Cơ sở tín ngưỡng của nhân dân
Đền Đá Thiên ở thị trấn Trại Cau đã có từ cách đây khoảng bảy thập kỷ, thờ tự tướng Hoàng Bảy - vị tướng thời Lê có công dẹp giặc, bảo vệ vùng biên ải phía bắc. Chủ tịch UBND thị trấn Trại Cau Vũ Đăng Khoa cho biết: Theo các cụ cao tuổi ở tổ 16 và tổ 17 (nơi có đền Đá Thiên), đền được hình thành từ đầu những năm 1940, tại ô số 46, từ bản đồ số 5, đo đạc năm 1997, trên diện tích gần 2.500 m2 là đất công, do UBND thị trấn quản lý, là cơ sở tín ngưỡng của nhân dân địa phương”.
Theo Báo cáo số 253/BC-UBND, ngày 25-9-2019 của UBND huyện Đồng Hỷ, từ năm 1950, nhân dân địa phương giao cho ông Hoàng Văn Hòa là người địa phương trông nom, quét dọn đền Đá Thiên, nhưng do công việc vất vả, tuổi cao nên năm 1969 ông Hòa mời bà Hoàng Thị Lý cùng trông coi. Đến năm 2004, do sức khỏe yếu nên ông Hòa giao cho bà Lý một mình trông coi.
Biên bản cuộc họp ngày 3-11-2010 của UBND thị trấn Trại Cau và nhân dân các tổ 16 và tổ 17 bàn về việc quản lý đền Đá Thiên, bà Hoàng Thị Lý khẳng định: Đền Đá Thiên là cơ sở tín ngưỡng của nhân dân địa phương, bản thân là người trông nom, quét dọn, hương khói tại đền và hằng năm cùng với nhân dân địa phương tổ chức bốn hoạt động tín ngưỡng chính để cầu cho mùa màng tốt tươi.
Những năm gần đây, khách thập phương đến đền Đá Thiên sinh hoạt tín ngưỡng ngày càng nhiều và đóng góp xây dựng một số hạng mục trong khu vực đền. Mặc dù UBND thị trấn đã nhiều lần lập biên bản đình chỉ việc xây dựng trái phép và yêu cầu tháo dỡ, xử phạt vi phạm hành chính về việc sử dụng đất trái quy định đối với bà Hoàng Thị Lý. Tuy nhiên, việc xây dựng các công trình như động Lâm Sơn, nhà ban công đồng, cung vua cha, tháp chuông, nhà công đồng, đường bê-tông, nhà ở cho thủ nhang... trong khu vực đền Đá Thiên vẫn được lén lút thực hiện.
Để thống nhất quản lý và hướng dẫn nhân dân sở tại và khách thập phương đến sinh hoạt tín ngưỡng tại đền Đá Thiên, ngày 13-6-2017, UBND thị trấn Trại Cau ban hành Quyết định số 60/QĐ-UBND thành lập Ban Quản lý đền và ngày 21-12-2018, UBND thị trấn Trại Cau ban hành Quyết định số 303/QĐ-UBND kiện toàn Ban Quản lý đền Đá Thiên.
Lợi dụng tín ngưỡng để trục lợi
 |
Khách thập phương bị thu tiền gửi xe với giá “cắt cổ”.
Sau khi được thành lập, Ban Quản lý đền Đá Thiên chuẩn bị đi vào hoạt động thì bà Hoàng Thị Lý, gần 80 tuổi, Phó Ban Quản lý bị ốm, lập tức các con, cháu bà Lý tìm nhiều cách chống đối, cản trở, ngăn cản, không cho Ban Quản lý tiếp cận đền Đá Thiên, đồng thời tiếp tục tự ý đứng ra trông coi, quản lý, duy trì hòm công đức, thu tiền công đức của khách thập phương, coi cơ sở tín ngưỡng này như của riêng mình.
Để quản lý đền Đá Thiên theo quy định, ngày 19-7-2019, UBND thị trấn Trại Cau phối hợp Ủy ban MTTQ Việt Nam thị trấn Trại Cau tổ chức họp với đại diện 109 hộ gia đình ở tổ 16 và tổ 17, trong đó có 102 đại diện các hộ gia đình nhất trí để Ban Quản lý đền Đá Thiên bao gồm đại diện chính quyền, đoàn thể, nhân dân sở tại điều hành công việc tín ngưỡng, quản lý đền Đá Thiên một cách công khai, minh bạch, giữ gìn an ninh, trật tự do khách đến sinh hoạt tín ngưỡng.
Những ngày gần đây, mặc dù Ban Quản lý đền Đá Thiên đã được kiện toàn, nhưng trên thực tế vẫn chưa quản lý được ngôi đền này. Vì khi tiến hành các công việc quản lý, bảo đảm an ninh trật tự thì bị một số người tự xưng là người nhà đền (thực chất là người nhà bà Lý) cản trở, không cho vào đền. Mặt khác, những người tự xưng này vẫn tiếp tục thu tiền công đức của khách để bỏ túi làm nhân dân địa phương bức xúc. Tại khu vực chung quanh đền, một số người tự ý thu tiền gửi xe của khách với giá “cắt cổ”, không có hóa đơn, chứng từ.
Giải quyết dứt điểm vấn đề này, UBND huyện Đồng Hỷ đã thành lập tổ công tác thực hiện nhiệm vụ xác minh nguồn gốc đất đai khu vực đền Đá Thiên, nguồn gốc các công trình xây dựng trong khu vực; giao Công an huyện Đồng Hỷ bảo đảm an ninh, trật tự tại đền.
Nhân dân địa phương cho rằng, chính quyền các cấp cần khẩn trương thực hiện các biện pháp cần thiết để đưa đền Đá Thiên trở lại là cơ sở tín ngưỡng của cộng đồng, ngăn chặn tình trạng một số cá nhân lợi dụng tín ngưỡng để trục lợi.
