Thu phí tự động không dừng

Văn minh, tiết kiệm, nên dùng

Với sự quan tâm đặc biệt của Chính phủ cùng nỗ lực của Bộ Giao thông vận tải (GTVT) và các đơn vị liên quan giải quyết những vướng mắc trong quá trình triển khai và vận hành thu phí tự động không dừng (ETC) đã về đích. Thế nhưng, nhiều chủ phương tiện, nhất là xe cá nhân vẫn đứng ngoài cuộc dù nhà đầu tư dự án hỗ trợ chủ phương tiện dán thẻ miễn phí.

Làn thu phí không dừng luôn thông suốt trong khi làn một dừng ùn ứ. Ảnh: TRẦN DUY
Làn thu phí không dừng luôn thông suốt trong khi làn một dừng ùn ứ. Ảnh: TRẦN DUY

Đến hết năm 2020, có 95/116 trạm thu phí giao thông trên toàn quốc triển khai ETC. Những trạm còn lại đề xuất lùi hoặc không thực hiện do có những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai như: thời gian thu phí còn lại ngắn, doanh thu quá thấp hoặc chưa đưa vào khai thác... Những vướng mắc trong thanh toán là liên thông giữa tài khoản giao thông và tài khoản cá nhân của chủ phương tiện đã được tháo gỡ, hai tài khoản đã kết nối. Tài khoản giao thông của VETC cũng liên thông với mười ví điện tử giúp thanh toán tiện lợi hơn, giải quyết được lo lắng đọng tiền trong tài khoản của chủ phương tiện. Bên cạnh đó, Bộ GTVT đã tổ chức để Công ty TNHH Thu phí tự động (VETC, nhà đầu tư dịch vụ ETC giai đoạn 1) và Công ty Giải pháp giao thông số Việt Nam (VDTC - thành viên Tập đoàn Viettel, nhà cung cấp dịch vụ ETC giai đoạn 2, chủ yếu qua các quốc lộ) ký hợp đồng kết nối trung tâm dữ liệu hệ thống ETC của hai bên để xe dán E-tag của hai công ty này đều liên thông qua các trạm thu phí.

Theo ông Tô Nam Toàn, Vụ trưởng Khoa học công nghệ, môi trường và hợp tác quốc tế (Tổng cục Đường bộ Việt Nam), ngoài những lợi ích về quản lý nhà nước như tiết kiệm chi phí xây dựng trạm, nhân sự và chi phí in vé giấy, tránh thất thoát, xây dựng được cơ sở dữ liệu quốc gia về giao thông, chủ phương tiện sử dụng dịch vụ ETC sẽ không phải xếp hàng mua vé chờ thanh toán khi qua trạm, tiết kiệm thời gian, nhiên liệu, lưu thông nhanh hơn, giảm ùn tắc giao thông. Chỉ cần có tài khoản giao thông, khách hàng nạp tiền và sử dụng cho tất cả các trạm thu phí ETC trên cả nước. Đây được xem là giải pháp quan trọng giúp người dân lưu thông thuận tiện hơn, minh bạch hóa các dự án giao thông.

Tuy nhiên trên thực tế, hiệu quả dịch vụ ETC chưa như kỳ vọng, bởi không phụ thuộc vào việc vận hành hệ thống mà chính là từ các chủ xe ô-tô, những người được hưởng lợi nhiều nhất. Thống kê của Công ty TNHH Thu phí tự động VETC vào cuối năm 2020 cho thấy, trong tổng số hơn 3,5 triệu ô-tô đang lưu hành trên cả nước mới có gần một triệu phương tiện dán thẻ thu phí không dừng, nhưng chưa đến một nửa số phương tiện dán thẻ có nạp tiền sử dụng dịch vụ thường xuyên. Tuy nhiên, mối lo ngại về sự thờ ơ của chủ phương tiện với thu phí tự động không dừng đã dần được gỡ bỏ chỉ trong một thời gian ngắn đầu năm 2021. Chỉ trong hai tháng đầu năm 2021, cả nước đã ghi nhận tới gần 137.300 xe dán thẻ ETC mới, đẩy lượng xe ô-tô dán thẻ trên cả nước đạt 1.021.500 xe. Đây là con số gia tăng đột biến so với sự ỳ ạch của nhiều tháng trước đó. Tổng Cục trưởng Đường bộ Việt Nam Nguyễn Văn Huyện khẳng định: “Hạ tầng thu phí không dừng đã hoàn thiện. Việc ùn tắc tại trạm có nguyên nhân do chủ phương tiện không dán thẻ và nạp tiền sử dụng thu phí không dừng. Chỉ có cách tăng cường dán thẻ và nạp tiền để sử dụng thì mới qua trạm nhanh hơn”.

Ghi nhận những tiện ích mang lại từ việc thu phí không dừng hiện nay rất văn minh, tiết kiệm, thủ tục gắn thẻ cũng đơn giản, nhưng lái xe tắc-xi Dương Minh Phương (Ba Đình, Hà Nội) cho rằng: “Tôi xác định không cần dán E-tag vì toàn chạy trong phố, hiếm lắm mới có cuốc xe đi tỉnh phải ra cao tốc, mà phí thì khách trả. Nhưng cũng thấy bất tiện thật, khách thì sốt ruột mà xe thì cũng tốn nhiên liệu hơn. Nếu mọi người thường xuyên đi qua các trạm thu phí thì nên dùng”.

Theo Phó Tổng Giám đốc VETC Hồ Trọng Vinh, sự gia tăng của trạm thu phí thực hiện ETC trong thời gian qua đã khiến nhiều xe sử dụng dịch vụ này hơn. Hiện có khoảng 30% số trung tâm đăng kiểm trong cả nước đang thực hiện dán thẻ E-tag. Thực hiện Quyết định 19/2020/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, VETC miễn phí mở tài khoản và dán thẻ cho khách hàng lần đầu tham gia dịch vụ đến hết năm 2021. Từ năm 2022 trở đi, chủ phương tiện phải trả phí. Mỗi tài khoản giao thông VETC được mở cho duy nhất một khách hàng đăng ký và được sử dụng để thanh toán cho một hoặc nhiều phương tiện theo yêu cầu của chủ tài khoản. Chủ xe có nhu cầu đăng ký dán thẻ E-tag có thể truy cập website của VETC hoặc thông qua các ví điện tử đã liên kết với dịch vụ này.