên sơ, hoang dã, được giữ gìn nguyên trạng là yêu cầu cao nhất. Vì thế, sự can thiệp của con người vào di sản là rất hiếm hoi. Hang động, thung lũng, rừng già luôn được trả lại vẻ hoang sơ tuyệt đối, khi mỗi đoàn khách rời đi. Đó là cách thức hữu hiệu nhất để khai thác hiệu quả món quà vô giá mà thiên nhiên ban tặng.

Không chỉ có vậy, loại hình này còn mang lại công ăn việc làm ổn định cho vài trăm người dân Phong Nha - Tân Hóa. Từ những “lâm tặc bất đắc dĩ” sống bám vào rừng, những thanh niên kiếm sống bằng việc liều mình vận chuyển hàng quốc cấm, họ đã được tham gia các lớp tập huấn, đào tạo kỹ năng do Sở VH, TT & DL Quảng Bình và chính các đơn vị khai thác tour liên tục tổ chức. Để rồi tham gia lực lượng khuân vác, hay cao hơn là trợ lý an toàn tour, bếp trưởng, HDV... Theo ông Hoàng Hải Vân: “Từ khi du lịch mạo hiểm phát triển, số lượng lâm tặc phá rừng, bẫy thú giảm rất nhiều. Lộ trình của tour thường trùng với địa bàn lâm tặc thường hoạt động, mỗi tour đều có lực lượng kiểm lâm đi cùng, vừa giám sát an toàn tour vừa kiểm tra địa bàn nên phần lớn trong số họ đều đã chuyển nghề sang làm dịch vụ. Rừng được bảo vệ, an ninh trên địa bàn được cải thiện, đúng là một công đôi việc”.

“Muốn trải nghiệm toàn bộ những hành trình thám hiểm hang động Quảng Bình hiện đang khai thác, một du khách đam mê loại hình du lịch mạo hiểm phải mất cỡ ba tuần liên tục. Và sức hấp dẫn của những Sơn Đoòng, hang Én, Tú Làn, Thiên Đường, hang Tối... sẽ khiến họ còn phải trở lại, để tiếp tục chinh phục trong nhiều năm sau đó. Du lịch mạo hiểm - với những sản phẩm độc đáo, đẳng cấp hiện đang là một thế mạnh giúp Quảng Bình phát triển du lịch bền vững” - ông Hoàng Hải Vân vui mừng cho biết.