Đổi mới là nhu cầu của sân khấu

Tại Đại hội Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam lần thứ chín vừa qua, NSND Thúy Mùi (trong ảnh) được bầu làm Chủ tịch Hội và cũng là người phụ nữ đầu tiên giữ cương vị này. Dưới đây là những trao đổi của chị về mục tiêu trong nhiệm kỳ nhằm đổi mới nền sân khấu nước nhà.

Đổi mới là nhu cầu của sân khấu

PV: Giới nghệ sĩ sân khấu đang rất kỳ vọng, trông đợi vào BCH mới khi thành phần có nhiều người trẻ. Ở cương vị này, đồng chí nhận thấy những khó khăn thách thức gì để hoàn thành được mục tiêu đổi mới hoạt động sân khấu?

NSND Thúy Mùi: Đúng là giới trẻ thì sẽ nhanh nhẹn, năng động, cập nhật thông tin tốt hơn. Tuy nhiên, các nghệ sĩ lão thành của làng sân khấu thì lại có nhiều kinh nghiệm, có bản lĩnh. Các nghệ sĩ trẻ vẫn phải kiêm nhiệm công việc ở các đơn vị mình, cho nên cũng sẽ có những khó khăn nhất định khi muốn tập trung toàn bộ trí lực của cả BCH ở thời điểm cần thiết nào đó. Cần đề ra được kế hoạch hành động tầm ngắn hạn, trung hạn và dài hạn. Làm thế nào để trong 5 năm tới, sẽ làm được cái gì lớn và những điều gì cần phải làm thường xuyên… Việc gần nhất là phải quan tâm tới các hội viên còn gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống, những hội viên có nhiều đóng góp cho sân khấu. Hội như ngôi nhà, các hội viên gửi gắm tình cảm của mình thì BCH cũng phải làm thế nào để đáp lại tình cảm của hội viên. Do công tác tổ chức Đại hội rất bận rộn cho nên có những việc đã bị xao nhãng thì nay chúng tôi cần bắt tay vào làm. Còn những kế hoạch trung hạn và dài hạn thì chúng tôi sẽ tập trung trí tuệ để xây dựng được chương trình hành động. Chúng tôi nhận thức được, thời điểm hiện nay, cần tăng tinh thần trách nhiệm cũng như phân công công việc cụ thể cho từng thành viên BCH để hiệu quả làm việc được nâng cao.

Chúng tôi dự kiến những vấn đề nào cấp thiết thì triển khai sâu rộng, mạnh mẽ hơn để làm sao có thể tập trung vào những mục tiêu cần thiết. Còn những việc thuộc kế hoạch trung hạn và dài hạn thì ta sẽ tiếp tục ở thời gian sau. Việc lớn là xây dựng tác phẩm đi vào con đường phản ánh trung thực xã hội hiện đại, mảng đề tài như sự thách thức với sân khấu bởi vẫn còn những e ngại về những va chạm không hề nhỏ, tất yếu sẽ tới khi đi vào vấn đề hôm nay. Có làm được thì mới có cú huých cho sân khấu phát triển, mới tạo được tiếng vang để khán giả đến với sân khấu. Chúng tôi sẽ cố gắng để có những cuộc vận động, sự động viên cần thiết nhằm tạo ra tác phẩm đủ sức hấp dẫn khán giả, góp phần giải quyết được sự khủng hoảng khán giả của sân khấu…

PV: Trong Đại hội, qua ý kiến hội viên, có thể thấy sân khấu đang gặp rất nhiều vấn đề, đặc biệt là sự thiếu vắng khán giả kéo dài hàng chục năm, rồi sự quản lý của Trung ương Hội với các chi hội địa phương hay những dự án mãi vẫn nằm trên giấy như dự án xây dựng Bảo tàng cho sân khấu?

NSND Thúy Mùi: Đúng là sân khấu đang có quá nhiều khó khăn mà cái khó khăn lớn nhất là sự thiếu vắng khán giả. Từ khi tôi còn ở một đơn vị nghệ thuật của Hà Nội, tôi đã trăn trở và bàn với các lãnh đạo thành phố cho chúng tôi thực hiện đề án xây dựng khán giả cho tương lai ở từng thể loại sân khấu như tuồng, chèo, cải lương hay kịch nói… Chúng ta mới chú trọng tới nâng cao chất lượng nghệ thuật các tác phẩm sân khấu mà chưa suy nghĩ làm thế nào để mở rộng, nuôi dưỡng tình yêu của khán giả đối với các loại hình sân khấu. Đây là vấn đề nổi cộm khiến các nghệ sĩ gặp nhau ở Đại hội, dù rất ngắn thôi, nhưng giống như yêu cầu, giao nhiệm vụ. Chắc chắn là chúng tôi sẽ kết hợp với các đơn vị, các địa phương để tăng thêm sức hấp dẫn khán giả cho sân khấu. Với quan hệ giữa Trung ương Hội với địa phương thì từ trước đến nay, các đơn vị trực thuộc địa phương và Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chứ không trực thuộc kinh phí Trung ương Hội nên sự chỉ đạo cũng có phần lỏng lẻo… Nhưng chúng tôi dự tính, sẽ đưa ra một phương án hữu hiệu, thực hiện thí điểm ở một vài tỉnh, thành phố để các địa phương thấy thiết thực. Nếu có kết quả, thì chúng tôi sẽ xây dựng đề án kinh phí một phần của Nhà nước, còn một phần thì chúng tôi sẽ tìm cách kêu gọi tài trợ từ nguồn lực xã hội để có thể chủ động trong kế hoạch của mình.

NSND Thúy Mùi tốt nghiệp Trường đại học Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội, là Giám đốc Nhà hát Chèo Hà Nội giai đoạn 2008 - 2018 và Giám đốc Trung tâm Bảo tồn và Phát triển nghệ thuật truyền thống sân khấu Việt Nam. Năm 2015, NSND Thúy Mùi được thành phố Hà Nội tôn vinh trong danh sách “10 công dân Thủ đô ưu tú” vì có đóng góp đặc biệt xuất sắc cho sự nghiệp xây dựng và phát triển Thủ đô. Dưới sự lãnh đạo của NSND Thúy Mùi, Nhà hát Chèo Hà Nội là đơn vị nghệ thuật chuyên nghiệp liên tục dẫn đầu các cuộc thi nghệ thuật sân khấu chèo tại hội diễn các năm 2011, 2013 và 2016. NSND Thúy Mùi có nhiều vai diễn thành công, được công chúng yêu thích như vai Ỷ Lan trong vở Lý Thường Kiệt, vai nàng Mai trong vở Người thiên đô, vai mẹ Đốp trong Quan âm Thị Kính. Năm 2011, chị nhận Huy chương vàng trong Liên hoan sân khấu toàn quốc, năm 2013, nhận giải Đạo diễn xuất sắc nhất với vở diễn Vương nữ Mê Linh.