Nguy cơ tiềm ẩn
Ông Hoàng Ðình Cảnh, Phó Cục trưởng Cục Phòng chống HIV/AIDS - Bộ Y tế cho biết: Bộ Y tế và tỉnh Phú Thọ đã thống nhất chỉ đạo quyết liệt theo hai hướng là đề nghị công an vào cuộc, tiến hành điều tra, hướng còn lại là nghiên cứu về mặt dịch tễ học và biện chứng. Bộ Y tế đã chỉ đạo Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương thiết lập nghiên cứu, đánh giá, tuy vậy để làm được các việc này không phải trong một sớm, một chiều.
Nhìn nhận chung, Kim Thượng là một xã có số người mắc HIV cao, một ổ dịch tiềm tàng và điều này là cảnh báo cho cộng đồng, các xã khác. Tuy nhiên, điều đáng ngạc nhiên là, liên quan đến việc quản lý những người nhiễm HIV trên địa bàn, một cán bộ chuyên trách HIV của xã Kim Thượng cho biết, trạm y tế xã không biết danh sách những người bị HIV vì những bệnh nhân này do Trung tâm Y tế dự phòng huyện Tân Sơn quản lý và cấp thuốc, vì việc này liên quan đến bảo mật thông tin cá nhân. Cho nên, Trung tâm Y tế dự phòng không có trách nhiệm báo cáo với chính quyền địa phương do đây là cơ quan ngành dọc. Như vậy, một khi chính quyền địa phương và trạm y tế cấp xã không nắm được người nhiễm bệnh trên địa bàn thì ai dám bảo đảm nguồn bệnh không bị lây lan trong cộng đồng?
Ðể không có những sự cố y khoa
Cách đây không lâu, vụ việc một nữ y sĩ tại Trạm y tế xã Mễ Sở (huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên) nhận khám chữa bộ phận sinh dục cho trẻ em tại nhà, hậu quả đã làm cho 103 cháu nhỏ mắc căn bệnh lây nhiễm bệnh tình dục từng làm dư luận xôn xao. Theo cơ quan điều tra, một trong những nguyên nhân dẫn đến hành vi phạm tội của nữ y sĩ này, là do sự yếu kém trong trình độ chuyên môn, sự thiếu trách nhiệm trong công tác quản lý của cơ quan, tổ chức chuyên môn tại địa phương, không có những biện pháp hữu hiệu để kịp thời phát hiện, ngăn chặn.
Theo các chuyên gia, những năm qua, y tế tuyến cơ sở đã làm tốt công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu của người dân, phòng, chống kiểm soát dịch bệnh tại cộng đồng… Song, trong bối cảnh mô hình bệnh tật đang có nhiều thay đổi, y tế cơ sở còn có những bất cập, đáng quan tâm nhất hiện nay đó là tình trạng thiếu nhân lực, nhân lực chưa được đào tạo để đáp ứng nhu cầu, đặc biệt là đào tạo trong lĩnh vực phòng, chống và kiểm soát các bệnh không lây nhiễm và lây nhiễm. Ý kiến của một chuyên gia chỉ ra rằng: tiềm ẩn nhiều nguy cơ dẫn tới sự cố y khoa, đầu tiên chính là vấn đề con người, xét cả về yếu tố khách quan như trình độ có hạn, lẫn chủ quan như thiếu trách nhiệm, thậm chí thiếu y đức...
Trước những bất cập trong quản lý y tế tuyến cơ sở, cơ sở y tế tư, TS, BS Trương Hồng Sơn, Viện trưởng Viện Y học ứng dụng Việt Nam, đề xuất các cấp chức năng cần tăng cường tuyên truyền, kiểm tra và xử phạt kiên quyết với những cơ sở không đủ điều kiện hoạt động, thậm chí sẽ bị tước giấy phép. Cùng đó, tập trung nâng cao đạo đức người thầy thuốc, mở các lớp tập huấn miễn phí về y tế, quy tắc ứng xử cho các cán bộ y tế, từ bác sĩ đến điều dưỡng trong cả môi trường y tế công và tư. Cần thiết, phải thành lập đường dây nóng chuyên tiếp nhận và giải quyết những phản ánh của người dân về các cơ sở y tế theo từng khu vực, tỉnh, thành phố. Ðối với các công chức, viên chức y tế làm thêm ngoài giờ, cần được quản lý một cách cụ thể, có quy định chính xác những cơ sở nào được phép làm thêm, nhằm bảo đảm chất lượng công việc, tránh xung đột lợi ích, hoặc ảnh hưởng đến sức khỏe của cán bộ y tế cũng như người bệnh.
Giảm thiểu tối đa những sai sót đáng tiếc trong y khoa, mấu chốt của vấn đề chính còn là ở bản thân mỗi y, bác sĩ phải không ngừng rèn luyện nâng cao trình độ, năng lực chuyên môn, cập nhật kịp thời các kiến thức y khoa, tránh các "khoảng trống" trong thăm khám, điều trị. Hệ thống y tế phải xây dựng được các cơ chế vận hành, các quy trình, chuẩn mực để ngăn ngừa những nguy cơ dẫn đến sự cố y khoa. Ðiều quan trọng nữa là cần tuyên truyền giáo dục sức khỏe cho người dân, nhằm nâng cao nhận thức khi sử dụng dịch vụ y tế tư, bao gồm: cơ sở y tế tư nhân cần có giấy phép hoạt động và xác định được các quy trình cơ bản trong các cơ sở y tế tư.
